Bez wyraźnej przyczyny kręci cię w nosie? To może być alergia. Sprawdź, co najczęściej ją wyzwala. Mamy aż 8 podejrzanych

Z dużym prawdopodobieństwem ty też masz alergię. Jeśli bez wyraźnej przyczyny kichasz lub szczypią cię oczy, to może być właśnie taka reakcja. Sprawdź, co jest na czarnej liście alergenów, i rozpoznaj wroga.

Według danych epidemiologicznych (badanie ECAP 2008 ‒ Epidemiologia Chorób Alergicznych) aż 40 proc. Polaków ma alergię, 25 proc. cierpi na katar sienny, a 10 proc. na astmę. Największą liczbą alergików może pochwalić się Warszawa, zaraz potem Wrocław i Poznań. Spaliny samochodowe rzecz jasna zwiększają skłonność do alergii. Ale nie tylko zanieczyszczenie środowiska sprawia, że układ odpornościowy szaleje. Dochodzą jeszcze: palenie papierosów, niezdrowy styl życia, przyjmowanie niektórych leków. Oczywiście wiele zależy od genetycznych skłonności. Jeśli twoja mama czy babcia kichała, miała katar przez kilka miesięcy w roku, drapała się lub puchła po zjedzeniu jabłka, założeniu gumowych rękawiczek ‒ masz duże szanse na powtórkę z tej (wątpliwej) rozrywki.

Alergia ‒ co to jest?

Alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na bodźce, które w normalnych warunkach nie są szkodliwe. Układ odpornościowy alergika traktuje te zwykle niegroźne substancje jako elementy mu zagrażające, co wywołuje reakcję mającą na celu ich zneutralizowanie i wydalenie z organizmu. Z roku na rok zwiększa się niestety liczba substancji wywołujących alergię, obecnie ‒ według Polskiego Towarzystwa Alergologicznego ‒ sięga ona już kilkudziesięciu tysięcy! A oto 8 najczęstszych rzeczy, które wyzwalają reakcje alergiczne.

Pyłki

Prawdziwy koszmar alergika wziewnego może trwać od połowy zimy nawet do połowy jesieni. Jeszcze śniegi dobrze nie stopnieją, a już zaczyna pylić leszczyna (styczeń‒luty), za chwilę dołączają koleżanki olcha, topola i wierzba (marzec). Na zewnątrz dwa stopnie, a ty kichasz, łzawisz i zużywasz 10 opakowań chusteczek dziennie? To już znasz winnych. W kwietniu atakuje brzoza ‒ jej pyłki to bardzo silny alergen, od maja do lipca pylą trawy i zboża, dęby, w lipcu ‒ drzewa iglaste. Następnie na arenę wkraczają bylica i pokrzywa, a jesienią pyli ambrozja. W najgorsze dni nie pozostaje nic innego, jak zamknąć okna i włączyć klimatyzację.

Grzyby

Wychodzisz z piwnicy lub z wilgotnego pomieszczenia i dosłownie zalewa cię katar? Można przypuszczać, że wziewną alergię uruchomiły zarodniki grzybów. Nasz popularny współlokator ‒ pleśń ‒ najbardziej daje się we znaki wiosną i jesienią. Poza domem można go spotkać w lesie, wilgotnej ściółce, na pniach drzew. Jeżeli jesteś czuła, zadbaj o dobrą wentylację w łazience, susz pranie w przewiewnych miejscach, regularnie odgrzybiaj piwnice i strych. Albo… unikaj tych miejsc.

Roztocze

Kichanie, katar i łzawienie to może być też wina kurzu ‒ a konkretnie żyjących w nim roztoczy. Wydaliny tych niewidocznych gołym okiem pajęczaków wyzwalają alergię. Roztocza konsumują złuszczone fragmenty ludzkiego i zwierzęcego naskórka. Kochają wilgoć i ciepło. Lubią mieszkać w pościeli, tapicerowanych meblach, pluszowych zabawkach, dywanach. Przy trzepaniu pościeli i narzut alergeny rozprzestrzeniają się wokół. Masz alergię na roztocze? Zainwestuj w antyalergiczną pościel, pozbądź się dywanów i tzw. kurzołapów oraz wietrz pościel przy -15, -25 st. C, bo większość tych uprzykrzających życie pajęczaków ginie po 6 godz. w niskiej temperaturze.

