Chlamydioza – objawy i leczenie zakażenia chlamydią

Chlamydiozy to grupa chorób bakteryjnych przenoszonych drogą płciową, kropelkową oraz poprzez kontakt ze zwierzętami. U chorego zarażonego tymi drobnoustrojami może dojść m.in. do zakażenia układu moczowo-płciowego spowodowanego Chlamydią trachomatis czy zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych wywołanego przez Chlamydię pneumoniae. Jakie objawy wskazują na obecność chlamydiozy i na czym polega leczenie tego schorzenia?

Chlamydioza – co to jest?

Chlamydie to niewielkie, wewnątrzkomórkowe bakterie z rzędu Chlamydiales, które wywołują chlamydiozę. Znane są 3 chorobotwórcze gatunki tych bakterii:

• Chlamydophila pneumoniae – prowadzi do zakażeń układu oddechowego oraz miażdżycy naczyń spowodowanej tworzeniem się płytek zapalnych w naczyniach krwionośnych.
• Chlamydophila psittaci – wywołuje u ludzi odzwierzęcą chorobę nazywaną papuzicą.
• Chlamydia trachomatis – powoduje jaglicę, wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych, zapalenie spojówek u niemowląt, zapalenie płuc u niemowląt, zapalenie najądrza, zakażenie układu moczowo-płciowego, zapalenie miednicy małej, ziarnicę weneryczną pachwin.

Na chlamydiozę chorują zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Choć schorzenie to pojawia się u osób w różnym wieku, najwięcej przypadków zachorowań dotyczy dziewcząt w wieku 15–19 lat i młodych kobiet w wieku 20–24 lat. Wyższe ryzyko zachorowania występuje u osób, które mają wielu partnerów seksualnych i uprawiają seks bez zabezpieczenia. Ze względu na częsty bezobjawowy przebieg chlamydiozy wiele osób nie wie, że zostało zarażonych tą bakterią.

Jak można się zarazić chlamydią? Do zakażenia Chlamydią trachomatis dochodzi drogą płciową podczas stosunku seksualnego, seksu oralnego i analnego, a także w czasie porodu. Chlamydia pneumoniae przenosi się drogą kropelkową, a więc zakazić można się poprzez kichanie, kasłanie i kontakt z przedmiotami osoby chorej. Chlamydia psittaci przenoszona jest przez ptaki oraz transmisją człowiek-człowiek. Chlamydioza zaliczana jest do nierzeżączkowych zapaleń cewki moczowej. Oprócz zakażeń cewki moczowej u kobiet może dochodzić do bakteryjnych zapaleń szyjki macicy, natomiast u mężczyzn chlamydia atakuje gruczoł krokowy. Bakteria ponadto zakaża też odbyt, gardło czy spojówki.

Jak często występuje chlamydioza?

W Stanach Zjednoczonych chlamydioza jest najczęściej zgłaszaną infekcją przenoszoną drogą płciową. W 2019 roku w USA zanotowano ponad 1,8 mln przypadków zakażenia chlamydią, choć najprawdopodobniej są to dane niedoszacowane. Według danych WHO w 2020 roku chlamydią zarażonych było 129 milionów osób. W Polsce w ostatnich latach zdiagnozowano następującą liczbę przypadków chlamydiozy: 2018 rok – 308 nowych przypadków, 2019 rok – 418 nowych przypadków, 2020 rok – 168 nowych przypadków. W rzeczywistości liczba zachorowań może być znacznie wyższa ze względu na bezobjawowy charakter choroby. Według badań epidemiologicznych aż 40% Polaków miało kontakt z chlamydią w ciągu życia.

Chlamydioza – objawy

Po jakim czasie pojawiają się objawy chlamydiozy? Okres inkubacji bakterii trwa średnio 7–14 dni, czasem dłużej. Początkowe stadia choroby są zazwyczaj bezobjawowe bądź skąpoobjawowe. Jeśli symptomy pojawią się, w większości przypadków ma to miejsce w ciągu pierwszych 3 tygodni od zakażenia. Objawy chlamydiozy zależne są od zajętego obszaru ciała.

Objawy chlamydii w gardle (chlamydiowe zapalenie dróg oddechowych) to:

• ból gardła,
• kaszel,
• chrypka,
• owrzodzenia w jamie ustnej,
• powiększenie węzłów chłonnych szyi,
• ból mięśni i stawów,
• zmęczenie,
• podwyższona temperatura ciała.

Objawy chlamydialnego zapalenia spojówek to:

• świąd oczu,
• pieczenie,
• zaczerwienienie oczu,
• uczucie piasku pod powiekami,
• ból,
• światłowstręt.

