Wzdęty brzuch – przyczyny i domowe sposoby. Jak sobie z nim radzić?

Wzdęty brzuch to problem, z którym ma do czynienia wiele osób. Stanowi on rezultat spowolnienia perystaltyki jelit, czego przyczyny mogą być bardzo różne. Jeżeli zmagasz się z tą dolegliwością sporadycznie, nie powinna być ona dla ciebie powodem do niepokoju. Inaczej wygląda sprawa wtedy, gdy wzdęty brzuch pojawia się często, a do tego towarzyszą mu inne, groźne objawy.  

Wzdęty brzuch – co to jest? 

Wzdęty brzuch to częsta dolegliwość, związana z wrażeniem powiększonego brzucha oraz poczuciem dyskomfortu w jamie brzusznej. Pojawia się ona wtedy, gdy zbyt duża ilość gazów gromadzi się w twoich jelitach, rozpychając je i często wywołując też bolesność. Problem ten określa się również mianem bębnicy. 

Wzdęty brzuch – przyczyny 

Wzdęty brzuch to problem, który może mieć różne podłoże, m.in. chorobowe, związane z zaparciami czy nieodpowiednią dietą. Co więcej, u podstaw często leżą problemy ginekologiczne lub nietolerancje pokarmowe, np. uczulenie na gluten czy białko mleka krowiego. Jeżeli twój brzuch często jest wzdęty, musisz się zastanowić, w jakich sytuacjach doświadczasz tego uczucia oraz czy towarzyszą mu inne objawy. 

Wzdęty brzuch a choroby 

Do wzdętego brzucha mogą prowadzić m.in. następujące choroby i zaburzenia: 

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego, 
• rozlane zapalenie otrzewnej, 
• niedrożność jelit, 
• choroba Leśniowskiego-Crohna, 
• zaburzenia trawienia i wchłaniania, 
• zespół jelita drażliwego, 
• zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO), 
• zaburzenie flory bakteryjnej jelit.

Wzdęty brzuch a zaparcia 

Czasem wzdęty brzuch jest efektem nawracających zaparć, z którymi najczęściej borykają się kobiety, dzieci oraz osoby starsze. W takiej sytuacji często odczuwalne są również następujące symptomy:  

• bóle brzucha, 
• dyskomfort,  
• uczucie pełności. 

Wzdęty brzuch po jedzeniu 

Twoim problemem jest wzdęty brzuch po jedzeniu? Najczęściej do tego objawu doprowadza spożycie produktów gazotwórczych, takich jak rośliny strączkowe czy też niektóre owoce albo woda i napoje gazowane. Przyczyna może też leżeć w połykaniu dużej ilości powietrza, np. kiedy jesz i rozmawiasz jednocześnie. 

Ciągle wzdęty brzuch a nietolerancja produktów 

Ciągle wzdęty brzuch może być również spowodowany nietolerancją niektórych produktów lub składników, takich jak gluten. Pacjenci niekiedy borykają się także z nietolerancją tzw. węglowodanów łatwo fermentujących i słabo wchłanianych, a więc fruktozy, laktozy, alkoholi polihydroksylowych oraz fruktanów. 

Wzdęty brzuch a przyczyny ginekologiczne 

Pojawia się u ciebie wzdęty brzuch przed okresem? Jeśli tak, nie ma powodów do niepokoju. Idzie on w parze z uczuciem ciężkości, a często i z bólem jajnika, i stanowi jeden z objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Zauważyłaś u siebie wzdęty brzuch w okresie menopauzy? To również jest norma. W wyniku podwyższonego poziomu progesteronu dochodzi do zatrzymania wody w ciele, co stanowi przyczynę wzdęć. Standardem jest także wzdęty brzuch podczas dni płodnych. Warto dodać, że omawiana dolegliwość pojawia się również u kobiet, które są w ciąży – w I trymestrze lub przez cały okres jej trwania. 

Ból brzucha po prawej stronie, wzdęcia i gazy 

Odczuwasz ból brzucha po prawej stronie, a do tego wzdęcia i gazy? Przyczyną może być spożycie ciężkostrawnego posiłku. Mowa to zwłaszcza o smażonych pokarmach białkowych (np. o przygotowanym na patelni mięsie). Podobnie działają napoje gazowane oraz żywność o dużej zawartości błonnika. 

