Ból nerek – przyczyny, objawy, badania i leczenie

Ból nerek potrafi być bardzo uciążliwy. Zdarza się, że objawy bólu nerek są mylone z dolegliwościami ze strony kręgosłupa. Jakie są przyczyny bólu nerek i na czym polega leczenie tej dolegliwości? 

Ból nerek – dlaczego bolą nerki?

Najczęstszą przyczyną bólu nerek jest zapalenie nerek. Objawowy ból pleców jest w tym przypadku najbardziej charakterystyczny i jest powodem zgłoszenia się do lekarza. Taki ból spowodowany jest przez rozciąganie torebki w wyniku zmniejszonego odpływu moczu, gromadzenia się płynu lub rozrostu patologicznej masy.

Najczęstsze przyczyny bólu nerek to:

• odmiedniczkowe zapalenie nerek,
• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• śródmiąższowe zapalenie nerek,
• kolka nerkowa wywołana kamicą,
• wodonercze w wyniku przeszkody w odpływie moczu (wady układu moczowego, nowotworu),
• guz okolicy nerek.

Objawy towarzyszące bólowi nerek mogą pomóc w rozróżnieniu tych chorób oraz postawieniu właściwej diagnozy. Jeżeli symptomy bólowe pochodzą z okolicy nerek, nie należy ich ignorować, tylko niezwłocznie zwrócić się do specjalisty.

Ból nerek – objawy charakterystyczne

Jak się zorientować, że choroba dotyczy układu moczowego i dolegliwości bólowe pochodzą ze strony nerek? Objawy, które pozwolą odróżnić ból nerek od bólu innego pochodzenia, charakteryzują się przede wszystkim lokalizacją.

Ból pochodzący od nerki zlokalizowany jest u dołu pleców, w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, a dokładniej po jego bokach. Dolegliwości mogą być jednostronne lub obustronne, w zależności od przyczyny. Izolowany ból nerki lewej lub izolowany ból nerki prawej może wskazywać na początek infekcji lub na kolkę w przebiegu kamicy. Ból wzmaga się po uderzeniu pięścią w tę okolicę. Intensywność bólu nerek jest różna, zazwyczaj jest to ból ostry, nasilający się stopniowo w ciągu kilku dni, może mieć także charakter przewlekły, miernie nasilony, trwający przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.

Ból nerek a kamica nerkowa

Kamica nerkowa to jedna z najczęstszych przyczyn bólu nerek. Choroba ta najczęściej dosięga mężczyzn w średnim wieku oraz kobiety w ciąży. Ból, pojawiający się przy kamicy nerkowej zwykle jest bardzo intensywny i związany jest z atakiem kolki nerkowej.

Atak bólu najczęściej pojawia się po: długotrwałym przebywaniu w jednej pozycji, nadmiernym wysiłku fizycznym, oraz po wypiciu dużej ilości alkoholu. Jednak bywa też tak, że kamica nerkowa przebiega całkowicie bezobjawowo. W większości przypadków kamicę nerkową leczy się farmakologicznie.

Nowotwór nerki jako przyczyna bólu nerki

Rak nerki najbardziej zagraża mężczyznom po 45. roku życia oraz kobietom między 55. a 74. rokiem życia.  Ból, który towarzyszy chorobie, może przypominać kolkę lub być tępy i pojawiać się w okolicy lędźwiowej. Objawy, które lekarze nazywają klasyczną triadą (wystąpienie krwiomoczu, bólu i wyczuwalnego guza), dotyczą zaledwie 7–15 proc. chorych i zazwyczaj świadczą o znacznym zaawansowaniu choroby.

U chorych obserwuje się:

• nocne poty,
• podwyższone ciśnienie krwi,
• zapalenia wielomięśniowe,
• stany podgorączkowe lub gorączkę,
• spadek masy ciała,

Objawy zapalenia nerek – ból pleców a zapalenie nerek

Głównym schorzeniem, które powoduje ból nerek, jest odmiedniczkowe zapalenie nerek. Choroba może być poprzedzona zakażeniem dolnego odcinka układu moczowego, które charakteryzuje się pieczeniem podczas oddawania moczu, częstym chodzeniem do toalety i oddawaniem moczu w małych ilościach.

