Witaminy i minerały, które zatrzymują czas

Starzenie się jest nieuniknione i czeka każdego. Jednak szybkość zachodzenia tego procesu może być przez nas nieco modyfikowana. Jakie zmiany pojawiają się w organizmie z upływem czasu? Jak je spowolnić?

Starzenie się to dla niektórych osób drażliwy temat. Wraz z upływem lat obniża się sprawność fizyczna, a zaburzenia funkcji poznawczych utrudniają codzienne funkcjonowanie i kontakty społeczne. Właśnie dlatego starzenie ma dla nas wymiar nie tylko biologiczny, ale również społeczny i emocjonalny. Czasu nie można zatrzymać i czeka to każdego z nas, jednak nie każdy zestarzeje się tak samo. To. jak żyjemy, co jemy i jak o siebie dbamy, ma wpływ na szybkość procesu starzenia. Zdrowa dieta, regularny wysiłek fizyczny i nawodnienie to niejedyne czynniki, które wpływają na stan naszego zdrowia. Bardzo ważny jest także dobór odpowiednich witamin i mikroelementów.

Starzenie to nieustanny proces zachodzący we wszystkich organizmach żywych, który prowadzi do zmian na poziomie komórek, tkanek i narządów. Z upływem czasu mechanizmy naprawcze w naszych komórkach słabną, dlatego dochodzi do rozwoju uszkodzeń. Już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku pojawiały się publikacje naukowe świadczące o odwrotnej korelacji pomiędzy odpornością tkanek na utlenianie a starzeniem się organizmu. O czym mowa? O stresie oksydacyjnym.

Utrzymanie równowagi w komórkach to jeden z najtrudniejszych procesów w organizmie człowieka. Nasze komórki ulegają nieustannym podziałom, podczas których dochodzi do powielania DNA. Jednocześnie w wyniku różnych procesów biochemicznych zachodzących w komórkach powstają produkty pośrednie, jak np. RFT, czyli reaktywne formy tlenu. Uszkadzają one przede wszystkim kwasy nukleinowe, z których zbudowane jest DNA oraz inne cząsteczki, jak białka i tłuszcze. Kumulacja uszkodzeń i zmian w cząsteczkach budujących nasze komórki może prowadzić do rozwoju wielu chorób.

Stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny możemy opisać jako stan braku równowagi pomiędzy działaniem RFT a zdolnością komórki do szybkiego usunięcia tych cząstek oraz naprawy wyrządzonych przez nie szkód. Wraz z wiekiem dochodzi do akumulacji uszkodzeń, dlatego odgrywa on istotną rolę w procesie starzenia się organizmu. Uważa się, że jest to jeden z czynników prowadzących do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane oraz stwardnienie zanikowe boczne. Obniżenie siły i masy mięśniowej, którego doświadczamy wraz z wiekiem, jest również następstwem oddziaływania RFT, podobnie jak osłabiona kondycja skóry. Jak wspomnieliśmy, wolne rodniki uszkadzają m.in. tłuszcze i białka, a w tym lipidy budujące błony komórkowe oraz kolagen, który odpowiada za elastyczność i młody wygląd skóry. Jak wynika z badań, u osób starszych stwierdza się wysokie stężenia wskaźników oksydacyjnych, jednak wciąż nie wiadomo, dlaczego z upływem czasu naturalne procesy naprawcze w komórkach słabną. Czy jest na to sposób? Tak. Siła tkwi w antyoksydantach.

Antyoksydanty

Antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze, to substancje, które chronią organizm przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego. Mają one działanie neutralizujące względem RFT, dzięki czemu wolne rodniki przestają być zagrożeniem dla białek, lipidów oraz kwasów nukleinowych w naszym organizmie. Do antyoksydantów można zaliczyć wiele witamin i mikroelementów zawartych w produktach spożywczych oraz w coraz popularniejszych suplementach diety – oto niektóre z nich.

Witamina C

Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest najbardziej znaną i najlepiej przebadaną substancją należącą do przeciwutleniaczy. Wpływa na syntezę kortykosteroidów, niektórych neuroprzekaźników i ułatwia przyswajanie żelaza. Poprawia kondycję skóry i ułatwia gojenie ran. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dlatego nadmiar nie odkłada się w organizmie, ponieważ wydalany jest z moczem. Należy jednak uważać na wysokie dawki, ponieważ podwyższone stężenie tej witaminy w surowicy krwi może przyczynić się do powstania kamieni nerkowych.

Witamina E

Witamina E, czyli tokoferol, to kolejny związek pełniący funkcję przeciwutleniającą. Wpływa ochronnie na czerwone krwinki, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz pomaga w dostarczeniu składników odżywczych do tkanek. Tokoferol wykorzystuje się również w leczeniu niepłodności, chorób serca, miażdżycy i zaburzeń mięśniowych. Jest to związek rozpuszczalny w tłuszczach, co oznacza, że jego nadmiar odkładany jest w wątrobie oraz tkance tłuszczowej. Z jednej strony jest to korzystne, ponieważ dzięki temu rzadko dochodzi do niedoboru witaminy E, należy jednak uważać, by nie doprowadzić do nadmiaru.

Beta-karoten

Beta-karoten dał się poznać jako związek szczególnie istotny dla utrzymania zdrowej skóry, włosów i paznokci. Jak wynika z badań, ma on również wpływ na obniżenie poziomu tzw. złego cholesterolu, dzięki czemu zapobiega miażdżycy, chorobom serca czy udarom. Należy do karotenoidów i jak wszystkie związki z tej grupy jest antyoksydantem.

Cynk

Cynk odgrywa wiele ról w naszym organizmie. Jest składnikiem kilkudziesięciu enzymów, przyspiesza gojenie się ran, wzmacnia włosy i paznokcie, wpływa na funkcjonowanie grasicy, trzustki, prostaty i oczywiście działa przeciwutleniająco. Na niedobory tego pierwiastka powinny uważać szczególnie osoby z chorobami układu pokarmowego, osoby będące na diecie, kobiety ciężarne, sportowcy oraz wegetarianie.

Selen

Najważniejszą funkcją selenu w naszym organizmie jest tworzenie silnego przeciwutleniacza, nie jest to jednak jedyna rola. Podobnie jak cynk jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania enzymów. Wpływa także na pracę układu immunologicznego, tarczycy oraz utrzymanie sprawności seksualnej u mężczyzn. Selen okazał się przydatny również w walce z przemęczeniem, nadmierną nerwowością oraz depresją.

Miedź

Miedź to kolejny pierwiastek należący do grupy antyoksydantów, które pomagają spowolnić proces starzenia komórek. Ponadto bierze on udział w syntezie hemoglobiny oraz transporcie tlenu do tkanek. Pomaga zapobiegać chorobom sercowo-naczyniowym, osteoporozie oraz wpływa pozytywnie na koncentrację. Na niedobór tego mikroelementu muszą uważać szczególnie osoby na diecie oraz z zaburzeniami wchłaniania.

Jak wiadomo, proces starzenia nie omija nikogo, jednak mamy wpływ na to, jak będziemy się czuć i wyglądać w przyszłości. Właśnie dlatego warto zadbać o swój organizm jak najwcześniej. Należy jednak uważać i stosować się do zaleceń dotyczących zapotrzebowania na poszczególne związki. Ich nadmiar może być równie szkodliwy jak niedobór i zamiast wpływać hamująco na proces starzenia, możemy go nasilić.