Ból brzucha, pleców i wzdęcia 

Zauważyłeś u siebie ból brzucha i pleców, którym towarzyszą wzdęcia? Mogą stać za tym takie choroby, jak przewlekłe zapalenie trzustki lub choroba wrzodowa żołądka – zwłaszcza jeśli objawy pojawiają się po spożyciu pokarmów. Niekiedy doprowadza do takich symptomów także zatrucie pokarmowe, a czasem też refluks. Wówczas pacjenci zmagają się także z nadmiernymi gazami i zgagą. Podobnie objawiać się mogą problemy z trawieniem. 

Wzdęty, twardy brzuch a rak 

Spożycie jakiegokolwiek pokarmu doprowadza u ciebie do wzdęć? Odczuwasz ból w dolnej części brzucha, a do tego wyraźny dyskomfort? W takim razie może to być sygnał, że w obrębie jelit zlokalizowany jest nowotwór. Tym bardziej, jeżeli w kale pojawia się krew, a stolce są oddawane częściej i są luźniejsze. 

Ból brzucha pod mostkiem i wzdęcia 

Zmagasz się z takimi objawami jak ból brzucha pod mostkiem i wzdęcia? Jeżeli towarzyszą im kolki, zaparcia, a także uczucie pełności, przyczyn może być wiele. Przykładowo wskazane objawy mogą być związane z zapaleniem błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, jelitem spastycznym lub nawet wrzodem. W takich przypadkach warto udać się do gastrologa. 

Wzdęty brzuch a kolka jelitowa 

W niektórych przypadkach wzdęcia pojawiają się również wraz z kolką jelitową. Jej głównym symptomem jest nagły, silny i ostry ból brzucha, który na przemian nasila się i ustępuje. Wówczas pojawiają się także:  

• nadmierne gazy,  
• mdłości i wymioty,  
• uczucie ciężkości, 
• spadek apetytu.

Dieta na wzdęty brzuch 

Co jeszcze sprawdzi się na wzdęty brzuch? Oczywiście dieta. Powinna być lekkostrawna, a posiłki należy spożywać częściej, ale w mniejszych porcjach. Jeśli więc chcesz wyeliminować omawiany problem, powinnaś nieco zmodyfikować swój jadłospis. W przypadku wzdętego brzucha dobrze jest pić maślanki, kefiry, jak również jeść jogurty. Dobrze się sprawdzają, zwłaszcza wtedy, gdy wzdęcia są skutkiem zaburzenia flory bakteryjnej jelit. Ponadto warto jeść takie pokarmy jak: 

• biały ryż, 
• kasza jaglana, 
• komosa ryżowa, 
• mandarynki, 
• winogrona, 
• jagody, 
• borówki, 
• banany, 
• kiszonki, 
• żurawina, 
• marchew, 
• zielone warzywa liściaste, 
• chude mięso, gotowane lub pieczone. 

Należy ograniczyć taką żywność jak: 

• rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, groch, fasola), 
• niektóre owoce (gruszki, jabłka, brzoskwinie, śliwki) 
• wzdymające warzywa (brukselka, kalafior, czosnek, karczochy, cebula), 
• napoje gazowane, 
• potrawy smażone i ciężkostrawne. 

Warto też w mniejszej ilości spożywać: 

• otręby i ciemne pieczywo, 
• żywność wysokoprzetworzoną, 
• gumę do żucia, 
• słodycze. 

Medyczne sposoby na wzdęty brzuch 

Jeśli domowe sposoby na wzdęty brzuch nie działają, warto wypróbować te wskazane przez lekarzy. Dobrze sprawdzają się tu zwłaszcza leki prokinetyczne, które przyspieszają przechodzenie pokarmów w obrębie jelita cienkiego. Często stosuje się również węgiel aktywny oraz symekton. Oczywiście, jeżeli za wzdęcia odpowiada choroba, wskazane jest leczenie ukierunkowane na nią. W przypadku zaburzeń flory bakteryjnej w jelitach rekomenduje się natomiast terapię antybiotykami. 

Bibliografia: 

1. Seo A. Y., Kim N., Oh D. H., Abdominal Bloating: Pathophysiology and Treatment, Journal of Neurogastroenterology and Motility 2013, 19(4), s. 433-453. 
2. Lacy B. E., Gabbard S. L., Crowell M. D., Pathophysiology, Evaluation, and Treatment of Bloating, Gastroenterology & Hepatology 2011, 7(11), s. 729-739. 
3. Mari A., Backer F. A., Mahamid M., Amara H., Carter D., Boltin D., Dickman R., Bloating and Abdominal Distension: Clinical Approach and Management, Advances in Therapy 2019, 36(5), s. 1075-1084.