Rzucanie palenia to duże wyzwanie. Jak pozbyć się nałogu?

Palenie papierosów jest jednym z najczęściej występujących uzależnień w Polsce i na świecie. Niestety rzucenie palenia nie jest proste i wymaga sporo silnej woli, motywacji oraz koncentracji na swoim celu. Nigdy nie jest za późno na rezygnację z nikotyny, a korzyści zdrowotne takiego kroku będą naprawdę ogromne.  

Konsekwencje palenia papierosów 

Statystyki wykazują, że około 27% kobiet i 31% mężczyzn codziennie pali papierosy. To właśnie ten nałóg jest pierwszą i najważniejszą przyczyną śmierci panów, a drugą pań. Niestety w znacznym stopniu odpowiada za nowotwory płuc, gardła, krtani, przełyku, jamy ustnej. Inne konsekwencje tego uzależnienia to: 

• rak jelita grubego, 
• astma, 
• zawał serca, 
• niższa jakość życia, 
• odrzucenie ze strony ludzi niepalących i potępiających nałóg, 
• wysokie koszty comiesięczne zakupu papierosów.

Palenie skraca życie średnio o około 14 lat, a dodatkowo powoduje wiele chorób i cierpień. Warto więc rzucić swój nałóg i odczuć różnicę zdrowotną, a także finansową. Na niektórych silniej działa ta druga motywacja. Przez 5 lat możesz zaoszczędzić nawet 35 tysięcy złotych, a za taką sumę bez problemu wybierzesz się na miesięczne wakacje do odległego kraju. 

Jak rzucić palenie skutecznie? 

Rzucanie palenia jest niezwykle trudne, ponieważ wiąże się z nałogiem i przymusem przyjmowania substancji. W wielu przypadkach udaje się zrezygnować z uzależnienia dopiero przy trzeciej próbie, a czasami dopiero dziesiątej. Nie warto się jednak poddawać, ponieważ w każdym przypadku korzyści zdrowotne będą ogromne. 

Proces rzucania palenia zależy od wielu różnych czynników. Szczególne znaczenie ma czas, jaki upływa od wpadnięcia w nałóg. Osoby, które są uzależnione od nikotyny przez kilkanaście lub kilkadziesiąt lat, prawdopodobnie będą miały większy problem z rzuceniem ich niż ci, którzy palą kilka miesięcy.  

Bardzo ważna jest także motywacja – powinna być ona wewnętrzna, wypływać z indywidualnego pragnienia zmiany. W sytuacji, gdy osoba jest zmuszona do zaprzestania nałogu przez partnera lub dziecko, zwykle wraca do palenia po dosyć krótkim czasie. Istotna jest także kwestia środowiska rodzinnego i zawodowego, ponieważ znacznie łatwiej rzucić uzależnienie, jeśli w pobliżu nie ma innych palaczy.  

Gumy i tabletki na rzucanie palenia  

Zwykle osoby uzależnione od nikotyny na początku sięgają po różne leki z apteki, które mają ułatwić proces rzucania palenia. Bez recepty można kupić produkty z cytyzyną oraz tabletki z nikotyną. Uznaje się, że tzw. nikotynowa terapia zastępcza (NTZ) rzeczywiście pomaga zrezygnować z nałogu, jednak najlepiej sprawdza się u osób wypalających mniej niż 20 papierosów dziennie.

Kuracja tabletkami, gumami czy plastrami trwa od 25 dni do 3 miesięcy, w zależności od wybranego preparatu i zaleceń producenta. W przypadku gum cała terapia opiera się na przyjmowaniu przez jakiś czas nikotyny, ale w mniejszym stężeniu, a także stopniowym zmniejszaniu dawki. Obecnie uznaje się, że lepsze efekty, udowodnione w badaniach, przynoszą preparaty z cytyzyną, która działa antagonistycznie wobec nikotyny. Oznacza to, że tabletki z tym składnikiem zmniejszają ochotę na sięgnięcie po papierosa, a tym samym pomagają skutecznie w rzuceniu nałogu. 

Skorzystaj z profesjonalnej pomocy 

Niestety zdarza się, że nikotynowa terapia zastępcza czy też tabletki z cytyzyną nie przynoszą efektów. Dzieje się tak, ponieważ:

• osoba uzależniona i tak nie rezygnuje z papierosów i łączy je z gumami lub tabletkami,
• pojawia się nałóg behawioralny, połączony ze specyficznym ruchem dłoni i ust oraz powiązany z konkretnymi sytuacjami (picie kawy, piwa),
• palacz nie stosuje się do zaleceń producenta albo przerywa terapię już po kilku dniach,
• pojawiają się skutki uboczne (potliwość, zmęczenie, kaszel, ból głowy czy zespół abstynencyjny), przez co osoba woli wrócić do nałogu.

W tego typu sytuacjach dobrze jest skorzystać z profesjonalnej pomocy, a więc psychoterapii indywidualnej lub grupowej, albo też z wizyty u psychiatry, który zapisze leki na receptę. W trakcie spotkań z psychoterapeutą osoba uzależniona jest uczona, jak zrezygnować z nałogu, co robić w sytuacjach kryzysowych oraz jak zachowywać się, kiedy występuje pokusa zapalenia papierosa.  

Dodatkowe porady – jak rzucić palenie?

Osoby, które mają zamiar rzucić palenie, mogą skorzystać z następujących porad: 

• zwróć uwagę, w jakich sytuacjach masz ochotę na zapalenie tytoniu, 
• pamiętaj, że uporczywa myśl o tym, aby wziąć do ręki papierosa, minie po kilku minutach, 
• unikaj spotkań towarzyskich, gdzie inni ludzie palą, 
• zajmij dłonie piłeczką antystresową lub breloczkiem, 
• uprzedź ludzi w najbliższym otoczeniu, że potrzebujesz wsparcia. 

Pamiętaj o tym, że rzucanie palenia to proces wymagający silnej woli i koncentracji. Korzyści płynące z rezygnacji z nałogu są jednak nie do przecenienia, dlatego warto zacząć wdrażanie zmian jak najszybciej. Nie poddawaj się także w sytuacji, kiedy ci się nie uda – warto próbować dalej.

Bibliografia: 

1. Kardas G., Daszyńska-Kardas A., Marynowski M., Kuna P., Panek M., Uzależnienie od papierosów i możliwości zwalczania nałogu tytoniowego, Pneumonologia Polska 2020, 1:93-101. 
2. Kuźmicka P., Jasińska M., Grzegorczyk M., Karakiewicz B., Palenie tytoniu a jakość życia, Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine 2013, 16:  43-50. 
3. Szpringer M., Makowska A., Olędzka M, Uzależnienie od nikotyny i ocena skuteczności rzucania palenia u dorosłych, Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine 2016, 19: 43-50. 
4. Zgliczyński W. S., Palenie tytoniu w Polsce, Infos zagadnienia społeczno‑gospodarcze 2017, 14: 1-4.