Badanie dopplera – na czym polega? Jak przygotować się do USG doppler?

Badanie ultrasonograficzne (USG) jest jednym ze standardowych testów w diagnostyce obrazowej. Nie zawsze będzie jednak wystarczająco dokładne. Kiedy pojawia się potrzeba dynamicznego zbadania przepływów krwi przez układ naczyń krwionośnych, lepszym rozwiązaniem będzie USG typu doppler. Gdzie stosuje się badanie dopplera i na czym ono polega? 

Na czym polega badanie dopplera? 

USG doppler bazuje na tzw. efekcie dopplera znanym fizykom, a odkrytym w pierwszej połowie XIX w. przez austriackiego matematyka i fizyka Christiana Andreasa Dopplera. Zjawisko to zakłada różnicę w częstotliwości fali w miejscu, gdzie jest ona emitowana oraz odbierana.  

Ta różnica w częstotliwości jest wizualizowana pod postacią koloru na obrazie podczas badania i pozwala ocenić przepływy żylne. Bazując na USG dopplera, lekarz jest w stanie wykryć m.in. nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego. Badanie żył doppler przeprowadza się zwykle dla kończyn dolnych oraz tętnic szyjnych. 

Badanie doppler kończyn dolnych zleca się, jeżeli u pacjenta pojawiają się takie objawy jak: 

• uczucie ciężkich nóg i zmęczenie w kończynach dolnych po wysiłku; 
• nawracające skurcze i uczucie bólu kończyn dolnych; 
• obrzęki nóg; 
• trudno gojące się rany lub wrzody widoczne na nogach. 

Badanie dopplera tętnic szyjnych przeprowadza się w przypadku następujących symptomów: 

• przewlekłe bóle głowy bez wyraźnej przyczyny; 
• zaburzenia pamięci; 
• kłopoty ze wzrokiem; 
• odczuwanie szumów w uszach; 
• drętwienie kończyn górnych; 
• nadciśnienie, choroba wieńcowa, zespół metaboliczny czy dyslipidemia. 

Jaki lekarz kieruje na badanie dopplera? 

Do niedawna do badania USG doppler skierowanie mógł wypisać wyłącznie lekarz odpowiedniej specjalizacji, np. flebolog czy chirurg naczyniowy. Obecnie tę kompetencję mają też lekarze rodzinni. Dzięki temu dostęp do profesjonalnej diagnostyki stał się łatwiejszy. Jeżeli natomiast planujesz wykonać badanie dopplera prywatnie, nie potrzebujesz skierowania.

Jak przebiega USG doppler? 

USG metodą dopplera przebiega analogicznie jak zwykłe badanie ultrasonograficzne. Pacjent kładzie się na wznak w pozycji leżącej, a lekarz wykonujący diagnostykę za pomocą głowicy do USG monitoruje wybrany fragment ciała. Ważne jest, aby aparat do dopplera oferował kolorowe odwzorowanie przepływów. Badanie trwa od 10 do 30 minut, jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne. Badanie USG doppler pozwala ocenić takie parametry jak: 

• grubość ścian naczyń krwionośnych,  
• kierunek przepływu (odwzorowany w barwach czerwonej i niebieskiej), 
• gradient ciśnień.  

Na podstawie obrazu, lekarz jest w stanie zlokalizować np. skrzepy krwi, blaszki miażdżycowe czy malformacje naczyniowe. Diagnostyka jest na tyle dokładna, że często przeprowadza się badanie dopplera w ciąży, ponieważ pozwala ono na ocenę prawidłowości rozwoju płodu. 

Ile kosztuje badanie doppler? Cena różni się w zależności od partii ciała 

Badanie dopplera można przeprowadzić zarówno prywatnie, jak i na NFZ. W przypadku refundacji diagnostyka jest całkowicie bezpłatna. Cena badania dopplera wykonywanego prywatnie dla kończyn górnych i dolnych to około 200 złotych. Nieco więcej trzeba będzie zapłacić za dopplera nerek czy tętnic brzusznych – około 220-250 złotych. 

Bibliografia: 

1. Baron J., Pilch-Kowalczyk J., Podstawy badania ultrasonograficznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2021. 
2. https://pacjent.gov.pl/artykul/jakie-badania-moze-zlecic-lekarz-poz [dostęp 19.07.2024]. 
3. Zegadło A. i in., Zasady użycia kolorowego dopplera W badaniach okulistycznych (cz. II) na przykładzie wybranych patologii, Lekarz Wojskowy 2022, nr 4, vol. 100.