Bolą cię oczy? Sprawdź, w jakich przypadkach powinnaś udać się do okulisty

Oczy swędzą i pieką dość często, do tego jesteśmy przyzwyczajone. Ale kiedy zaczynają boleć, nie wolno tego lekceważyć. Ból oczu może być objawem niegroźnej dolegliwości, ale bywa także symptomem dużo poważniejszych problemów.

Choć narząd wzroku nie należy do najbardziej skomplikowanych (mamy w oczach tylko dwa rodzaje fotoreceptorów, a takie na przykład ustonogi, czyli małe morskie skorupiaki, mają ich nawet szesnaście), to powinnaś o niego dbać szczególnie. Zaniedbywane oczy mogą cię ukarać poważnymi dolegliwościami, z którymi będziesz się zmagać latami. Sprawdź więc, kiedy bolące oczy możesz leczyć samodzielnie, a kiedy lepiej umówić się na wizytę u okulisty.

Oko królika

Są czerwone (zwłaszcza w okolicy załamków worka spojówkowego), pieką i łzawią? Jeśli do tego w kąciku oka gromadzi się ropna wydzielina, istnieją duże szanse, że masz zapalenie spojówek. Może ono wystąpić jako reakcja alergiczna, efekt uboczny zakażenia górnych dróg oddechowych albo skutek działania drobnoustrojów.

Zapaleniu na tle alergicznym w 90 proc. przypadków towarzyszy wodnisty katar, kichanie i swędzenie w nosie. Tu pomóc może tylko lekarz, który za pomocą testów skórnych z alergenem odkryje przyczynę problemu i zaleci właściwe leczenie.

Zapalenie bakteryjne poznasz po porannych problemach z otwarciem powiek sklejonych ropną wydzieliną i po znacznym przekrwieniu spojówek. Dobra wiadomość – to choroba samoograniczająca się i zazwyczaj nie trwa dłużej niż 5‒7 dni. Jeśli jednak po tym czasie objawy nie znikną, umów się na wizytę u lekarza. Jeżeli zauważysz na skórze powiek pęcherzyki wypełnione płynem, pogorszyła ci się ostrość wzroku albo masz powiększone węzły chłonne, nie zwlekaj z wizytą u okulisty – być może cierpisz na opryszczkowe lub wirusowe zapalenie spojówek, które wymaga leczenia.

Sucho jak na pustyni

Czujesz, jakbyś zamiast oczu miała dwie pustynie? Być może cierpisz na zespół suchego oka, który dotyka 17 proc. populacji. Do grupy ryzyka trafiasz, gdy palisz, przechodzisz menopauzę, przewlekle stosujesz leki (np. przeciwhistaminowe, przeciwarytmiczne, przeciwmigrenowe, przeciwdepresyjne, obniżające ciśnienie krwi, antykoncepcyjne), chorujesz na chorobę autoimmunologiczną albo chorobę Parkinsona.

Pieczenie i uczucie suchości spowodowane są przez nieprawidłowe nawilżanie powierzchni oka przez film łzowy. Czyli masz za mało łez albo mają nieprawidłowy skład – i dlatego nie mogą zwilżyć oka. Jeżeli stosowanie tzw. sztucznych łez (dostępne w aptece bez recepty) nie pomaga, zgłoś się do lekarza okulisty. W niektórych wypadkach konieczne jest podanie leków zmniejszających stan zapalny.

Ostry atak bólu

Jedno oko boli cię „aż do kości“, do tego urywa ci pół głowy, masz światłowstręt, gorzej widzisz, a w polu widzenia przesuwają ci się migające jasne plamy o strzępiastych brzegach? Witamy w królestwie migreny, a konkretnie ‒ w jej zespole ocznym. Zaburzenia widzenia są spowodowane zmianami w przepływie krwi przez twój mózg i trwają od 30 minut do godziny. Jeśli standardowe leki nie pomagają, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, który po rozpoznaniu migreny przepisze ci leki przeciwmigrenowe do przerywania napadów.

Silny ból, ale nie migrena

Jeśli ból oka pojawia się nagle i promieniuje do kości twarzy albo nawet sięga tyłu czaszki, a do tego przestajesz widzieć ostro lub wokół źródeł światła dostrzegasz tęczową aurę, nie zwlekaj, tylko jedź na ostry dyżur albo wezwij pogotowie. Te objawy w połączeniu z silnie zaczerwienionym okiem, mdłościami lub obfitymi potami i zwolnieniem akcji serca oznaczają, że najprawdopodobniej masz atak jaskry spowodowany przez niekontrolowany wzrost ciśnienia w gałce ocznej. Tego nie wolno lekceważyć. Nieleczona jaskra nieodwracalnie uszkadza nerw wzrokowy!

Gdy boli przy poruszaniu

Brzmi jak diagnoza z „Chirurgów“ – ostra pozagałkowa neuropatia nerwu wzrokowego. To nic przyjemnego. Jej objawy to nagłe pogorszenie widzenia w jednym oku i ból oka lub oczodołu, który może się nasilać przy ruchach gałki ocznej (skutek obrzęku osłonek nerwu wzrokowego dotykających do mięśni poruszających gałką oczną). Do tego dochodzą ubytki w polu widzenia i zaburzenia widzenia barwnego (np. mniejsze nasycenie czerwieni). Jedź do okulisty bez zwłoki, bo pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego leczy się dożylnym podawaniem kortykosteroidów.

Ból jest, lecz nie wiadomo gdzie

Pieczenie i tępy, trudny do zlokalizowania ból w okolicy oczu, pojawiający się w ciągu dnia, zwłaszcza po długim siedzeniu przed monitorem komputera bądź ekranem telewizora, jechaniu samochodem albo czytaniu, może być objawem astenopii. Spokojnie, pod tą tajemniczą nazwą nie kryje się nic strasznego, choć nie należy tego lekceważyć. Astenopia to osłabienie siły wzroku spowodowane zazwyczaj nieskorygowaną wadą wzroku. Lekarstwo? Okulary lub soczewki korekcyjne!

Uwaga – pilnej konsultacji wymaga każdy ból oka związany z nagłym wystąpieniem wytrzeszczu albo podwójnego widzenia, zaburzeniami ruchomości gałki ocznej, pogorszeniem albo utratą widzenia, a także ból oka, któremu towarzyszy bardzo silny ból głowy.

A jeżeli oczy bolą nadal, choć lekarz nic w nich nie znalazł? Przyczyna może tkwić… w psychice. Ale zawsze konieczne jest wykluczenie wszelkich innych powodów.