Tympanometria – na czym polega badanie? Czy jest bolesne?

Tympanometria jest badaniem słuchu wykonywanym przede wszystkim u osób z niedosłuchem, w tym u dzieci chorujących na przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha, które ma wpływ na słuch, a przez to i rozwój mowy. Diagnostyka jest bezbolesna i trwa zaledwie kilka sekund. Na czym dokładnie polega tympanometria? Jak interpretować wyniki badania?

Co to jest tympanometria? 

Tympanometria to badanie z zakresu audiometrii impedancyjnej, czyli diagnozy oporu, jaki fali dźwiękowej stawiają elementy ucha środkowego: błona bębenkowa, więzadła w jamie bębenkowej i kosteczki słuchowe. Sama tympanometria wykorzystywana jest przez laryngologów w diagnostyce zaburzeń słuchu oraz wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Właśnie dlatego najczęściej jest to metoda wybierana do zbadania słuchu u dzieci. 

Tympanometria jest nieinwazyjna i bezbolesna, może jedynie wywołać nieznaczny dyskomfort. Podczas badania rejestrowane jest wychylenie błony bębenkowej pod wpływem zmiany ciśnienia oraz oddziaływania fali dźwiękowej. Wykorzystywany jest tu odruch strzemiączkowy (reakcja mięśni poprzecznie prążkowanych na bodziec dźwiękowy). W ten sposób lekarz może sprawdzić, czy odruch w ogóle występuje, a jeśli tak, to jaki jest jego próg. 

Obecnie wykonywana jest nowoczesna tympanometria szerokopasmowa, w której zamiast pojedynczego tonu wykorzystywany jest trzask szerokopasmowy. Co to daje? Taka technologia pozwala podczas jednego tylko badania uzyskać tympanogramy (graficzne przedstawienie wyniku tympanografii) nie dla jednej częstotliwości, ale ich zakresu od 226 Hz do 8000 Hz.

Na czym polega badanie słuchu – tympanometria? 

Przed tympanometrią laryngolog wykonuje otoskopię, aby określić czystość przewodu słuchowego. Następnie na sondę urządzenia (aparat tympanometryczny) nakłada wkładkę o wielkości dopasowanej do średnicy zewnętrznego przewodu słuchowego. Wszystko po to, aby wytworzyć w uchu zamkniętą objętość i tym samym umożliwić rzetelną diagnostykę. 

Podczas badania siedź nieruchomo, nie przełykaj śliny ani nie mów. Wszystko to może bowiem zaburzyć szczelność przewodu słuchowego. Z tego powodu wykonanie tympanometrii u dziecka może być sporym wyzwaniem, zwłaszcza gdy zacznie płakać, przestraszone niecodzienną dla niego sytuacją. 

Pamiętaj, aby przed wykonaniem tympanometrii nie myć uszu. Przełóż też badanie, jeśli tuż przed nim wykonywano u ciebie elektronystagmografię, podczas której wlewano wodę do zewnętrznych przewodów słuchowych. W uchu prawidłowo funkcjonującym większość fali dźwiękowej zostaje pochłonięta. Jeśli tak się nie dzieje i zostaje ona odbita, świadczy to o zaburzeniach słuchu. O tym, jakie może być tego podłoże, świadczyć będzie rodzaj uzyskanego wykresu (tympanogramu).

Tympanometria – wyniki i ich interpretacja 

Wynik tympanografii ma postać wykresu określającego zdolność zlokalizowanego w uszach układu drgającego do pochłaniania energii akustycznej (admitacji). Szczyt grafu dostarcza lekarzowi informacji na temat maksymalnej możliwej admitacji przy wyrównanym ciśnieniu po obu stronach błony bębenkowej. 

Umiejscowienie wierzchołka tympanogramu sugeruje, jakie ciśnienie panuje w błonie bębenkowej. Dla dorosłych i dzieci prawidłowy wynik mieści się w zakresie od –100 daPa do +100 daPa, natomiast dla niemowląt od –200 daPa do +100 daPa. Prawidłowy tympanogram ma kształt przypominający krzywą Gaussa. Jest to wykres typu A. Innymi wynikami, jakie możesz uzyskać, są: 

• wykres typu B – ma postać linii delikatnie unoszącej się ku ujemnym wartościom ciśnienia, co jest typowe przy wysiękowym zapaleniu ucha środkowego, 
• wykres typu C – wierzchołek tympanogramu przesunięty jest ku wartościom ujemnym ciśnienia poza prawidłowy zakres, co jest typowe przy zaburzeniu funkcjonowania trąbki słuchowej, 
• wykres typu As – wierzchołek tympanogramu jest spłaszczony, co jest typowe dla otosklerozy, 
• wykres typu Ad – wierzchołek tympanogramu jest nadmiernie wysoki, co jest typowe dla przerwania łańcucha kosteczek słuchowych. 

Wynik tymapnometrii uzyskasz natychmiast po zakończeniu badania. Nie interpretuj wyniku samodzielnie. Dopiero lekarz na podstawie wyglądu tympanogramu i oględzin ucha może postawić diagnozę i zalecić właściwe leczenie. 

Bibliografia 

1. Kochanek K., Śliwa L., Metody obiektywne badania słuchu, [w:] red. Hojan E., Protetyka Słuchu, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2017, s. 211-248. 
2. Niemczyk E., Lachowska M., Tympanometria szerokopasmowa – nowa metoda oceny ucha środkowego, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2016, t. 5, nr 1., s. 65-74. 
3. Piłka E., Dobrzyński P., Testy oceniające drożność trąbki słuchowej w codziennej praktyce audiologiczne, Nowa Audiofonologia 2015, nr 4(1), s. 67-71.