Serce w tarapatach. Tych sygnałów nie ignoruj!

Seriale i filmy przyzwyczaiły nas, że atak serca zaczyna się od nagłego, miażdżącego bólu w klatce piersiowej, a chory łapie się za klatkę piersiowa i pada. Nie zawsze choroby serca dają spektakularne objawy. Dlatego słuchaj serca, by nie przegapić tych mniej oczywistych sygnałów zapowiadających kłopoty.

Jak wynika z raportu opublikowanego na łamach kardiologicznego magazynu „Circulation”, ok. 45 proc. ludzi, którzy przeszli zawał serca, o tym nie wie. Tymczasem atak serca zabija ponad 7 mln ludzi rocznie. A choroby układu krążenia nadal są najczęstszymi przyczynami zgonów w Polsce – według raportu GUS za 46 proc. zgonów stoją właśnie choroby kardiologiczne.

Objawy zawału serca mogą być różne u różnych osób. U niektórych zawał zaczyna się powoli i powoduje jedynie łagodny ból lub dziwną „ciężkość” w klatce piersiowej. U innych objawy mogą być bardziej nasilone i nagłe, pojawiać się i znikać przez kilka godzin.

Co czuć, gdy zbliża się atak serca?

Najczęstsze objawy zbliżającego się ataku serca według amerykańskiego National Heart, Lung and Blood Institute to:

1. Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej. Najczęściej w środkowej części lub po lewej stronie. Trwa kilka minut, potem może zniknąć i wrócić. Odczucia to ucisk, pełność lub ból, nie ustępują po zmianie pozycji ani w czasie odpoczynku.

2. Ból lub dyskomfort w górnej części ciała – ramionach, plecach, barkach, szyi, szczęce, nad pępkiem.

3. Krótki oddech. To może być jedyny objaw, może wystąpić przed lub wraz z bólem w klatce piersiowej.

Wspólnym dla obu płci objawem zawału serca jest ból albo dyskomfort w klatce piersiowej. U kobiet jest jednak większe prawdopodobieństwo wystąpienia duszności, nudności i wymiotów, nietypowego zmęczenia (nawet przez kilka dni) oraz bólu pleców, ramion i szczęki.

„Ciche zawały” są najgroźniejsze

Niestety, nie zawsze objawy ataku serca są od razu do wychwycenia. Kobiecy zawał łatwiej przeoczyć. Osoby z wysokim poziomem cukru we krwi mogą wręcz nie mieć żadnych objawów.

Dlatego eksperci z National Heart, Lung and Blood Institute radzą zwracać uwagę na inne, mniej oczywiste sygnały, jakie daje serce, gdy jest w tarapatach.

1. Kłopoty z żołądkiem

Ból żołądka, zgaga, nudności, czasem wymioty. Brzmi jak zatrucie, prawda? Tymczasem w taki sposób może objawiać się zawał – szczególnie u kobiet po 55. roku życia.

2. Większe niż zwykle zmęczenie, problem z ruszaniem się

Alarmująca powinna być sytuacja, kiedy zmęczysz się wiele bardziej niż zwykle przy czynności, którą do tej pory wykonywałeś bez problemów – takiej jak wchodzenie po schodach, podbiegnięcie do autobusu czy nawet chodzenie po domu albo spacer z psem.

3. Omdlenia

Gdy ciśnienie krwi jest niskie, a chore serce nie pompuje odpowiedniej ilości tlenu do mózgu, zdarzają się omdlenia. Nie zawsze oczywiście jest to objaw zawału, można zemdleć z przegrzania, odwodnienia, ale nigdy nie wolno tego zlekceważyć.

4. Pocenie się, kaszel, zadyszka

Jeśli masz krótki oddech niczym maratończyk na ostatnim kilometrze, mimo że nie wstałeś z kanapy – weź to za poważny sygnał ostrzegawczy! Jeśli towarzyszy temu zimny pot, nie ma co czekać z telefonem na pogotowie – to może być zawał. Zadyszka, kaszel i świszczący oddech mogą świadczyć o niewydolności serca.

 5. Objawy nasilają się, zamiast ustąpić

Jeśli zmęczenie, kłopoty z oddychaniem, ucisk w klatce piersiowej czy inne w wymienione wyżej objawy nie ustępują, wracają, nasilają się lub dochodzą nowe, to nie ma co zwlekać z wezwaniem pomocy.

Co robić, gdy podejrzewasz zawał lub inną poważną chorobę serca?

Przede wszystkim nie czekaj, aż minie! Przy ataku serca każda minuta ma znaczenie. Nawet jeśli nie masz pewności, czy to zawał serca – wezwij pogotowie. Dyspozytor odbierający telefon może poprosić o zażycie aspiryny (o ile nie ma przeciwwskazań). Aspiryna przyjęta podczas ataku serca może ograniczyć jego uszkodzenia. Telefon na pogotowie to lepsze rozwiązanie niż próba dotarcia do szpitala na własną rękę. Karetką najszybciej dotrzesz we właściwe miejsce, a jadąc taksówką, trafisz najpierw na izbę przyjęć i możesz zmarnować cenny czas.