Badania piersi – w jakim dniu cyklu je robić?

USG, samobadanie piersi, mammografia, MRI – każde z tych badań, żeby było miarodajne, a jego wynik wiarygodny, powinnaś robić w określonym dniu cyklu miesiączkowego. Zobacz, kiedy najlepiej zrobić poszczególne badania piersi.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zachorowalność na raka piersi systematycznie rośnie z roku na rok. A lekarze alarmują – jedna na trzy kobiety nie bada swoich piersi ze strachu. Obawiają się, że odkryją coś niepokojącego i wolą o tym nie wiedzieć. A wykrycie nowotworu piersi na wczesnym etapie zwiększa szansę na całkowite jego wyleczenie. Poza tym należy pamiętać, że 90% zmian obserwowanych w piersiach stanowią zmiany nienowotworowe, więc warto się przemóc i regularnie badać.

Cykl miesiączkowy – jak wyliczyć, który to dzień

Na początek małe przypomnienie. Cykl miesiączkowy, inaczej menstruacyjny, to fazy, które przechodzi co miesiąc organizm kobiety dojrzałej płciowo. Związany jest z jej płodnością. Cykl kontrolowany jest przez układ hormonalny w organizmie.

Jak wyliczyć, w którym dniu cyklu jesteś? To proste. Cykl menstruacyjny liczymy od pierwszego dnia wystąpienia miesiączki, czyli krwawienia, a kończy się ostatniego dnia przed kolejną miesiączką.

Cykl miesiączkowy dzieli się na kilka faz:

– menstruacyjna – to faza, w której kobieta miesiączkuje. Trwa od 4 do 7 dni

– folikularna – w jej trakcie narasta złuszczony w menstruacji nabłonek błony śluzowej macicy

– owulacyjna – wtedy uwalniana jest komórka jajowa, która trafia do jajowodów na 24 godziny. Ta faza zwykle trwa od 12. do 16. dnia cyklu

– lutealna – resztki pęcherzyka Graafa przekształcają się w ciałko żółte, wydzielające estrogeny i progesteron.

Mówi się, że średnio cykl menstruacyjny trwa 28 dni.

Samobadanie piersi

To podstawowa i najprostsza metoda kontroli zdrowia piersi. Wykonuje się je w celu wykrycia niechcianych guzków, zgrubień czy nieprawidłowości w piersiach. Samodzielne badanie piersi powinna regularnie co miesiąc wykonywać każda kobieta, która ukończyła 20. rok życia. Te, które tak robią, są w stanie wykryć guzek wielkości 1 cm. A to oznacza, że same badając piersi jesteśmy w stanie wykryć zmiany nowotworowe na tyle wczesnym etapie, że są one w pełni wyleczalne.

Kiedy robić? Samobadanie piersi należy wykonywać kilka dni po miesiączce – między 6. a 9 dniem cyklu. Najlepiej ustalić jeden, zawsze ten sam dzień, w którym będziesz badać swoje piersi. Dlaczego? W te dni piersi nie są nabrzmiałe za to miękkie i rozluźnione. Od drugiej połowy cyklu mogą mieć zgrubienia, co jest zupełnie normalne, ale utrudnia wykrycie zmian i wyczucie ich pod palcami.

Regularność jest ważna dlatego, że dzięki niej jesteśmy w stanie stwierdzić pojawienie się nowych grudek, torbieli czy guzków, których wcześnie nie wyczuwałyśmy. Nawet jeśli są bardzo małe.

USG piersi

To badanie zleca zwykle lekarz ginekolog. Robienie USG wskazane jest u kobiet od 25.-30. roku życia. Jest nieinwazyjne, szybkie i bezbolesne. Jest bezpieczne – jeśli zajdzie taka potrzeba mogą je wykonywać kobiety w ciąży.

Wykonuje się je za pomocą ultradźwięków. Lekarz aparatem ultrasonograficznym bada piersi pacjentki. Już w trakcie badania, patrząc na monitor, jest w stanie stwierdzić, czy są jakiejś zmiany.

Kiedy wykonać? USG piersi należy robić po miesiączce do 10. dnia cyklu. Wtedy piersi są rozluźnione i mniej tkliwie niż w drugiej połowie cyklu. Dzięki temu badanie nie będzie nieprzyjemne.

Mammografia

Nie należy do najprzyjemniejszych badań, ale jest niezwykle skuteczna – umożliwia wykrycie raka piersi na bardzo wczesnym etapie (wykrywa już 3-milimetrowe guzki). Nie przeprowadza się jej u kobiet w ciąży. Nie robi się jej też u młodych kobiet, ze względu na gruczołową strukturę ich piersi.

Kiedy robić? Na mammografię najlepiej zgłosić się między 5. a 12. dniem cyklu miesiączkowego. Wtedy piersi są najmniej tkliwe i wrażliwe na dotyk. Jest to ważne, bo badanie polega na ściśnięciu piersi dwoma płytkami w aparacie mammograficznym, co wiele kobiet określa jako nieprzyjemne, a niektóre jako bolesne.

Warto się przygotować do tego badania – w tym dniu nie używaj dezodorantów, talku czy balsamów do ciała, bo mogą być widoczne na kliszy i wpłynąć na widok badania.

Jak często robić? Wykonywanie mammografii zaleca się kobietom po 40-tce, co dwa lata, a po 50. roku życia – raz do roku. U kobiet, u których w rodzinie występował rak piersi, mammografia może zostać zlecona przed 40-tką.

Rezonans magnetyczny MRI

Jest to badanie, które wykrywa zmiany nowotworowe z większą czułością niż mammografia. Robi się je, gdy USG i mammografia nie dadzą jednoznacznych wyników.

Kiedy wykonać? Rezonans piersi robi się zwykle między 6. a 14. dniem cyklu miesiączkowego. Przed miesiączką i w jej trakcie może dochodzić do nieswoistych zmian tkanki piersi, a one potrafią fałszować wyniki badania.

Pamiętaj!

Nie każdy nowotwór złośliwy objawia się w postaci twardego, wyczuwalnego guzka. Zgłoś się do lekarza, jeśli zaobserwujesz u siebie:

– miękkie zmiany w piersiach w dotyku przypominające pęcherzyk z płynem

– zaczerwienienia na skórze piersi

– pomarszczoną skórę

– wyciek z brodawki i zmianę jej kształtu

– ból w węzłach chłonnych pod pachą

Czy wiesz, że nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia raka piersi? Choć różnica nie jest duża, to kobiety, które mają obfity biust z dużą ilością tkanki tłuszczowej, częściej chorują niż szczupłe z małymi piersiami. Nie oznacza to oczywiście, że jeśli jesteś drobna i szczupła, to nie powinnaś się badać.