Ból stawów barkowych – jak go zwalczać? Przede wszystkim profilaktyką

Najbardziej prozaiczną przyczyną bólu w okolicy barku jest jego nadwerężenie. Może do tego dojść podczas intensywnych treningów, ale także podczas podnoszenia kota – takie urazy się zdarzają i nie ma w tym nic dziwnego. Czy istnieją jednak też inne przyczyny?  Jak zwalczać ból stawów barkowych?

Budowa stawu barkowego

Ramiona służą nam do chwytania różnych przedmiotów, podciągania się czy sięgania za plecy. Ze względu na wszechstronność użytkowania, muszą być więc ruchome. Dlatego staw barkowy jest kulisty. Poza tym stanowi połączenie trzech kości (nazywane barkowo-obojczykowym), z których dwie tworzą obręcz barkową, a jedna staw ramienny. Mowa o:

• kości ramienia długiego (staw ramienny),
• obojczyku (obręcz barkowa),
• łopatce (obręcz barkowa).

Ze względu na jego częste wykorzystanie oraz delikatną budowę, staw barkowy łatwo ulega urazom i kontuzjom, szczególnie u osób, które nie są aktywne fizycznie i nie dbają o dietę czy dobrą mobilność swojego ciała. Pamiętaj również, że ból barku może być związany nie tylko z samym stawem, ale również z mięśniami lub innymi okolicznymi tkankami – wtedy ciężko ustalić jego dokładną lokalizację bez konsultacji ze specjalistą.

Ból stawu barkowego – objawy towarzyszące, na które należy zwrócić uwagę

Ból stawów barkowych, jakiego doświadczysz, ma duże znaczenie dla diagnostyki. Kiedy skonsultujesz się z lekarzem, z pewnością zapyta cię o to, czy ma charakter ostry, czy przewlekły, a także jak go odczuwasz – jako kłujący, tępy, silny, a może łagodny? Zwróć uwagę, czy dolegliwość staje się bardziej dokuczliwa w określonych okolicznościach, np. podczas wykonywania ruchów obrotowych lub w trakcie podnoszenia zakupów. Poza tym, kiedy doświadczasz patologii stawu barkowego, możesz też zaobserwować:

• sztywność ramienia,
• obrzęk, opuchliznę,
• ograniczenie ruchomości.

Co może wywołać ból w stawie barkowym? Stany zapalne

Jedną z głównych przyczyn bólu barku jest rozwijający się stan zapalny. Możesz doświadczać np. zapalenia ścięgien stożka rotatorów – budują go ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego. Okrywają co prawda staw ramienno-łopatkowy, ale w przebiegu schorzenia będziesz odczuwała ból w obrębie barku i tak też go opiszesz.

Możesz doświadczyć ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego ścięgien barkowych. W przebiegu pierwszego ból będzie miał charakter ostry i nagły, a więc taki, który pojawia się najczęściej w przypadku urazu. Charakter przewlekły stanu zapalnego sprawia, że ból jest ciągły, stały i towarzyszy pacjentowi każdego dnia. Zwykle wiąże się ze schorzeniami takimi jak choroby zwyrodnieniowe.

Kiedy boli staw barkowy, u podstaw może też leżeć zapalenie torebki stawowej (łac. bursae). Te struktury są odpowiedzialne za amortyzację stawów oraz ich nawilżenie, a dolegliwości bólowe oraz obrzęk pojawiają się, kiedy przeciążasz staw. Symptomy możesz odczuwać w spoczynku, ale mogą też pojawić się wyłącznie podczas ruchu ramionami.

Ból w stawie barkowym a zwyrodnienia

Choroby zwyrodnieniowe stawów mogą przyczyniać się do bólu barku, chociaż najczęściej diagnozuje się ją w kolanach lub biodrach. Statystyki Arthritis Foundation mówią, że omawiany zespół schorzeń diagnozowany jest u ok. 1 na 3 osoby po 60. roku życia. Objawy rozwijają się powoli i nasilają się z czasem. Poza obrzękiem i zwiększoną temperaturą ciała, co jest charakterystyczne dla stanu zapalnego, u osób ze zwyrodnieniami stawów obserwuje się też:

• sztywność i utratę ruchomości kończyny,
• ból zmieniający natężenie bez wyraźnej przyczyny,
• klikanie lub trzaskanie towarzyszące ruchom barku.

Ból stawu barkowego w efekcie urazu

Stożek rotatorów może także ulec naderwaniu lub całkowitemu oderwaniu od kości w efekcie nagłego urazu czy w wyniku zmian zwyrodnieniowych, rozwijających się zwykle wraz z wiekiem pacjenta. Jeżeli do tego dojdzie, objawami towarzyszącymi mogą być także:

• uczucie i dźwięk trzaskania podczas ruchu ramion,
• ból odczuwany w czasie spoczynku, nasilający się podczas leżenia na boku,
• osłabienie ramienia – problem z ruchem czy podnoszeniem, niewynikający z bólu.

Co robić, kiedy boli staw barkowy?

Podstawą do wdrożenia leczenia jest właściwa diagnoza problemu. Dopiero wtedy, gdy ortopeda lub inny specjalista określą przyczynę wystąpienia dolegliwości, będzie można zaproponować właściwe postępowanie. W innym przypadku, nieprzemyślane działania mogą jeszcze pogorszyć twój stan, zamiast pomóc.

Leczenie urazów stawu barkowego

I tak, w leczeniu urazów stosuje się zwykle unieruchomienie ramienia, a także stosowanie leków lub maści przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Bardzo ważny jest też odpoczynek oraz stosowanie się do zaleceń lekarza. Po zrośnięciu pękniętych czy naderwanych struktur konieczna będzie rehabilitacja, w ciężkich przypadkach niezbędna może się okazać interwencja chirurgiczna.

Postępowanie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu barkowego

W chorobach zwyrodnieniowych bardzo ważne jest regularne wykonywanie ćwiczeń zaleconych przez fizjoterapeutę, a także stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych w razie nasilenia objawów. Przeciwbólowo dobrze działają także masaże oraz zabiegi wykorzystujące ciepło i zimno. W tym wypadku nie wyleczysz stawu barkowego, możesz natomiast działać przeciwko symptomom.

Domowe sposoby na ból barku

Jeżeli ból barku dokucza ci z powodu nadwerężenia, możesz sobie pomóc, stosując pewne domowe sposoby. Kiedy odczuwasz silne dolegliwości, możesz zakupić w aptece niesteroidowe leki lub maści przeciwzapalne dostępne bez recepty, zawierające ibuprofen, naproksen czy ketoprofen. Pomocne mogą się okazać także zimne okłady redukujące stan zapalny wywołany urazem lub ciepłe okłady, kiedy ból jest związany z chorobami przewlekłymi. Przy lekkim dyskomforcie najlepsze mogą się okazać spokojne ćwiczenia rozciągające lub rolowanie barku, wykonywane regularnie, oraz profilaktyczne wzmacnianie góry ciała podczas ćwiczeń.

Bibliografia:

1. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/Shoulder-pain [dostęp 05.08.2023].
2. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/shoulder-arthritis [dostęp 05.08.2023].
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bone-spurs/symptoms-causes/syc-20370212 [dostęp 05.08.2023].
4. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22491-shoulder-arthritis [dostęp 05.08.2023].