Badania krwi na menopauzę. Sprawdź, jak diagnozuje się klimakterium

Uderzenia gorąca, zanik miesiączki, wahania nastroju, problemy ze snem – u większości kobiet symptomy menopauzy są niezwykle wyraźne. Niektóre z nich przechodzą klimakterium w łagodny sposób, a u innych okres perimenopauzy zaczyna się dość wcześnie i spektakularnie. Jak sprawdzić, kiedy zaczyna się menopauza? Badania krwi, które możesz wykonać, potwierdzą, czy to już klimakterium, czy stan patologiczny, wymagający leczenia.

Menopauza a badanie krwi. Czy to skuteczna diagnostyka?

Polki statystycznie przechodzą menopauzę w wieku 51 lat – to właśnie wtedy pojawia się u nich ostatnia miesiączka. Klimakterium to konsekwencja utraty funkcji hormonalnej przez jajniki. Cały proces ich wygaszania może jednak trwać nawet kilkanaście lat. Zanim nastąpi etap postmenopauzalny, ciało kobiety przechodzi wiele zmian, a wszystkie zostały opisane w Krótkiej Instrukcji. O Menopauzie. Pierwsze symptomy mogą dać o sobie znać 4-10 lat przed ostatnim krwawieniem. Najczęściej zaczynają pojawiać się u kobiet po 40. roku życia, jednak zdarza się to również wcześniej.

Do potwierdzenia menopauzy tak naprawdę nie są potrzebne żadne badania, bo klimakterium daje najczęściej tak wyraźne objawy, że nie wymaga głębszego udokumentowania. Do podstawowych symptomów menopauzy należą:

• zanik miesiączki,
• uderzenia gorąca,
• suchość pochwy,
• świąd i pieczenie sromu,
• częste zakażenia układu moczowego,
• wahania nastroju,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia metabolizmu,
• spadek aktywności gruczołów łojowych,
• pogorszenie stanu skóry, paznokci i włosów.

Warto pamiętać, że lekarz ogólny lub ginekolog pomogą ci rozpoznać wczesne objawy menopauzy, wskażą sposoby na złagodzenie nieprzyjemnych dolegliwości oraz w razie potrzeby zaproponują odpowiednie wsparcie hormonalne.

Jakie badania krwi potwierdzą menopauzę?

U niektórych kobiet menopauza może dawać łagodne objawy i wtedy samoocena swojego stanu jest trudna. By mieć pewność, można wykonać badania laboratoryjne. Głównym parametrem potwierdzającym klimakterium jest poziom hormonu folikulotropowego (FSH). Jego stężenie we krwi zmienia się wraz z wiekiem i znacznie różni się w okresie menopauzy, w porównaniu do kobiet będących w wieku rozrodczym. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, nie trzeba też być na czczo. Zalecane jest sprawdzenie stężenia FSH między 2. a 5. dniem cyklu miesiączkowego. Zakresy FSH dla tych dni wyglądają następująco:

• poniżej 9 mIU/l – prawidłowa rezerwa jajnikowa,
• w przedziale 9-12 mIU/l – obniżona rezerwa jajnikowa,
• w przedziale 12-18 mIU/l – wyczerpująca się rezerwa jajnikowa,
• powyżej 18 mIU/l – brak rezerwy jajnikowej,
• powyżej 20 mIU/l – przebyta menopauza.

Jeśli wykonasz badanie w innych fazach cyklu, wówczas optymalny czas na pobranie krwi do badania to 12,-14. dzień cyklu, czyli podczas owulacji oraz 21. dzień cyklu, kiedy występuje faza lutealna. Pomocne będzie także wyznaczenie poziomu estradiolu, jednego z podstawowych estrogenów (hormonów płciowych żeńskich), który odpowiada za przebieg całego cyklu miesiączkowego. Charakterystyczne dla menopauzy jest to, że poziom FSH wzrasta, a stężenie estrogenów się zmniejsza.

Jakie badania dodatkowo wykonać przy menopauzie?

Warto pamiętać, że wyniki badań hormonalnych są trudne w interpretacji i mogą wahać się w zależności od wielu czynników. Dlatego przed wykonaniem ich warto skonsultować się z ginekologiem, który pogłębi diagnostykę. By potwierdzić, że to menopauza jest odpowiedzialna za występowanie objawów, możesz zostać skierowana przez niego także na dodatkowe badania krwi, takie jak:

• TSH – zaburzenia tarczycy mogą wpływać na wystąpienie objawów podobnych do menopauzy,
• hormon LH – oznacza się go przy problemach z płodnością i regularnością cyklów menstruacyjnych. Podczas menopauzy utrzymuje się na wysokim poziomie,
• progesteron – żeński hormon płciowy, odgrywający rolę przy procesach związanych z zapłodnieniem komórki jajowej. W okresie menopauzy jego stężenie utrzymuje się na niskim poziomie, co może powodować zatrzymanie wody w organizmie,
• testosteron.

Badanie mogą się okazać bardzo przydatne, jeśli występują niecharakterystyczne objawy menopauzy, które w danym przypadku mogą również być wynikiem stanu patologicznego. Z tego powodu wyniki badań laboratoryjnych należy w każdym przypadku skonsultować z lekarzem.

Bibliografia: 

1. Minkin M. J., Wright C., What Every Woman Needs to Know about Menopause: The Years Before, During, and After, Yale University Press, 1996.
2. Pertyński T., Stachowiak G., Menopause – facts and controversies, Endokrynologia Polska 2006, vol. 57, nr 5.
3. Santoro N., Menopausal symptoms and their management, Endocrinology and Metabolism Clinics of North America 2015, 44(3).