Badanie moczu a okres – czy jest wykluczone w czasie menstruacji? 

Istnieje taka forma diagnostyki, co do której funkcjonuje niepisany zakaz wykonywania w czasie miesiączki. To badanie moczu. Jak się jednak okazuje, nie jest to bezwzględne przeciwwskazanie. Badanie moczu podczas okresu może zostać przeprowadzone, a czasami bywa wręcz konieczne. Jak jednak pobrać próbkę do analizy, aby uzyskać wiarygodny wynik? 

Czy można zrobić badanie moczu podczas okresu? 

Zapewne spotkałaś się z informacją o niezalecanym przeprowadzaniu badania moczu w czasie menstruacji, a nawet tuż przed nią i chwilę po. Nie bez powodu! Nawet staranne przygotowanie do pobrania próbki nie daje pewności co do tego, że nie zostanie ona zabrudzona krwią. To bardzo istotne, ponieważ obecność krwi w moczu, a nawet wykrycie pojedynczych krwinek, stanowi ważny parametr wykorzystywany w diagnostyce m.in.: 

• napadowej nocnej hemoglobinurii, 
• nowotworów układu moczowego, 
• gruźlicy, 
• kamicy nerek,  
• uszkodzenia układu moczowego, 
• rabdomiolizy mięśni szkieletowych, 
• martwicy włókien mięśniowych. 

Badanie moczu w czasie menstruacji nie jest zalecane, co nie znaczy, że nie można go wykonać w ogóle. Jeśli lekarz podejrzewa poważne schorzenia, które potwierdzić lub wykluczyć może analiza próbki uryny, nie należy odwlekać diagnostyki o kilka dni, aż okres się skończy. W tym czasie infekcja może rozwinąć się na tyle, że leczenie będzie bardzo skomplikowane i długotrwałe. Niekiedy też dochodzi do powikłań w obrębie dróg moczowych.

Jak wygląda próbka moczu pobrana w czasie okresu? 

Pobieranie moczu w czasie okresu zawsze rodzi ryzyko, że znajdzie się w nim krew. Jest to szczególnie prawdopodobne w pierwszych dniach menstruacji, gdy ilość wydalanej krwi jest największa. Nawet jeśli po przebudzeniu dokładnie umyjesz i zdezynfekujesz okolice intymne, nie możesz mieć pewności, że do pojemnika na mocz nie przedostaną się śladowe ilości krwi. Z podobnego względu lekarze nie zalecają wykonywać diagnostyki w czasie owulacji, kiedy to u wielu kobiet również występują plamienia. 

Jeśli krew menstruacyjna przedostanie się do strumienia moczu zbieranego do pojemnika, próbka przybiera brunatne zabarwienie o różnym nasileniu (co nie znaczy, że takie zabarwienia zawsze świadczy o obecności krwi). Z tego względu specjalista podczas interpretacji wyników powinien po prostu wziąć pod uwagę fazę cyklu miesiączkowego.

Jak pobrać mocz do badania podczas okresu? 

Pobieranie próbki moczu w czasie okresu niczym nie różni się od wykonywania tej czynności w innych fazach cyklu. Większy nacisk musisz jednak położyć na etap mycia okolic intymnych. Podczas oddawania próbki do analizy, poinformuj personel, że była ona pobierana w czasie menstruacji. Jest to tak samo istotne, jak podanie listy przyjmowanych leków przed wykonaniem morfologii. 

Aby pobrać prawidłowo mocz do badania i zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia go krwią menstruacyjną, postępuj zgodnie z poniższą instrukcją: 

1. Mocz do badania pobierz z porannego wypróżniania (przerwa od ostatniej wizyty w toalecie nie powinna być krótsza niż 4 godziny, choć najlepiej, żeby trwała 8 godzin). 
2. Umyj dokładnie okolice intymne wodą z antyseptycznym mydłem. 
3. Osusz okolice intymne papierowym ręcznikiem. 
4. Możesz dodatkowo zdezynfekować okolice intymne preparatem przeznaczonym do stosowania na błony śluzowe. 
5. Zacznij wypróżniać się do toalety (lub do brodzika prysznica, jeśli tak ci wygodniej) i dopiero po 1-2 sekundach skieruj pod strumień moczu pojemnik. Taka kolejność jest ważna, ponieważ cewkę moczową naturalnie zasiedlają bakterie. Zostaną wydalone wraz z pierwszą mikcją i nie zafałszują wyników analizy. 
6. Wypełnij pojemnik do objętości 50-100 ml. 
7. Dostarcz próbkę do laboratorium tak szybko, jak to możliwe. Jeśli wiesz, że udasz się tam dopiero za kilka godzin, schowaj pojemnik z moczem do lodówki. To zapobiegnie szybkiemu namnażaniu się bakterii.

O czym jeszcze pamiętać przed badaniem moczu podczas okresu? 

Jeśli uwielbiasz sport, a podczas okresu czujesz się na tyle dobrze, że nie musisz z niego rezygnować, wstrzymaj się od biegania czy intensywnego aerobiku przed badaniem moczu. Efektem może być bowiem obecność w próbce ciał ketonowych. Zrezygnuj też ze współżycia dobę wcześniej. Badanie próbki będzie wówczas utrudnione ze względu na plemniki – czasami analiza osadu jest wręcz przez to niemożliwa. 

Spróbuj też nie stresować się nadmiernie. Czasami to trudne, zwłaszcza że jednymi z objawów napięcia przedmiesiączkowego są wzmożona drażliwość, trudność w opanowaniu emocji czy lękliwość. Musisz jednak wiedzieć, że pobieranie moczu do badania w stanie podwyższonego stresu zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się w nim czerwonych i białych krwinek oraz białka. I wreszcie, na 2-3 dni przed badaniem zrezygnuj z alkoholu. Wpływa on na gospodarkę wodno-elektrolitową, a tym samym także na wyniki analizowanej próbki moczu. 

Bibliografia: 

1. Badanie ogólne moczu, Katedra Analityki Medycznej, Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. 
2. Dąbrowska M., Malata E., Dobowa zbiórka moczu (DZM), Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, 2020. 
3. Układ moczowy, Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii CMUJ. 
4. Walentowicz M., Krzemiński D., Kopański Z., Liniarski M., Tabak J.,Dyl S., Kieczka-Radzikowska K., Mazurek M., Krwiomocz – ogólna charakterystyka zjawiska, Journal of Clinical Healthcare 2017, nr 3, s. 5-8.