Objawy chlamydialnego zapalenia cewki moczowej to:

• pieczenie,
• świąd,
• ból podczas mikcji,
• zaczerwienienie skóry,
• wodnisty, ropny lub śluzowy wyciek z cewki moczowej.

Objawy chlamydialnego zapalenia odbytu to:

• świąd odbytu,
• ból okolicy odbytu
• wydzielina z odbytu,
• krew w stolcu.

Symptomy chlamydiozy można także podzielić w zależności od czynnika etiologicznego. Chlamydia pneumoniae daje objawy zapalenia górnych lub dolnych dróg oddechowych, w tym zapalenia błony śluzowej nosa, zapalenia gardła, krtani, ucha środkowego i zatok, a także zapalenia płuc i zapalenia oskrzeli. Badania sugerują, że Chlamydia pneumoniae może też wywoływać objawy neurologiczne – coraz więcej dowodów wskazuje na to, że patogen ten bierze pewien udział w rozwoju przewlekłych zaburzeń neurologicznych, a szczególnie choroby Alzheimera.

Chlamydia trachomatis objawia się zapaleniem narządów układu moczowego-płciowego. U mężczyzn powoduje dyskomfort podczas oddawania moczu, może też przyczyniać się do pojawienia się wydzieliny z cewki moczowej lub odbytu. Ponadto czasem dochodzi do obrzęku i bólu jąder. Chlamydia u kobiet powoduje z k0lei m.in. wydłużenie czasu trwania miesiączki, pojawienie się krwawień z pochwy i ropno-śluzowej wydzieliny. Chlamydia psittaci to ornitoza objawiająca się gorączką, kaszlem, bólem głowy oraz objawami skórnymi pod postacią grudkowo-krostkowej wysypki.

Obecność chlamydii u kobiety w ciąży może spowodować przedwczesny poród i urodzenie dziecka z niską masą urodzeniową. Początkowe objawy zakażenia u noworodka obejmują zapalenie spojówek, infekcje nosogardzieli, układu moczowo-płciowego i odbytnicy. Zapalenie spojówek u noworodków rozwija się od kilku dni do kilku tygodni po zakażeniu. C. trachomatis może również powodować u dziecka zapalenie płuc.

Chlamydioza – badania

Występujące objawy chlamydiozy nie pozwalają na jednoznaczne rozpoznanie choroby, dlatego konieczne jest wykonanie odpowiedniego testu na chlamydię. Podstawą diagnostyki chlamydii są testy wykrywające przeciwciała wytwarzane przeciwko bakteriom. Wykonuje się również badania molekularne pozwalające na wykrycie materiału genetycznego patogenu. W przypadku podejrzenia zakażenia Chlamydią pneumoniae najczęściej wykonuje się oznaczenie przeciwciał w klasie IgA, IgG i IgM w surowicy krwi metodą ELISA. Pozwala to na zdiagnozowanie obecnie występującego zakażenia, a także przebytego zakażenia i zakażenia przewlekłego. W diagnostyce ostrej infekcji Chlamydią trachomatis zalecane jest badanie antygenu w pobranym wymazie komórek lub wydzieliny z miejsca zakażenia. Przy utrzymujących się i przewlekłych zakażeniach oznacza się przeciwciała klasy IgA, IgG i IgM. Takie badanie serologiczne wykonuje się również u noworodków oraz pary spodziewającej się dziecka.

Chlamydioza – leczenie

Jak leczyć zakażenie chlamydią? Podstawą leczenia chlamydiozy jest antybiotykoterapia. Dobór preparatów uzależniony jest od rodzaju bakterii wywołującej schorzenie. W przypadku Chlamydii trachomatis stosuje się przede wszystkim antybiotyki: doksycyklinę, azytromycynę bądź erytromycynę. Leczenie trwa 5–4 dni, w czasie których należy zrezygnować ze współżycia, aby uniknąć zarażenia drugiej osoby. U osób z zapaleniem spojówek podaje się miejscowo tetracyklinę lub erytromycynę, a sama terapia trwa 2–3 tygodnie.

Źródła:

1. E. Lanjouw, S. Ouburg, H. J. de Vries, A. Stary, K. Radcliffe, M. Unemo, Europejskie zalecenia dotyczące postępowania diagnostycznego i leczniczego w zakażeniach Chlamydia trachomatis 2015, „Przegląd Dermatologiczny” 2017, 104, e1–e17.
2.  Z. Gliński, A. Żmuda, Chlamydie i chlamydofile człowieka i zwierząt, „Życie Weterynaryjne”, 2018, 93(12).
3. E. B., Górska, E. Galoch, U. Jankiewicz, P. Kowalczyk, Chlamydophila pneumoniae jako przyczyna chorób układu oddechowego, „Medycyna Rodzinna” 2013, 3: 99-105.