Żywność przeciwko alergii. Które potrawy zmniejszają ryzyko rozwoju alergii?

Istnieje nie tylko alergia na żywność, ale również żywność na alergię. Oprócz produktów spożywczych, które mogą wywoływać reakcje alergiczne, są też takie, które zmniejszają ryzyko rozwoju alergii, a także łagodzą jej objawy. Co powinniśmy jeść, by mniej kichać, kaszleć i łzawić?

Żywność może ci pomóc

Alergia to jedna z plag zdrowotnych współczesności. Zazwyczaj nie zabija (choć może – w przypadku wstrząsu anafilaktycznego), ale potrafi znacząco uprzykrzyć życie. Kichanie, smarkanie, łzawienie z oczu, wysypka, duszności, kaszel, osłabienie organizmu – to tylko niektóre z objawów nadwrażliwości na czynniki środowiskowe i pokarmowe. Uczulać może wszystko: od pyłków traw, przez orzeszki ziemne, po metal. Szacunki mówią, że na alergię cierpi już co drugi Polak, a niebawem problem może dotyczyć zdecydowanej większości z nas. Bo choć liczba naturalnych alergenów raczej się nie zwiększa, to jednak w naszym otoczeniu rośnie ilość (i różnorodność) uczulających substancji syntetycznych.

Co z tym wszystkim ma wspólnego żywność? Całkiem sporo. – Dieta odgrywa ważną rolę w ograniczaniu objawów alergii, a także zmniejszaniu ryzyka ich wystąpienia – mówi Anna Świtakowska, dietetyczka z poradni Nutricus.pl. Odżywianie ma wpływ na przebieg alergii nie tylko o charakterze pokarmowym, ale również nadwrażliwości innego typu. Zależność między reakcjami organizmu na czynniki środowiskowe a reakcjami na produkty spożywcze bywa skomplikowana.

– W wielu przypadkach alergii, np. na pyłki roślin, dochodzi do reaktywności krzyżowej alergenów. Specyficzne przeciwciała wytworzone pod wpływem jednego alergenu mogą reagować krzyżowo z innymi alergenami. Przykładowo główny alergen pyłku brzozy inicjuje reakcję alergiczną występującą po spożyciu selera lub jabłka, co w konsekwencji wymaga od osoby reagującej na pyłki zastosowania diety eliminacyjnej lub każdorazowej obróbki termicznej owoców – tłumaczy ekspertka.

Co najbardziej służy alergikom?

W poskramianiu alergii oraz jej zapobieganiu ważne jest nie tylko to, czego nie powinniśmy, ale również to, co powinniśmy spożywać. Liczy się również szybkość (re)akcji – przeciwdziałanie problemowi najlepiej zacząć jak najwcześniej.

– Jako pierwszą profilaktykę już od pierwszych dni życia zaleca się karmienie piersią, a także uwzględnienie pokarmów będących źródłami probiotyków na etapie rozszerzania diety – podpowiada Świtakowska. Na odpowiednich korektach w jadłospisie mogą skorzystać również dorośli. – W diecie osób dorosłych kluczowe znaczenie mają zarówno naturalne źródła probiotyków, jak i produkty bogate w kwasy omega-3 mające działanie przeciwzapalne. Warto wprowadzić do diety różnorodne przyprawy. Wiele z nich również wykazuje działanie przeciwzapalne, co może ułatwić organizmowi wyciszenie reakcji alergicznych – tłumaczy dietetyczka.

Dodaje też, że nie zaleca się stosowania diety eliminującej produkty alergizujące (np. mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne czy zboża glutenowe) ze względów profilaktycznych. Wyjątek dotyczy osób z wysokim ryzykiem wystąpienia alergii ze względu na podobne przypadki w rodzinie. Alergicy w okresie narażenia na substancje uczulające powinni również ograniczyć spożycie alkoholu i palenie tytoniu – używki mogą nasilać reakcje alergiczne.

Produkty dobre dla alergików

Tęsknotę za produktami smacznymi, lecz alergizującymi lub prozapalnymi, można ukoić stosowaniem tych o działaniu przeciwstawnym – i niekoniecznie mniej apetycznych. Co konkretnie powinno lądować na talerzach alergików?

1. Kiszona kapusta

Jeden z największych skarbów polskiej kuchni. Zimą wzmacnia odporność i chroni przed przeziębieniami. Może jednak wspomóc nasze zdrowie również w okresie pylenia. Kiszona kapusta to niezłe źródło witaminy C i jeszcze lepsze – probiotyków. Badania dowodzą, że jej spożywanie pomaga zmniejszyć objawy alergii, a także (cenny bonus!) poprawić fizyczną wydolność organizmu.

2. Kefir

Przynosi ulgę alergikom z podobnych powodów co kiszona kapusta – jest bogatym źródłem kultur dobrych bakterii. Warto podkreślić, że jest pod tym względem bardziej skuteczny niż jogurt, który może wręcz nasilić objawy uczulenia ze względu na większą zawartość cukru.

3. Czerwona cebula

Utrudnia bezpośrednie kontakty towarzyskie, ale ułatwia życie alergikom. Wszystko dzięki kwercetynie. Ten związek z grupy flawonoidów ma silne właściwości antyalergiczne i przeciwzapalne. Warto więc zadbać o jego obecność w diecie – tym bardziej że można go „pozyskać” również z innych źródeł, w szczególności warzyw i owoców o czerwonej skórce (m.in. z winogron i owoców leśnych).

4. Ryby

Byle nie łosoś z norweskiej hodowli ani panga z Mekongu. Co innego tłuste ryby morskie obfitujące w kwasy omega-3 – bo o nie przede wszystkim chodzi. Badania dowodzą, że dieta bogata w te związki łagodzi katar sienny, zmniejsza ryzyko rozwoju alergii oraz astmy. Osoby stroniące od ryb mają alternatywną opcję: len lub olej lniany – jedno z najlepszych roślinnych źródeł omega-3.

5. Kurkuma

O jej prozdrowotnych właściwościach można pisać eseje. Kurkuma ma działanie antynowotworowe, przeciwzapalne, chroni przed cukrzycą, łagodzi choroby stawów – a to tylko fragment listy jej zalet. Badania dowodzą, że hamuje również wydzielanie histaminy, ograniczając tym samym reakcję alergiczną. Ta żółta przyprawa popularna jest przede wszystkim w kuchni azjatyckiej. W Polsce wciąż uchodzi za egzotykę, ale chyba najwyższy czas, żeby zagościła w naszych kuchniach na stałe.

6. Pestki dyni

Medycyna tradycyjna poleca je na „robaki” – zawarta w pestkach kukurbitacyna poraża układ nerwowy pasożytów i pomaga pozbyć się ich z organizmu. Nasiona dyni to również świetne źródło cynku i magnezu. Niedobór tego ostatniego podnosi poziom histaminy w ustroju, wzmagając tym samym objawy alergii. Komu nie po drodze z pestkami dyni, może sięgnąć po ciemną czekoladę lub – lepiej – kakao. Również dostarczą nam sporej dawki magnezu.