ASMR – orgazm dla mózgu. Jak to działa i na co może pomóc?

Ten internetowy fenomen pozwala poczuć prawdziwą przyjemność i zrelaksować się w mgnieniu oka. Technika ASMR zwana „orgazmem dla mózgu” może pomóc (podobno) nawet na bezsenność czy chroniczny ból.

W poruszającym filmie „Ona” z 2013 roku samotny pisarz Theodore (Joaquin Phoenix) przywiązuje się do Samanthy (Scarlett Johansson), która tak naprawdę jest… nowoczesnym systemem operacyjnym. Nigdy jej nie spotyka – słyszy tylko jej głos. Prowadzone codziennie rozmowy budzą w pisarzu najgłębsze uczucia.

Eksperci prawdopodobnie umieliby wytłumaczyć, w jaki sposób można zadurzyć się w czyimś głosie. Swój udział ma tutaj zjawisko zwane ASMR (ang. autonomous sensory meridian response – samoistna odpowiedź meridianów czuciowych), potocznie określane „orgazmem dla mózgu”. Nazwę zaproponowała Amerykanka Jennifer Allen w 2010 roku, wtedy też powstała pierwsza grupa na Facebooku poświęcona temu zagadnieniu. W 2011 roku hasło zostało wpisane do światowej Wikipedii.

ASMR – działa?

Wbrew nazwie ASMR nie ma nic wspólnego z seksualnością czy erotyką (choć niektórzy wykorzystują tę technikę również w takim celu, są jednak w mniejszości). ASMR ma związek z relaksem i odpoczynkiem. Chodzi o uczucie przyjemnego mrowienia na ciele, które wywołują odpowiednie bodźce – najczęściej słuchowe oraz wzrokowe, ale również dotykowe, zapachowe itd. Na pewno już nieraz cię to spotkało: poczułaś „coś” na dźwięk czyjegoś głosu albo jakiegoś innego, nierzadko zupełnie zaskakującego odgłosu. Zwykle zaczyna się od mrowienia na karku, które rozchodzi się po całym ciele. Pojawia się uczucie błogości, euforii, relaksu, przyjemności. Tak właśnie reaguje mózg na określone bodźce.

Żeby przeżyć „orgazm dla mózgu”, nie trzeba mieć żadnych specjalistycznych umiejętności. Wystarczy… YouTube. Dobra wiadomość jest bowiem taka, że ASMR można wywołać zdalnie. Gdy w wyszukiwarkę tego serwisu wpiszesz cztery litery: ASMR, otrzymasz dostęp po wielu filmów, dzięki którym twój mózg poczuje przyjemną stymulację. Wiele z tych filmów ma miliony odsłon, a w komentarzach internauci przekonują, że to działa.

Oglądając te filmy, można się przekonać, że czasem nawet najbardziej zaskakujące dźwięki mogą dać piorunujący efekt. W ASMR najczęściej jest to szelest, odgłos rąk, szuranie, skrobanie, stukanie, porządkowanie rzeczy czy nawet… ugniatanie opakowania z kawą. Różne dźwięki działają na nas w różny sposób, choć prawie każdy doświadcza ASMR, wsłuchując się w czyjś szept czy szum fal. Z innych bodźców bardzo skutecznie działa np. masaż karku. Niektórzy odczuwają błogość, gdy ktoś układa im włosy (albo gdy słyszą dźwięk nożyczek fryzjerskich). Najsilniejsze efekty daje zwykle połączenie kilku bodźców. I w sumie nie ma w tym nic dziwnego – w końcu nie od dziś wiadomo, że nawet niemowlęta zasypiają, słysząc spokojny, ściszony głos matki, natomiast głośne dźwięki zazwyczaj nas rozpraszają.

– Biorąc pod uwagę fakt, że ASMR jest zjawiskiem percepcyjnym mającym na celu wprowadzenie osoby w głęboki stan relaksacji porównywalnej do tej, którą uzyskuje się poprzez medytację, jestem bardzo przychylna tej metodzie. Na co dzień pracuję z osobami, które borykają się m.in. ze stanami lękowymi, codziennymi niepokojami czy stresem. Jednym z bardzo skutecznych narzędzi, które przynosi odczuwalną ulgę moim klientom, jest głęboka relaksacja uzyskiwania poprzez medytację, sofrologię czy właśnie ASMR – tłumaczy trenerka mentalna Aneta Moniuszko, która twierdzi, że po mniej więcej 4–8 tygodniach stosowania metod relaksacyjnych zwykle zauważa u swoich klientów więcej spokoju oraz radości z życia. – A i zdarza się, że ustępują u nich migreny, cofa się trądzik różowaty, brzuch staje się lżejszy – zapewnia.

Aneta Moniuszko. Foto: archiwum prywatne

ASMR na bezsenność i ból

Z badań opisanych przez specjalistyczny serwis Medical News Today wynika, że ASMR w korzystny sposób wpływa na zdrowie: reguluje tętno i poprawia ogólną kondycję. Tematem zajęła się Giulia Poerio z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Sheffield, która postanowiła sprawdzić, czy techniki znane pod zbiorczą nazwą „orgazm dla mózgu” naprawdę działają – i w jaki sposób. Okazało się, że osoby często korzystające z ASMR są bardziej wyciszone oraz spokojniejsze w porównaniu do tych uczestników badania, którzy tego nie stosowali. Zaobserwowano również u nich niższy poziom stresu i smutku.

Według uczonych trening ASMR pomaga zablokować te obszary w mózgu, które odpowiedzialne są za odczuwanie stresu. Poerio przekonuje, że „orgazm dla mózgu” jest równie relaksujący, co muzyka czy mindfulness (tzw. trening uważności). W podobny sposób regulują pracę serca.

Dr John Cline na łamach serwisu Psychology Today tłumaczy, że tego typu filmy mogą pomóc osobom cierpiącym na bezsenność. Powołuje się na badania przeprowadzone w 2017 roku (Lloyd, Ashdown, & Jawad). Okazuje się, że ASMR jest tak skuteczną techniką relaksacyjną, że może pomóc nawet w przypadku stanów depresyjnych, bezsenności czy chronicznego bólu. Niektórzy przekonują, że dzięki „orgazmowi dla mózgu” przestali odczuwać bóle pleców, nóg czy ramion.

Wielu naukowców wciąż jest sceptycznych. Dr John Cline zaznacza, że ASMR nie jest gotowym rozwiązaniem w przypadku bezsenności – ta kwestia wymaga dalszych badań – przyznaje jednak, że wielu osobom naprawdę pomaga, a jeśli tak jest, to warto ją stosować.

– Co prawda naukowcy wciąż podkreślają, że przeprowadzone dotąd badania dotyczące wymienionych metod nie są na tyle precyzyjne, aby uzyskane wyniki uznać za jednoznaczne, dla mnie jednak wymierny jest efekt, czyli to, co zauważam jako rezultat swojej pracy po wprowadzeniu tych technik w życie moich klientów – mówi trenerka mentalna Aneta Moniuszko, dodając: – Myślę, że warto samemu wziąć pod lupę powyższe metody i spróbować sesji, posiłkując się nagraniami np. z internetu i wytrwać przynajmniej cztery tygodnie, praktykując codziennie, nawet krótko, by samemu ocenić, czy trening ASMR przyniósł oczekiwany efekt i poziom odczuwanego stresu zauważalnie spadł.