Badania kontrolne dla kobiet – które warto robić co roku? Dietetyczka „Keep Fit In Style” przygotowała małą ściągę. Niech znajdzie się na twojej liście noworocznych postanowień!

Badania kontrolne powinny wejść nam w nawyk, jednak często o nich zapominamy. Warto wykonywać regularne badania, ponieważ są podstawą do wczesnego wykrywania wielu chorób i zapobiegania im. Badając się regularnie będziemy mogły długo cieszyć się zdrowiem lub podjąć natychmiastowe leczenie na wczesnym etapie wykrycia choroby. Nowy rok przynosi nowe postanowienia? Niech jednym z nich będą badania profilaktyczne!

Końcówka roku to dla większości z nas czas podsumowań i rozmyślań nad tym, co można zmienić w swoim życiu na lepsze. Na wielu listach noworocznych postanowień znajdzie się uprawianie sportu, dbanie o siebie, dieta czy spełnienie marzeń, które od lat przekładamy z roku na rok. U ilu z was na tej liście znajdą się badania kontrolne? Z pewnością u niewielu. A koniec roku to idealny czas na zaplanowanie badań profilaktycznych na cały rok, o czym przypomina na swoim profilu na Instagramie dietetyczka Emilia Cesarek.

Koniec roku zbliża się wielkimi krokami. Warto zaplanować opiekę nad swoim zdrowiem, rozkładając to na cały rok – nawołuje ekspertka.

Dlaczego warto zrobić to już teraz?

 – Dzięki temu zachowujemy prewencję.

– Unikniemy braku terminów do dobrych specjalistów.

– Dopasujemy termin do reszty swoich planów w ciągu roku i dojedziemy na wizytę spokojnie

wymienia Cesarek.

Jakie badania profilaktyczne wykonać:

By całościowo zadbać o siebie, dietetyczka opublikowała małą ściągę z badaniami, jakie kobiety powinny wykonywać raz w roku. Choć jest to lista dla kobiet, jak zaznacza ekspertka, większość z nich dotyczy także mężczyzn.

Kontrola ginekologiczna + Cytologia

Wizyta u ginekologa jest jedną z najważniejszych, jeśli chodzi o zdrowie kobiety. Lekarz nie tylko oceni stan narządów rodnych, miejsc intymnych czy piersi, ale także pobierze materiał do badania cytologicznego (wymaz z ujścia zewnętrznego kanału i z tarczy szyjki macicy). Cytologia to mikroskopowe badanie komórek szyjki macicy, które wykonuje się w celu wczesnego wykrycia raka szyjki macicy czy stanów przedrakowych, czyli zmian, z których nowotwór mógłby się rozwinąć. Komórki pobiera się specjalną szczoteczką w trakcie badania ginekologicznego (do badania, tak jak i do wizyty ginekologicznej, nie jest wymagane skierowanie). Procedura jest bezbolesna i krótka, choć dla niektórych pacjentek pocieranie szyjki szczoteczką może być nieprzyjemne.

Warto pamiętać, że w Polsce rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości występowania, nowotworem u kobiet. Wczesne wykrycie i leczenie prowadzi do wyzdrowienia, dlatego to proste badanie jest tak ważne dla zdrowia kobiety.

Panel tarczycowy: TSH, FT3, FT4, aTPO, aTG + USG tarczycy

Podstawowe badania tarczycy wykonuje się z krwi. Obejmują one oznaczenia poziomu poszczególnych hormonów, a także swoistych przeciwciał sugerujących np. chorobę Hashimoto. Podstawowym badaniem jest tyreotropina (TSH), będąca badaniem z krwi zaliczanym do badań przesiewowych. Tyreotropina to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, stymulujący tarczycę do produkcji hormonów. Jeśli we krwi utrzymuje się wystarczające stężenie lub nadmiar hormonów, dochodzi do hamowania produkcji TSH. Norma TSH wynosi 0,4–4,0 mIU/l, przy czym u kobiet w ciąży górna granica normy wynosi 2,5 dla pierwszego trymestru i 3 dla trymestrów drugiego i trzeciego. We krwi oznacza się również hormony tarczycy. Jednak w diagnostyce chorób tarczycy znaczenie mają jedynie wolne frakcje hormonalne, oznaczane jako fT₃ i fT₄. Szczególne znaczenie ma ten drugi hormon. Normy dla nich są następujące:

• fT₄ – 10–25 pmol/l,
• fT₃ – 2,2–6 pmol/l.

