Zatrucie smogiem. Jak rozpoznać i leczyć patologię?
Rosnące zanieczyszczenie powietrza to domena rozwijającej się cywilizacji. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje smog jako każde zanieczyszczenie powietrza, które modyfikuje naturalny skład atmosfery. Ekspozycja na smog może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych – nie tylko tych nagłych i ostrych, ale także przewlekłych. Na czym polega zatrucie smogiem?
Kiedy dochodzi do zatrucia smogiem?
Smog można zobaczyć na własne oczy zwłaszcza w dużych miastach w okresie od września do kwietnia, kiedy jego stężenie jest największe. Jego skład zmienia się w zależności od wielu czynników, a samo powstawanie stanowi kombinację działalności człowieka oraz zjawisk atmosferycznych, takich jak mgła czy zimne powietrze. Do najczęstszych składowych smogu zalicza się:
- węglowodory aromatyczne (substancje kancerogenne);
- arsen;
- benzopiren;
- kadm i nikiel;
- tlenki siarki i azotu;
- pył zawieszony o średnicy PM 2,5 oraz PM 10.
Smog dzieli się na kwaśny (tzw. londyński) oraz fotochemiczny (tzw. Los Angeles). Ten pierwszy dominuje w miesiącach od listopada do lutego, drugi zaś w miesiącach letnich. Oba mogą odpowiadać za wywoływanie przykrych dolegliwości. Ze smogiem mamy kontakt wszyscy każdego dnia, jednak w sytuacjach wzmożonej ekspozycji może dojść do zatrucia mieszaniną substancji wchodzących w jego skład.
Smog jest mgłą, z definicji jest to połączenie dwóch słów: smoke (dym) i fog (mgła). Na co dzień mówimy o zanieczyszczeniu powietrza, a dodatkowo jak pojawia się „mleczna chmura”, można mówić o smogu. Zależne jest to od warunków atmosferycznych. Gdy nie ma wiatru i jest ogromna wilgotność powietrza, zanieczyszczenia, które wyprodukowaliśmy na skutek wypalenia drewna w kominku lub dojazdu autem do pracy, unoszą się w powietrzu i nie mają jak wraz z wiatrem przemieścić się dalej. Jak zweryfikować czy mamy do czynienia ze smogiem? Poziom zanieczyszczenia można sprawdzić na wielu aplikacjach mobilnych, portalach internetowych, a niektóre osoby także mają na tyle wrażliwy nos, że odczuwają to sami.
Objawy zatrucia smogiem
Zatrucie smogiem jest odczuwalne zarówno przez osoby zdrowe, jak i cierpiące na choroby przewlekłe. U tych pierwszych nawet krótkotrwały kontakt ze smogiem powoduje:
- podrażnienie spojówek, krtani i tchawicy;
- łagodne, przemijające stany zapalne płuc;
- zmęczenie;
- spadek tolerancji wysiłku.
U osób chorych na astmę oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc dochodzi do zaostrzenia dolegliwości, nawet ze skutkiem śmiertelnym. Dotkliwe są również długofalowe skutki kontaktu ze smogiem. Obejmują one zwiększone ryzyko:
- zapadalności na choroby układu oddechowego, krążenia i nerwowego;
- rozwoju nowotworu m.in. jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, zatok i płuc;
- patologii ciąży – od powodowania wad wrodzonych po wolniejszy rozwój płodu z uwagi na jego gorsze ukrwienie.
Przy takim stężeniu zanieczyszczenia jakie mamy w powietrzu, rośliny oczyszczające powietrze są mało skutecznym sposobem. Mimo wszystko, lepsze to niż nic. Nawet siedząc w pomieszczeniach wdychamy szkodliwe substancje. Smog dostaje się do środka budynku, poprzez wietrzenie, otwieranie okien. Dobrym rozwiązaniem jest oczyszczacz powietrza. Jednak trzeba pamiętać, że zarówno maski antysmogowe, jak i oczyszczacze są doraźnymi środkami, które ograniczają wdychanie szkodliwych substancji, ale powinniśmy się skupić na tym, w jaki sposób na co dzień nie przyczyniać się do emisji smogu.
Leczenie zatrucia smogiem
Negatywne skutki oddziaływania smogu można zwalczać na wiele różnych sposobów. Przede wszystkim warto przyjrzeć się swojej diecie. W jadłospisie powinny znaleźć się antyoksydanty, które przyspieszają usuwanie wolnych rodników z organizmu. Znajdują się one m.in. w jeżynach, jagodach i borówkach. Warto też zadbać o nawodnienie i wypijać minimum 2-3 litry wody dziennie.
Codzienną rutynę warto uzupełnić o aktywność fizyczną, taką jak bieganie czy jazda na rowerze. Wysiłek powoduje przyspieszone usuwanie toksyn z organizmu wraz z potem. Aby zmniejszyć ekspozycję na smog, dobrze jest trenować na świeżym powietrzu wcześnie rano oraz na terenach zielonych (np. park lub las).
O ekspertce:
Emilia Piotrowska – działaczka sektora pozarządowego, w tym m.in. współzałożycielka i członkini Zarządu Warszawskiego Alarmu Smogowego. Link do rozmowy: https://zycie.hellozdrowie.pl/smog-ma-wplyw-nie-tylko-na-kobiete-w-ciazy-ale-takze-na-jej-dziecko-mowi-emilia-piotrowska-z-warszawskiego-alarmu-smogowego/
Bibliografia:
- Głuszek J., Wpływ smogu (zanieczyszczonego powietrza) na choroby układu sercowo-naczyniowego, Choroby Serca i Naczyń 2019, tom 16, nr 3, 201-206.
- Kleczkowski P., Smog w Polsce: przyczyny, skutki, przeciwdziałanie, PWN, Warszawa 2020.
- Kuchcik M. i in., Zanieczyszczenie powietrza w Polsce – stan, przyczyny i skutki, Czasopisma PAN.pl.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
McDonald’s pozwany po serii zatruć bakterią E. coli. „Nie spodziewałem się, że będę tak cierpieć po zjedzeniu burgera”
Ostrzeżenie GIS: Salmonella w żółtym serze. Sprawdź, czy nie masz tego produktu w domu
Zatrucie jadem kiełbasianym, czyli botulizm – jakie są objawy?
Zatrucie mięsem z targowiska, jedna osoba nie żyje. Rozesłano alert RCB
się ten artykuł?
