Bielmo na oku – przyczyny, objawy i leczenie zmętnienia rogówki. Czy można zapobiec temu schorzeniu?

Bielmo na oku jest zmętnieniem rogówki, które powstaje na skutek urazu lub choroby narządu wzroku. Jego pojawienie się jest przyczyną znacznego pogorszenia widzenia lub nawet całkowitej utraty wzroku. Leczenie bielma zależy od przyczyny, która je wywołała. Niekiedy konieczny jest przeszczep rogówki.

Rogówka jest zewnętrzną warstwą gałki ocznej. Za nią znajduje się przezroczysta ciecz oraz soczewka. Nie posiada naczyń krwionośnych, jednak jest silnie unerwiona, dlatego odbiera bodźce bólowe. Zadaniem rogówki jest silne skupienie promieni świetlnych. Dlatego jej prawidłowe funkcjonowanie umożliwia dobre widzenie. W warunkach fizjologicznych rogówka jest lśniąca, gładka i przezierna. Procesy patologiczne w jej obrębie mogą prowadzić do białawego zmętnienia – bielma.

Co to jest bielmo?

Bielmo rogówki (określane niekiedy jako leukoma) jest schorzeniem, które charakteryzuje się jej białawym zmętnieniem, czyli zmniejszeniem przejrzystości. Stan prowadzi do znacznego upośledzenia wzroku, a nawet jego utraty. Pojawienie się tego rodzaju zaburzeń wymaga konsultacji okulistycznej, ponieważ utrwalone bielmo jest trudniej wyleczyć, a niekiedy terapia może wymagać przeszczepu rogówki. Wyróżnia się 3 stopnie zmętnienia: mgiełkę, plamki oraz bielmo, które jest najwyższym stopniem utraty przejrzystości.

Przyczyny powstania bielma na oku

Do zmętnienia rogówki może dojść z różnych powodów. Najczęściej są to różnego rodzaju urazy mechaniczne lub oka. W ich wyniku powstaje blizna, która po pewnym czasie upośledza przejrzystość rogówki. Inne przyczyny bielma na oczach to:

• infekcje bakteryjne i wirusowe w obrębie oka,
• przewlekłe i nawracające stany zapalne,
• wady wrodzone (w tym przypadku niemowlęta posiadają bielmo od urodzenia),
• choroby przewlekłe: nadciśnienie tętnicze i cukrzyca,
• stosowanie kropli do oczu na bazie proksymetakainy,
• choroby metaboliczne,
• zwyrodnienia rogówki.

Objawy bielma rogówki

Charakterystycznym objawem bielma jest widoczne białawe zmętnienie rogówki na jej obrzeżach lub w centralnej części. Powoduje to pogorszenie ostrości wzroku, które może przyjąć postać łagodnego zamglenia lub znacznego zaburzenia widzenia. Objawy towarzyszące to:

• ból gałki ocznej (niekiedy ostry i silny),
• częste i obfite łzawienie,
• pojawienie się wydzieliny surowiczej lub ropnej z oka,
• zaczerwienienie gałki ocznej,
• podrażnienie oka.

We wczesnym etapie choroby wzrok może na zmianę pogarszać się i powracać do prawidłowego stanu. Po utrwaleniu się bielma ostrość widzenia pozostaje na jednym, stałym poziomie.

Jak rozpoznać bielmo?

W przypadku pogorszenia się ostrości wzroku należy udać się do poradni okulistycznej, zwłaszcza kiedy zaburzeniom widzenia towarzyszą także inne objawy. Pilnej konsultacji wymagają urazy mechaniczne oraz chemiczne. Podczas wizyty lekarz zbiera dokładny wywiad oraz ogląda oko za pomocą lampy szczelinowej. Przydatne w diagnozowaniu bielma rogówki jest także badanie ostrości wzroku, ciśnienia wewnątrzgałkowego, tomografia oka (OCT), ocena grubości rogówki oraz topografia rogówki. Jeżeli przyczyną zmętnienia jest infekcja, należy wykonać posiew w celu zidentyfikowania drobnoustroju.

Leczenie bielma

Leczenie bielma oka zależy od przyczyny, która go wywołała. Celem terapii jest powstrzymanie procesu patologicznego i rozwoju bielma. W przypadku infekcji i stanów zapalnych konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków farmakologicznych. Jednak w niektórych stanach chorobowych (utrwalone bielmo, zwyrodnienia i dystrofie) jedynym sposobem leczenia jest zabieg chirurgiczny:

• przeszczep rogówki – zmieniona chorobowo rogówka osoby chorej jest zastępowana tkanką pobraną od dawcy; zabieg wykonywany jest pod mikroskopem w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym; rekonwalescencja trwa 3–9 miesięcy,
• keratektomia – warstwa rogówki jest usuwana przy pomocy lasera emitującego światło ultrafioletowe; zabieg trwa około 10 minut i jest wykonywany w pełni przez maszynę (lekarz nadzoruje jej pracę),
• LASIK – jest to laserowa operacja oczu, podczas której zostaje ścięta wierzchnia warstwa rogówki; oczy znieczula się za pomocą kropli; zabieg trwa 30 minut.

Profilaktyka bielma

W niektórych przypadkach można zapobiec pojawieniu się bielma. Dotyczy to przede wszystkim urazów chemicznych i mechanicznych gałki ocznej. Osoby, które pracują w niebezpiecznych warunkach, powinny stosować się do zasad BHP oraz używać okularów ochronnych i przepłukiwać oczy solą fizjologiczną. Nie należy także dotykać ani przecierać oczu brudnymi rękami. W przypadku osób, które chorują na cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze, ważne jest odpowiednie leczenie choroby przewlekłej.