Ból głowy przy kaszlu. Skąd się bierze kaszlowy ból głowy?

W medycynie wyróżnia się wiele rodzajów tzw. pierwotnych bólów głowy. Zwykle przebiegają one łagodnie, ale u około 2-3% pacjentów mają charakter przewlekły i istotnie obniżają jakość życia. Jedną z takich dolegliwości jest kaszlowy ból głowy. Co go powoduje i jak leczyć ból głowy przy kaszlu? 

Na czym polega ból głowy przy kaszlu? 

Kaszlowy ból głowy zalicza się do tzw. bólów pierwotnych, czyli takich, które nie wynikają z żadnej choroby rozwijającej się w organizmie pacjenta. Jest on oceniany jako dotkliwy, „rozrywający”, może trwać od kilku sekund do kilku minut. Dolegliwości pojawiają się obustronnie, najczęściej w okolicy czoła lub potylicy, mogą też promieniować do nasady nosa.  

Dolegliwości bólowe mogą utrzymywać się od kilku miesięcy do nawet kilku lat ze zmienną częstotliwością. Zwykle przechodzą samoczynnie. Niekiedy bywa jednak, że są związane z występowaniem innej choroby, co na początku terapii może być trudne do odróżnienia – wtedy oczywiście będzie się mówiło o innej przypadłości, o charakterze wtórnym. 

Jakie są przyczyny bólu z tyłu głowy przy kaszlu? 

Kaszlowy ból głowy może pojawić się pod wpływem: 

• kaszlu; 
• kichania; 
• dźwigania ciężkich przedmiotów; 
• wydmuchiwania nosa; 
• płaczu lub intensywnego śmiechu; 
• parcia. 

Zwykle jest on spowodowany zmianą ciśnienia wewnątrzczaszkowego (wtedy objawami towarzyszącymi mogą być też szumy uszne lub zaburzenia widzenia), ale niekiedy bywa objawem choroby podstawowej. Najczęściej wiąże się z zapaleniem zatok obocznych nosa i wówczas lokalizuje się w obrębie zmienionej chorobowo zatoki.  

Dotkliwy ból głowy przy kaszlu niekiedy pojawia się w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych lub zapalenia oskrzeli, tak objawiają się wszelkiego rodzaju infekcje grypopodobne. Kaszlowy ból głowy może być związany również z wieloma poważnymi dolegliwościami, takimi jak: 

• malformacje naczyniowe mózgu; 
• guzy mózgu; 
• krwiaki podpajęczynówkowe lub podtwardówkowe; 
• stany pourazowe ośrodkowego układu nerwowego; 
• zespół Arnolda-Chiariego (tzw. malformacja mózgowia polegająca na przemieszczeniu struktur tyłomózgowia do kanału kręgowego). 

Jak leczyć ból głowy przy kaszlu? 

Przed podjęciem decyzji o leczeniu należy zdiagnozować przyczynę nawracających w związku z kaszlem bólów głowy. Rozpoznanie zwykle opiera się na wywiadzie z pacjentem. W razie potrzeby i podejrzenia występowania choroby lekarz może zlecić zaawansowaną diagnostykę obrazową, jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Niezbędne również mogą okazać się dalsze badania specjalistyczne. 

Doraźne leczenie bólów głowy polega na przyjmowaniu preparatów z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Należy jednak pamiętać, że bazowanie na nich przez długi czas może powodować wiele efektów ubocznych, np. nudności, wymioty, uszkodzenie wątroby czy zaburzenie filtracji nerek. Leczenie przyczyny pierwotnej każdorazowo będzie wyglądało nieco inaczej. Przykładowo, w przypadku guzów mózgu zwykle niezbędna okazuje się operacja i usunięcie zmiany. 

Bólu głowy, który nawraca podczas kasłania, nie należy ignorować, ponieważ może być przyczyną poważnej choroby. Kontakt z lekarzem zaleca się przede wszystkim w sytuacji, kiedy niepokojące objawy utrzymują się przez dłuższy czas, minimum kilka tygodni, bez wyraźnej przyczyny. 

Bibliografia: 

1. Cordenier A., De Hertogh W., De Keyser J., Versijpt J., Headache associated with cough: a review, Journal of Headache Pain 2013, 14(1):42. 
2. Siemiński M., Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol. 11, no. 6, 255-262. 
3. Tabak J. i in., Pierwotne bóle głowy, Journal of Clinical Healthcare 2018, 2.