Ból nerek i objawy mu towarzyszące, takie jak podwyższona temperatura ciała, ogólne osłabienie, brak apetytu, mogą sugerować przyczynę infekcyjną. Ważne, żeby z powyższymi objawami zgłosić się jak najszybciej do lekarza, gdyż zwlekanie z decyzją może doprowadzić do powikłań, między innymi do powstania ropnia w okolicy nerki, który może wymagać nawet leczenia chirurgicznego.

Inne choroby, takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek i śródmiąższowe zapalenie nerek, również mogą wywoływać ból nerki. Objawy dodatkowe są zwykle wykrywane w badaniach laboratoryjnych moczu, gdzie często można zaobserwować zwiększone wydalanie białka z moczem oraz krwiomocz. Dodatkowo może się pojawić wysypka, obrzęki oraz nadciśnienie. Śródmiąższowe zapalenie nerek należy wziąć pod uwagę szczególnie w przypadku przewlekłego przyjmowania leków, które mogą uszkadzać układ moczowy, na przykład niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Inne przyczyny bólu nerek

Dość częstą przyczyną bólu nerek jest kamica nerkowa, która może skutkować kolką, czyli stanem, w którym ujście moczowodu zostanie zatkane przez kamień. Ból nerki jest zazwyczaj jednostronny. Ze względu na zwiększenie ciśnienia w nerce pojawia się zwykle pulsujący, intensywny ból promieniujący do pachwiny, zwiększone parcie na mocz, nudności i wymioty. Ból ustępuje zazwyczaj po podaniu leków rozkurczowych.

Wodonercze to stan, w którym odpływ moczu z nerek jest utrudniony z różnych powodów. Mogą to być wady układu moczowego, a w niektórych przypadkach wodonercze może być wywołane przez nowotwór. Zazwyczaj stan ten przebiega bez objawów, wykrywany jest przypadkowo podczas innych badań. Dla tej choroby charakterystyczne są częste infekcje układu moczowo-płciowego. Objawy są niespecyficzne, mogą pojawić się nudności, wymioty, bóle brzucha oraz tępy, promieniujący do pachwin ból nerek. Objawy zależą od lokalizacji przeszkody w odpływie moczu oraz szybkości i intensywności narastania wodonercza.

Ból nerek a rozpoznanie choroby

Diagnozowanie bólu nerek wymaga wykonaniu szeregu kilku podstawowych badań. Zaliczają się do nich:

• mocznik,
• badanie ogólne moczu,
• badanie dna oka,
• morfologia,
• poziom glukozy na czczo,
• poziom wapnia,
• jonogram,
• pomiar ciśnienia tętniczego,
• kreatynina,
• USG układu moczowego.

Jeśli te badania nie dadzą jednoznacznej odpowiedzi, lekarz może zlecić wykonanie badań rozszerzonych, takich jak: USG, scyntygrafia i urografia.

Leczenie bólu nerek

Leczenie bólu nerek zależy od przyczyny ich powstawania. Najczęściej stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, które oprócz przeciwbólowego działania zmniejszają obrzęk moczowodu oraz zmniejszają występujący stan zapalny.

Jeśli powodem bólu nerek są kamienie nerkowe, może zajść konieczność zabiegu operacyjnego. Kamienie o średnicy do 10 mm zazwyczaj wydalane są same, jednak te większe muszą być usuwane chirurgicznie.

Ból nerek – domowe sposoby

W oczekiwaniu na wizytę u lekarza możemy sobie ulżyć sami, domowe sposoby na ból nerek mogą okazać się pomocne. Jednak pamiętaj: nigdy nie zastąpią profesjonalnej pomocy lekarza! Zalicza się do nich picie:

• soku z cytryną i oliwą z oliwek,
• octu jabłkowego z wodą,
• naparu z pokrzywy.