Badanie krwi na pasożyty – co wykrywa? Ile trwa?

Człowiek jest narażony na zarażenie się pasożytami właściwie wszędzie, ponieważ bytują one m.in.: w organizmach zwierząt, w glebie, w wodzie oraz w jedzeniu. Nosicielami różnych pasożytów są również inni ludzie. Zakażenie nie zawsze daje wyraźne objawy, dlatego jeżeli istnieje takie podejrzenie, najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie badania krwi na pasożyty.

Do zakażenia pasożytami dochodzi najczęściej przez drogę oralną i układ pokarmowy. Drobnoustroje dostają się do organizmu przez brudne ręce lub razem z jedzeniem. Do ust trafiają niewidoczne gołym okiem jaja pasożytów, które przemieszczają się po organizmie człowieka i rozwijają do dorosłej postaci, wywołując różnego rodzaju objawy. Wymagane jest wtedy wykonanie badań parazytologicznych.

Znaczenie badania na pasożyty

Badanie na pasożyty można wykonać z próbki krwi lub próbki kału. Badanie kału na pasożyty pozwala na wykrycie organizmów bytujących w układzie pokarmowym człowieka. Są to pasożyty, którymi człowiek zaraża się najczęściej. Należą do nich głównie: glista ludzka, owsiki i tasiemce. Warto je wykonać, kiedy pojawiają się objawy ze strony układu pokarmowego: biegunki, wymioty, częste bóle brzucha, brak apetytu lub wzmożony apetyt, utrata masy ciała i świąd w okolicy odbytu.

Badanie kału na pasożyty wykonuje się minimum 3 razy. Jednak nie zawsze jest to wystarczająca ilość, aby wykryć zakażenie, ponieważ wynik dodatni oznacza konieczność dostrzeżenia pod mikroskopem jaja, larwy lub dorosłej postaci pasożyta. Wynik badania kału na pasożyty jest gotowy po około 7 dniach.

Pasożyty, którymi może zarazić się człowiek, nie zajmują tylko układu pokarmowego, ale cały organizm. Często objawy, takie jak: pokrzywka, wysypka, świąd skóry, przewlekły kaszel i katar, chroniczne zmęczenie, nerwowość, opuchnięcie twarzy, jeżeli nie ustalono innej przyczyny, mogą wskazywać na tego typu zakażenie. Zalecane jest wtedy wykonanie badania krwi na pasożyty.

Badanie krwi na pasożyty – na czym polega?

Badanie z krwi na pasożyty pozwala wykryć większą grupę pasożytów niż badanie kału. Są to: owsiki, tasiemce, glista ludzka, stawonogi pasożytnicze, pasożyty, którymi można zarazić się w krajach egzotycznych, oraz pierwotniaki odpowiedzialne za toksoplazmozę, lambliozę i rzęsistkowicę. Badanie z krwi jest również wygodniejsze do wykonania.

Najczęściej wystarczy pobranie tylko jednej próbki krwi, by jednoznacznie stwierdzić obecność pasożytów w organizmie. Pacjent nie musi być na czczo, aby móc wykonać badanie.

Badanie krwi na pasożyty jest ogólnodostępne i możliwe do wykonania w każdym laboratorium. Koszt analizy krwi w zależności od metody to około 30–200 złotych. Wynik badania krwi na pasożyty jest dostępny do odebrania po mniej więcej 2 tygodniach, ponieważ antygeny oznacza się osobno dla każdego pasożyta.

Metody badania krwi na pasożyty

Test nie pozwala na znalezienie pod mikroskopem samego pasożyta, jak w przypadku badania kału. Badanie parazytologiczne krwi polega na wykryciu obecności swoistych przeciwciał, które organizm człowieka wytwarza w obronie przed danym pasożytem. Są to przeciwciała klasy IgM, które pojawiają się w początkowej fazie zakażenia i znikają po paru miesiącach, oraz przeciwciała IgG, które zostają we krwi przez całe życie. Jest to tzw. badanie serologiczne krwi na pasożyty. To bardzo czułe testy pozwalające wykryć nie tylko samo zakażenie, ale również stwierdzić, w jakiej fazie jest choroba, i monitorować postępy w jej leczeniu. Ich wadą jest fałszywie ujemny wynik, w przypadku kiedy badanie zostało wykonane we wczesnej fazie infekcji.

Testy hemaglutynacji biernej IHA polegają na zadziałaniu na krwinki czerwone surowicą odpornościową. Jeżeli jest na nich obecny swoisty antygen pasożytniczy, dochodzi do zlepiania się ze sobą erytrocytów, czyli hemaglutynacji.

Badania immunoenzymatyczne ELISA wykorzystują enzymy do wykrycia antygenów i swoistych przeciwciał w surowicy krwi. Wykonuje się je w roztworach umieszczonych na specjalnych płytkach, które zmieniają zabarwienie, jeżeli przeciwciała są obecne w danej próbce materiału. Test ELISA można wykonać także na próbce kału.

Inną metodą badania krwi na pasożyty jest metoda PCR. Jest to metoda molekularna, która pozwala na wykrycie obecności w badanej próbce materiału genetycznego, należącego do pasożyta. Najczęściej wykonuje się ją w przypadku podejrzenia zakażenia egzotycznymi pasożytami, np. odpowiedzialnymi za malarię. Jest to bardzo czułe i szybkie badanie, które jest wiarygodnym i niezawodnym narzędziem diagnostycznym.

Również podstawowe badanie, jakim jest morfologia krwi z rozmazem, pozwala na stwierdzenie obecności zakażenia pasożytniczego, jeżeli zwiększona jest liczba eozynofilów biorących udział w procesie zwalczania infekcji.