Karaluchy

Nie dość, że same w sobie są dość ohydne, to jeszcze ich części ciała, wydzieliny i jaja mogą wejść w skład kurzu i wywołać alergię. Jeśli masz uczulenie na roztocze, to najprawdopodobniej nie tolerujesz też obecności karaluchów i nie możesz jeść krewetek ‒ badania pokazują, że pomiędzy tą trójką występuje reakcja krzyżowa. Czasami nie jest łatwo się pozbyć karaluchów w blokach i kamienicach, bo wędrują przewodami wentylacyjnymi od mieszkania do mieszkania. Jedyne, co możesz wówczas zrobić, to dbać o czystość (a już na pewno nie pozostawiać resztek jedzenia na stole), namówić sąsiadów na dezynsekcję lub… zmienić mieszkanie.

Domowe zwierzęta

I nie chodzi tu wcale o ich sierść, jej długość, kolor, tylko o… ślinę i wydzielinę gruczołów łojowych. Kot liże sierść, ty głaszczesz kota, a potem kichasz lub się drapiesz. Ale nie tylko ‒ alergeny psa lub kota unoszą się w powietrzu i trudno się ich pozbyć. Zatem jeśli nie chcesz się pozbywać pupila, zapytaj o radę alergologa. Być może uda się ciebie „odczulić” na dany alergen. Usuń także dywany z domu i nie wpuszczaj zwierząt do sypialni.

Owady

Ukąszenia owadów mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia ‒ jeśli wywołają skrajną alergiczną reakcję organizmu, czyli wstrząs anafilaktyczny. W tej sytuacji pomoże tylko zastrzyk z adrenaliny. Każdy, kto kiedykolwiek po użądleniu przez pszczołę czy osę spuchł lub zasłabł, powinien taki zastrzyk mieć przy sobie, zwłaszcza na wakacjach czy wycieczkach.

Jedzenie

Mleko, skorupiaki, jaja, orzechy to jedne z najbardziej popularnych produktów, które powodują alergie. Inne to pszenica, soja, ryby i niektóre owoce. W ciągu kilku minut po ich zjedzeniu osoba uczulona ma kłopoty z oddychaniem, może dostać wysypki, wymiotów, biegunki, obrzęku wokół ust. Czasami niezbędny jest zastrzyk z adrenaliny. Alergie pokarmowe to bardzo złożony temat, niełatwo się ich pozbyć. Niektóre występują krzyżowo z uczuleniem na pyłki roślin i lateks.

Lateks

Lateks (składnik kauczuku) należy jednocześnie do alergenów wziewnych i kontaktowych. Lateks zawierają m.in. jednorazowe rękawice, prezerwatywy, płaszcze przeciwdeszczowe. Reakcja alergiczna to swędzenie, zaczerwienienie skóry aż do trudności w oddychaniu. Objawami uczulenia na lateks mogą być także: wysypka, podrażnienie oczu, katar, kichanie i świszczący oddech. Ponieważ lateks jest składnikiem wielu sprzętów medycznych, osoby uczulone powinny nosić na ręku specjalną opaskę z informacją o alergii. Innymi popularnymi alergenami kontaktowymi są nikiel i chrom.

Jak walczyć z alergią?

Najbardziej rozpowszechnioną taktyką stosowaną przez alergików jest po prostu unikanie substancji, które ich uczulają, i przyjmowanie leków antyhistaminowych. Jeśli to jest niemożliwe lub alergia mocno wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, trzeba koniecznie iść po pomoc do lekarza alergologa, który ‒ po wnikliwym zbadaniu i wykluczeniu przeciwwskazań ‒ zaleci immunoterapię alergenową, czyli tak zwane odczulanie.