Chłoniak Burkitta – złośliwy nowotwór układu chłonnego. Jak się objawia i czy można go wyleczyć?

Cechą charakterystyczną chłoniaka Burkitta jest agresywny przebieg. Jego przyczyną jest niekontrolowany rozrost limfocytów z grupy B lub T. Chłoniak Burkitta jest rakiem B-komórkowym. Jego pojawienie się przypomina objawy przeziębienia. Rozwija się w krótkim czasie. Szanse na przeżycie przy tym chłoniaku są zależne od szybkiej diagnostyki i odpowiedzi organizmu na chemioterapię.

Chłoniak Burkitta należy do grupy rzadkich nowotworów nieziarniczych o wysokim stopniu złośliwości. Guz może się utworzyć w niemal każdym narządzie. Odpowiedzialne są za to limfocyty – komórki, które migrują po tkankach. Objawy chłoniaka rozwijają się w ciągu kilku dni, maksymalnie kilku tygodni.

Typy chłoniaka Burkitta

Po raz pierwszy chorobę opisał lekarz, który leczył dzieci w Afryce. To od jego nazwiska zaczerpnięto nazwę guza. W regionie, który opisywał, pojawienie się nowotworu wiązano z zakażeniem wirusem Epsteina-Barra, określanym jako wirus EBV. Do dziś chłoniaki stanowią tam wysoki odsetek zachorowań. Typ chłoniaka nazywa się wtedy endemicznym. Na obszarach Ameryki Środkowej i Południowej chorują głównie najmłodsi.

Chłoniak Burkitta u dzieci pojawia się zwykle między 6 a 14 rokiem życia. Chorują częściej chłopcy. Guz atakuje głównie kości szczęki, co jest rzadko spotykane przy innych chłoniakach. Może naciekać na układ pokarmowy lub ośrodkowy układ nerwowy. Ma tendencję do podwójnego zajmowania narządów parzystych.

Innym typem guza jest chłoniak Burkitta sporadyczny. Ta postać choroby dotyka ludzi starszych i dzieci, zwłaszcza płci męskiej. Naciek jest zlokalizowany w jamie brzusznej, w węzłach chłonnych i szpiku kostnym.

Osoby dorosłe zakażone wirusem HIV lub chore na AIDS także mogą zachorować na chłoniaka Burkitta. Nowotwór atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Przyczyną choroby jest brak odporności, dlatego osoby po przeszczepach narządów są również obarczone ryzykiem. Jest to tzw. chłoniak Burkitta z immunosupresji.

Zobacz także: Dieta na wzmocnienie odporności 

Jakie są objawy chłoniaka?

Początkowe objawy chłoniaka Burkitta nie muszą wskazywać na nowotwór. Dlatego u dorosłych chłoniak jest rozpoznawany dopiero w ostatnich stadiach rozwoju. U dzieci ten proces przebiega znacznie szybciej. Duży procent zdiagnozowanych młodszych pacjentów to wczesna postać tej choroby. Z początku symptomy są zupełnie niewinne. Choroba zaczyna się od powiększonych węzłów chłonnych albo nawracających infekcji z towarzyszącą im gorączką. Do objawów ogólnych zalicza się też nocne poty, uczucie zmęczenia i spadek wagi.

Postęp choroby rozpoczyna się w momencie, gdy guz na dobre zadomowił się w jednym z narządów. Powiększający się naciek nowotworu powoduje wystąpienie kolejnych symptomów, zależnych od jego lokalizacji.

Możliwe objawy chłoniaka:

• Zaburzenia łaknienia, bóle brzucha, powiększony obwód jamy brzusznej
• Powiększone węzły chłonne, migdałki, nerki
• Uporczywy świąd skóry.

W przypadku chłoniaka Burkitta istotną rolę ma czas. Niestety większość zmian tego typu ujawnia się dopiero w późnym stadium, gdy ciężko o efektywne formy leczenia.

Chłoniak Burkitta – przyczyny i diagnostyka choroby

Zdiagnozowanie chłoniaka Burkitta jest trudne. Na początku zleca się badania podstawowe, takie jak: morfologia, badania biochemiczne, zdjęcia rentgenowskie (RTG) jamy brzusznej i klatki piersiowej. Konieczna jest biopsja guza. Chorzy są kierowani do specjalistów – onkologa i chirurga, gdzie przechodzą serię dodatkowych badań. Na podstawie wyników można ustalić stopień zaawansowania choroby i wydolność wszystkich narządów. Klasyfikacja stadium nowotworu odbywa się na podstawie skali St Jude/Arbor.

Jednoznacznej przyczyny chłoniaka Burkitta nadal nie znaleziono. Określono jedynie czynniki, które mogą sprzyjać zachorowaniu. Zalicza się do nich: infekcje wirusowe, cytomegalię, wirus EBV, reumatoidalne zapalenie stawów lub chorobę Hashimoto.

Leczenie chłoniaka Burkitta – przeżywalność z guzem

Terapię dobiera się w zależności od stadium zaawansowania nowotworu i stanu ogólnego chorego. Pacjent z chłoniakiem Burkitta musi się poddać chemioterapii – jest to jedyna forma leczenia tego guza. Podczas niej chory przyjmuje sterydy i leki monoklonalne, które niszczą komórki nowotworowe. Ostatecznie wykonuje się przeszczep szpiku kostnego. U chorych z chłoniakiem Burkitta monitoruje się parametry życiowe i wydalnicze ze szczególną dokładnością.

Wyleczalność chłoniaka jest możliwa, jeśli guz nie jest w bardzo zaawansowanym stadium. W I i II stadium choroby pozytywne efekty uzyskuje się w blisko 90% przypadków, głównie u dzieci. W bardziej zaawansowanych postaciach chłoniaka Burkitta rokowanie jest niekorzystne, zwłaszcza gdy nowotwór zaatakował układ nerwowy. Chorzy nieleczeni umierają w ciągu kilku lub kilkunastu tygodni.