Badania SIBO. Wykrycie zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego

Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to jedna z chorób dotykających układ pokarmowy. Objawia się nadmierną proliferacją bakterii w obrębie jelita cienkiego, co może prowadzić do wzdęć, bólów brzucha, biegunek oraz zaburzeń wchłaniania składników odżywczych z pożywienia. Szacuje się, że występuje nawet u 22% osób dorosłych. Jakie badania na SIBO należy przeprowadzić, aby potwierdzić chorobę? 

Jakie badania na SIBO warto wykonać? 

W diagnostyce SIBO kluczowe znaczenie mają dwa rodzaje testów: 

• wodorowy test oddechowy; 
• hodowla aspiratu z jelita cienkiego i ocena ilości jednostek bakterii na mililitr materiału. 

Badanie oddechowe SIBO przeprowadza się z użyciem roztworu glukozy albo laktulozy. Są to węglowodany, które ulegają fermentacji w jelicie cienkim. Następnie badany jest skład wydychanego powietrza. Jeśli znajduje się w nim znaczna ilość wodoru, może to oznaczać przerost flory bakteryjnej w jelicie cienkim.  

Z kolei hodowla aspiratu to metoda mikrobiologiczna. Polega na pobraniu za pomocą endoskopu próbki tkanki jelita cienkiego. Następnie powinna być ona jak najszybciej wysłana do laboratorium w celu oceny zagęszczenia bakterii. To działanie znacznie bardziej inwazyjne niż testy oddechowe, ale też dokładniejsze. 

Pomocnicze badania przy SIBO 

W celu potwierdzenia choroby zwykle przeprowadza się też dodatkowe badanie w kierunku SIBO. Może to być m.in.: 

• oznaczenie poziomu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach; 
• oznaczenie poziomu żelaza oraz witamin B1, B2 i B12; 
• badanie w kierunku hipoalbuminemii (obniżonego stężenia frakcji albumin we krwi); 
• oznaczenie poziomu kwasu foliowego (w zaawansowanej postaci SIBO może go być zbyt dużo). 

W celu ustalenia wskazanych wyżej parametrów przeprowadza się badania krwi na SIBO. Nie ma jednak unikalnego testu z krwi pacjenta, który pozwoliłby potwierdzić lub wykluczyć występowanie choroby. Dodatkowo lekarze niekiedy zlecają RTG przewodu pokarmowego oraz badanie kału. 

Jak przygotować się do badania SIBO? 

Przeprowadzenie badań w kierunku SIBO wymaga odpowiedniego przygotowania. Pacjent powinien zjawić się na testach na czczo. Przynajmniej w dniu poprzedzającym test należy unikać wysiłku fizycznego, palenia papierosów i spożywania alkoholu. Badanie oddechowe jest całkowicie nieinwazyjne, proste i tanie, ale należy pamiętać o kilku zasadach, takich jak np. ograniczenie przyjmowania antybiotyków, leków przeczyszczających oraz prokinetycznych na kilka tygodni przed badaniem. 

Jaką dietę przed badaniem SIBO stosować? 

Dzień przed badaniem oddechowym na SIBO należy stosować dietę niskofermentującą. Oznacza to konieczność ograniczenia w diecie węglowodanów złożonych i błonnika. Oto co należy wyeliminować z menu: 

• kasze, pełnoziarniste pieczywo oraz makaron razowy; 
• mleko i jego przetwory; 
• świeże warzywa i owoce w dużych ilościach; 
• warzywa wzdymające, takie jak groch i fasola; 
• kiszonki; 
• soki owocowe. 

Gdzie zrobić badania SIBO? 

Badania w kierunku SIBO oferują wszystkie sieci prywatnych placówek medycznych. Zwykle ich oferta ogranicza się jednak do testu oddechowego. Wybrane placówki, gdzie występuje pracownia endoskopowa, mogą również pobrać próbkę materiału do badań. Nie da się natomiast wykonać testu na SIBO w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Badanie SIBO. Cena. Ile kosztują badania na SIBO? 

Test wodorowo-metanowy na SIBO kosztuje około 300-350 złotych. Jego wykonanie nie jest refundowane przez NFZ. Ocena mikroflory na podstawie próbki kału to koszt rzędu 400-450 złotych. Ceny zabiegów endoskopowych wahają się między 400 a 600 zł. 

O ekspertce:

Roksana Środa – dietetyk kliniczna, założycielka marki MajDiet, ekspert w mediach. Autorka kursów, webinarów i e-booków poświęconych dietom i zdrowemu odżywaniu. Z chęcią podejmuje się leczenia osób, których choroby nie przebiegają „książkowo”.

Bibliografia: 

1. Bartuzi-Lepczyńska M., Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego – kontrowersje i zalecenia, Alergia Astma Immunologia 2024, 29, 2, 39-45. 
2. Nowak M. i in., Wodorowe testy oddechowe jako narzędzie w diagnostyce schorzeń gastroenterologicznych, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2015, tom 6, nr 3, 124-135. 
3. Zadrożna K. i in., Diagnostyka i leczenie zespołu przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, Journal of Education, Health and Sport 2022, 12(12): 42-48.