Z krwi można wykonać również badania tarczycy w kierunku obecności przeciwciał przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR), charakterystycznych dla choroby Gravesa-Basedowa (schorzenie jest jedną z przyczyn nadczynności tarczycy). Można również wykryć przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i tyreoglobulinie (anty Tg), które są typowe dla niedoczynności tarczycy wywołanej np. przez chorobę Hashimoto.

USG tarczycy to nieinwazyjne, proste do wykonania badanie, które jest często pierwszym etapem w diagnostyce chorób tarczycy – za jego pomocą można ocenić wielkość gruczołu. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania i jest stosunkowo tanie, a także szeroko dostępne. Wyniki USG tarczycy otrzymuje się niemal natychmiastowo, co pozwala na szybkie dalsze decyzje diagnostyczne i lecznicze.

Morfologia krwi z rozmazem

Morfologia krwi jest najczęściej wykonywanym badaniem podstawowym. Badanie polega na ocenie ilościowej i jakościowej elementów morfologicznych krwi: krwinek białych (leukocytów), krwinek czerwonych i płytek krwi.
Wskaźniki obejmujące morfologię krwi:
• RBC – ilość czerwonych krwinek (erytrocyty),
• MCV – średnia objętość krwinki czerwonej,
• MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej,
• MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach (diagnostyka różnicowej niedokrwistości),
• WBC – liczba białych krwinek (leukocyty),
• PLT – ilość płytek krwi w [mm³] krwi,
• HGB – hemoglobina,
• HCT – hematokryt – stosunek objętości skoagulowanych erytrocytów do całej objętości krwi.

Morfologię krwi ważna jest szczególnie w celu sprawdzenia czy nie cierpimy na: niedokrwistość, stany zapalne lub anemię. Niedobór erytrocytów, czyli niedokrwistość prowadzi do niedotlenienia tkanek i narządów, niedobór leukocytów (leukopenia) – do zaburzeń odporności, a niedobór płytek krwi (trombocytopenia) objawia się skłonnością do krwawień, rzadziej sygnalizuje zakrzepicę. Wczesne zdiagnozowanie nieprawidłowości występujących w naszym organizmie zwiększa szansę na wyleczenie.

Badanie ogólne moczu i kału

Badanie moczu jest podstawowym badaniem, które dostarcza wielu informacji na temat stanu zdrowia. Określa funkcjonowanie układu moczowego, stanu nerek, wątroby a także weryfikuje wystąpienie chorób, takich jak m.in. nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca.

Badanie kału natomiast wykrywa obecność krwi w stolcu niewidocznej „gołym okiem”. Krew może pochodzić z jednego z odcinków przewodu pokarmowego. Jest jednym z najczęstszych sygnałów ostrzegających o raku jelita grubego.

Kontrola stomatologiczna

Systematyczne przeglądy dentystyczne to podstawa zdrowego uzębienia. Stomatolog obejrzy zęby, wypełnienia, ubytki i dziąsła. Jeśli lekarz w porę zauważy ubytki, będzie mógł podjąć szybkie leczenie. Tym samym zaoszczędzi często długiego i bolesnego leczenia. Warto wspomnieć, że oprócz zębów, podczas wizyty u dentysty oglądany jest cały przedsionek jamy ustnej, który jest jedną z najczęstszych lokalizacji nowotworów głowy i szyi. Najczęściej też w trakcie przeglądu stomatologicznego specjalista przeprowadza zabieg czyszczenia zębów. Usuwa kamień, osad oraz płytkę nazębną dotkniętą bakteriami z miejsc poniżej linii dziąseł. Dzięki tym zabiegom likwiduje przyczyny chorób dziąseł, zębów lub nieprzyjemnego zapachu z ust.

W trakcie przeglądu lekarz nie podejmuje leczenia, jednak jeśli zajdzie potrzeba może wykonać zdjęcie RTG lub panoramiczne. Po obejrzeniu całej jamy ustnej stomatolog stwierdza, czy potrzebne jest leczenie i kolejna wizyta oraz jeśli tak, ile ich będzie.