Cholera – objawy i leczenie. Jak ustrzec się przed zachorowaniem?

Cholera jest jedną z przyczyn biegunki u osób podróżujących do miejsc o niskim poziomie sanitarnym. Objawia się ona głównie luźnym stolcem, który może doprowadzić do ciężkiego odwodnienia, a nawet do zgonu. Przecinkowiec cholery jest agresywną bakterią, przebieg choroby jest więc szybki i ostry.

W zapobieganiu zachorowaniu na cholerę główną rolę odgrywa przestrzeganie higieny oraz profilaktyczne przyjęcie szczepionki na cholerę. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów w czasie pobytu na obszarze występowania cholery lub po powrocie z takiego miejsca, należy przede wszystkim zadbać o prawidłowe nawodnienie.

Cholera – choroba podróżnych

Cholera to bakteryjna choroba zakaźna atakująca przewód pokarmowy, wywoływana przez przecinkowca cholery (Vibrio cholerae). Choroba wywołana przez ten drobnoustrój ma ostry przebieg, może być bardzo niebezpieczna i w krótkim czasie może doprowadzić do pogorszenia się stanu pacjenta, a nawet do jego zgonu. Odporność po zachorowaniu jest bardzo krótkotrwała.

Cholerą zarazić się można głównie drogą pokarmową, spożywając zanieczyszczoną żywność oraz wodę. Objawy pojawiają się zwykle od kilkunastu godzin do kilku dni od kontaktu z przecinkowcem cholery

Choroba ta w głównej mierze dotyczy osób, które w niedawnym czasie od wystąpienia objawów przebywały na terenie Afryki, Azji, Ameryki Południowej oraz Środkowej. Narażeni są głównie ci, którzy przebywali na terenie endemicznego i epidemicznego występowania cholery i którzy nie przestrzegali zasad higieny w trakcie pobytu.

Objawy cholery

Pierwszym symptomem są zazwyczaj wymioty, jednak główny objaw cholery to wodnista, obfita biegunka. Stolec jest całkowicie płynny, odbarwiony, bez domieszki krwi, z niewielką ilością śluzu. W ciągu 24 godzin dojść może do oddania nawet 30 litrów płynu. Chory na cholerę zwykle nie gorączkuje, temperatura może być nieznacznie podwyższona, brzuch nie musi być bolesny.

W wyniku odwodnienia elastyczność skóry zostaje zmniejszona, staje się ona pomarszczona i sucha, śluzówki jamy ustnej i spojówki podsychają, oczy są zapadnięte, a rysy twarzy zaostrzone.

Zaburzona zostaje gospodarka elektrolitowa, na co wskazują symptomy takie jak drżenia mięśniowe, bolesne skurcze wielu grup mięśni, zaburzenia akcji serca i zaburzenia pracy nerek.

Najcięższy możliwy przebieg cholery to wstrząs w wyniku utraty dużej ilości płynów, który w krótkim czasie może nawet doprowadzić do zgonu. Na tym etapie następuje spadek ciśnienia, zahamowanie oddawania moczu, tętno staje się przyspieszone. Mogą wystąpić zaburzenia świadomości, utrata przytomności lub drgawki spowodowane niskim poziomem glukozy we krwi.

Rozpoznanie cholery stawiane jest na podstawie objawów, badań laboratoryjnych oraz badania mikrobiologicznego kału.

Profilaktyka cholery – szczepionka na cholerę

Należy pamiętać, że przebywając w krajach o niskich warunkach socjalnych, trzeba szczególnie pamiętać o przestrzeganiu higieny – niezbędne jest np. każdorazowe mycie rąk po wizycie w toalecie. Szczególną uwagę należy zwracać na właściwe przygotowywanie posiłków w myśl zasady “wyparz, ugotuj, obierz albo zapomnij” – gotowanie, parzenie pokarmów, obieranie owoców ze skórek owoców i unikanie jedzenia z niesprawdzonych źródeł może zapobiec zachorowaniu na cholerę.

Do profilaktyki, którą można zastosować jeszcze przed wyjazdem na teren występowania przecinkowca cholery, należy doustna szczepionka inaktywowana. Szczepionkę przeciw cholerze podaje się w dwóch dawkach w odstępie 1–6 tygodni. Odporność na zachorowanie utrzymuje się przez okres około 2 lat od ostatniej przyjętej dawki szczepionki. Po tym czasie, aby zachować dalszą odporność, należy przyjąć dawkę przypominającą. Zaleca się szczepienie co najmniej na tydzień przed planowanym wyjazdem.

Bakteria cholery rozprzestrzenia się z dużą prędkością na obszarach o niskim statusie ekonomicznym i słabych warunkach sanitarnych. Poprawa tych warunków i edukacja w zakresie higieny to najważniejsze, ale zarazem najtrudniejsze kroki w kierunku zredukowania liczby zachorowań na cholerę.

Leczenie cholery

Leczenie cholery polega przede wszystkim na uzupełnieniu strat płynów oraz bilansie gospodarki elektrolitowej. Płyny podawane są dożylnie tylko w ciężkich przypadkach, gdy jest taka możliwość preferowane jest doustne podawanie płynów. Dzięki podawaniu płynów o wysokiej zawartości elektrolitów wyleczalność cholery szacuje się na około 80%.

Po wyrównaniu strat w gospodarce wodno-elektrolitowej do leczenia można dołączyć można antybiotyki – zaleca się wykorzystanie tetracykliny, doksycykliny lub erytromycyny. Antybiotykoterapia cholery ma charakter wspomagający.