Biopsja mammotomiczna. Na czym polega badanie i jak się do niego przygotować?

Biopsja mammotomiczna, czyli MMT, to nowoczesna metoda stosowana w diagnostyce onkologicznej, którą wykonuje się w celu rozpoznania ewentualnych zmian nowotworowych w piersi. Rak gruczołu sutkowego jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u Polek.

„Biopsja” to ogólna nazwa inwazyjnego zabiegu diagnostycznego, który polega na pobraniu materiału biologicznego do badań z miejsc przypuszczalnie zajętych chorobą. Pobrany wycinek następnie zostaje zbadany przy użyciu mikroskopu świetlnego (to tzw. badanie histopatologiczne). Biopsja to jedno z najważniejszych badań diagnostycznych pozwalających na rozpoznanie chorób nowotworowych.

Biopsja gruczołu sutkowego – na czym polega?

Lekarz kieruje na biopsję, jeśli zauważy w twojej piersi niepokojące zmiany – podczas badania palpacyjnego czy na USG – bądź podejrzane nieprawidłowości (np. wyciek z sutka, zmiany w kolorze skóry, strukturze piersi, kształcie itp.).

Istnieją trzy rodzaje biopsji piersi (gruczołu sutkowego):

• Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC, punkcja)
• Biopsja gruboigłowa (CNB)
• Otwarta biopsja chirurgiczna (OSB)

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC, punkcja)

Polega na wprowadzeniu przez skórę igły i pobraniu komórek do badań z niepokojącej zmiany. Komórki zostają następnie ocenione pod mikroskopem. Poprzez punkcję można dotrzeć nawet do głęboko zlokalizowanych guzów, a przy tym w sposób mało inwazyjny. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wykonywana jest bez konieczności znieczulenia pacjentki, a w trakcie badania nie jest pobierany wycinek. Za pomocą tej metody można dotrzeć zarówno do guzów wyczuwalnych trakcie badania palpacyjnego, jak i niewyczuwalnych. W tym drugim przypadku wsparciem punkcji są badania obrazowe (mammografia, USG, tomografia komputerowa, scyntygrafia). Uwaga! Igła biopsyjna może nie trafić w guzek, dlatego uważa się, że jedynie pozytywny wynik badania ma pełną wartość diagnostyczną.

Biopsja gruboigłowa (CNB)

To najbardziej precyzyjna metoda diagnostyczna, w ramach której zostaje pobrany fragment tkanki z istniejącego guzka. W miejscu zmiany dokonuje się nacięcia, gdzie wprowadzana jest igła biopsyjna, za pomocą której pobieranych jest kilka wycinków do badań histopatologicznych (bądź innych). Wcześniej miejsca wkłucia zostają znieczulone miejscowo. Jeśli biopsja cienkoigłowa nie daje pewności diagnostycznej, zwykle w następnej kolejności wykonuje się właśnie biopsję gruboigłową. Biopsja gruboigłowa wykonywana pod kontrolą USG daje prawie 100-procentową pewność diagnostyczną.

Rodzajem biopsji gruboigłowej jest biopsja mammotomiczna, jedna z najnowocześniejszych metod diagnostycznych. W tym rodzaju biopsji wykorzystuje się sterowaną komputerowo próżnię – mammotom. Materiał do badań pobierany jest za pomocą trzymilimetrowej igły wyposażonej w specjalny mechanizm rotacyjny. Dzięki temu można pobrać materiał tkankowy w kilku seriach, mimo że w pojedynczym wkłuciu. W ciągu kilkunastu minut pobiera się kilka fragmentów zmienionej chorobowo tkanki. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Biopsja mammotomiczna ma tę zaletę, że jest mało inwazyjna, a przy tym daje dużą pewność diagnostyczną (pozwala pobrać wiarygodny materiał do badań). Dzięki tej technice można ponadto usunąć niewielkie guzki. Metoda ma ponadto walor estetyczny – blizna po biopsji mammotomicznej jest niewielka (zwykle ok. 2–3 mm).

Otwarta biopsja chirurgiczna (OSB)

Ta technika biopsyjna pozwala na pobranie wycinka do badań z podejrzanej zmiany podczas zabiegu operacyjnego. Otwarta biopsja chirurgiczna daje praktycznie 100-procentową pewność diagnostyczną. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu, a po operacji zostaje blizna. Otwartą biopsję chirurgiczną jako metodę diagnostyki onkologicznej stosuje się najczęściej, gdy mniej inwazyjne techniki nie dają jednoznacznej oceny stopnia zaawansowania zmian chorobowych.

Jak przygotować się do biopsji piersi?

• Wykonać komplet badań: morfologia podstawowa, APTT (wskaźnik krzepliwości krwi), HBS antygen, anty-HCV, PT (czas protrombinowy). Wyniki badań należy pokazać lekarzowi przez zabiegiem.
• Co najmniej na 7 dni przed planowaną biopsją gruczołu sutkowego odstawić leki hamujące krzepnięcie krwi oraz rozrzedzające krew, a także leki przeciwbólowe (Acenokumarol, Sintrom, Aspiryna, Polocard, Heparyna, Poliporyna, ibuprofen, naproksen).
• Przygotować ze sobą dokumentację medyczną (skierowanie, zdjęcia USG, mammograficzne itp.).

Przed badaniem poinformuj lekarza o:

• Wszelkich chorobach przewlekłych, stosowanych lekach i dawkowaniu.
• Alergiach (zwłaszcza na konkretne składniki leków czy środków znieczulających).
• Zaburzeniach krzepnięcia krwi.
• Skłonnościach do omdleń oraz do słabego gojenia się ran.
• Ciąży (również, jeśli ją podejrzewasz).
• Okresie karmienia piersią.
• Cukrzycy
• Problemach z utrzymaniem właściwego ciśnienia krwi (w tym o tendencji do niskiego ciśnienia bądź o nadciśnieniu).
• Zapaleniu wątroby.
• Zakażeniu wirusem HIV.

Lekarz może również zapytać, czy byłaś szczepiona przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

konsultacja: dr hab. n. med. Wojciech Makarewicz, Lekarz Kierujący Oddziałem Chirurgicznym z Pododdziałem Chirurgii Onkologicznej Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie, Dyrektor ds. Medycznych Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie, Adiunkt Katedry Chirurgii Onkologicznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego