Choroba Hashimoto a zmiany na twarzy – pierwsze symptomy choroby

 Choroba Hashimoto jest jednym z najczęściej rozpoznawanych schorzeń tarczycy u kobiet. Czasami zmiana w wyglądzie zewnętrznym jest pierwszym objawem sugerującym, że coś dzieje się w twoim organizmie. W tym artykule skupimy się właśnie na tym, jak choroba Hashimoto może wpłynąć np. na wygląd twojej twarzy.

Choroba Hashimoto – krótka charakterystyka 

Choroba Hashimoto jest jedną z najczęstszych chorób autoimmunologicznych, która atakuje tarczycę. Proces autoimmunologiczny oznacza, że organizm zaczyna produkować przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom. W tym przypadku – komórkom tarczycy. W efekcie dochodzi do rozwoju niedoczynności tego narządu, czyli niewystarczającego poziomu hormonów tarczycy w organizmie.

Twarz w chorobie Hashimoto 

W wyniku niedoboru hormonów tarczycy dochodzi do powstania wielu objawów klinicznych. Zmiany w obrębie twarzy czasami są pierwszym symptomem, że w organizmie dzieje się coś złego. Pacjentki często zgłaszają osłabienie, patologiczną męczliwość czy przyrost masy ciała. Natomiast to, co można zaobserwować u pacjentek z aktywną chorobą Hashimoto, to zmiany właśnie w obrębie twarzy: 

• obrzęk twarzy – to jeden z objawów choroby Hashimoto. Dochodzi do niego w konsekwencji zatrzymania płynów w tkankach w przebiegu zaburzeń hormonalnych; 
• sucha skóra – problem suchej skóry dotyczy nie tylko twarzy, ale i całego ciała. Skóra staje się szorstka, matowa i traci swoją elastyczność. Ponadto kobiety w chorobie Hashimoto często mają bledszą cerę; 
• wypadanie włosów – jednym z objawów choroby Hashimoto już na wczesnych jej etapach jest problem z nadmiernym wypadaniem włosów. W przebiegu procesu autoimmunologicznego, a zarazem współistniejących zaburzeń hormonalnych, mieszki włosowe ulegają znacznemu osłabieniu. Dotyczy to także włosów na twarzy, a mianowicie istotnego przerzedzenia brwi; 
• efekt podkrążonych oczu – choroba Hashimoto może wpłynąć na tkanki miękkie okolic oczu. W przeciwieństwie do innej choroby tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, jak choroba Gravesa-Basedowa, nie dochodzi do typowej orbitopatii (wytrzeszczu), jednak może się zdarzyć, że w przebiegu choroby Hashimoto również ma miejsce obrzęk okolic oczu i pojawia się efekt podkrążonych oczu; 
• pękanie ust – wargi w chorobie Hashimoto u kobiet stają się suche, spierzchnięte, pękają i intensywnie się złuszczają.

Na jakim etapie choroby Hashimoto można dostrzec zmiany na twarzy? 

Choroba Hashimoto przebiega w różny sposób. Może dojść do stopniowego zaniku miąższu tarczycy, do powstania wola (czyli zwiększonej objętości tarczycy), ale może być też tak, że objętość tego gruczołu pozostaje niezmienna. Najczęściej dochodzi do stopniowego zajęcia aktywnego miąższu tarczycy i rozwoju niedoczynności tarczycy. Bardzo rzadko ma miejsce sytuacja, kiedy poprzez nagłe wystąpienie stanu zapalnego można zaobserwować gwałtowny wyrzut hormonów tarczycy i przejściowe objawy nadczynności narządu. 

Czas wystąpienia zmian jest bardzo indywidualny. U niektórych choroba postępuje gwałtownie, u innych zaś jest to proces trwający latami. Tym samym nie ma reguły, co do czasu wystąpienia zmian w obrębie twarzy. Niejednokrotnie jednak zdarza się, że kobiety zgłaszają zauważalne objawy na twarzy, jeszcze zanim dojdzie do wystąpienia jawnej niedoczynności tarczycy. Jest to związane z istotnym zwiększeniem poziomu przeciwciał przyczyniających się do powstania nacieków zapalnych w obrębie tarczycy.

Inne objawy poza zmianami na twarzy – na co zwrócić uwagę w chorobie Hashimoto? 

Osoby z rozpoznaną chorobą Hashimoto skarżą się na uogólnione osłabienie, zmęczenie, zmniejszoną tolerancję wysiłku. To permanentne zmęczenie jest dostrzegane przez osoby z otoczenia właśnie po twarzy chorej – podkrążone, podpuchnięte oczy czy blada cera to jedne z cech zewnętrznych. Ponadto w chorobie Hashimoto dochodzi do zajęcia dróg oddechowych, co może powodować: 

• ochrypły bądź matowy głos, co wynika z pogrubienia strun głosowych; 
• spowolnienie motoryczne mowy; 
• objawy nieżytu górnych dróg oddechowych. 

Obrzęki nie tylko skupiają się w obrębie tkanek miękkich twarzy, lecz także w innych częściach ciała, w tym dystalnych częściach kończyn czy w obrębie dużych stawów. Przekładają się one na zmniejszoną ilość oddawanego moczu. Jeśli pacjentki oddają mocz prawidłowo bądź stosują leki stymulujące diurezę (wydzielanie moczu), efekt obrzęków jest zdecydowanie mniejszy. Na uwagę zasługują objawy takie jak upośledzenie skupienia uwagi, obniżenie nastroju, depresja czy niestabilność emocjonalna.

Zmiany w obrębie twarzy – czy to zawsze oznacza chorobę Hashimoto? 

Choroba Hashimoto jest przebiegłym schorzeniem, dającym wiele nieswoistych objawów. Tym samym zmian na twarzy nie można przypisywać wyłącznie chorobie Hashimoto. Obrzęk twarzy, osłabienie mieszków włosowych czy inne symptomy współistniejące wymagają diagnostyki różnicowej. 

Niejednokrotnie pierwsze objawy choroby Hashimoto są lekceważone, ponieważ zmiany zrzuca się je na garb m.in. zmęczenia i stresu wynikających z tempa naszego codziennego życia. Ponadto należy zwrócić uwagę, że napięcie, w jakim żyjemy w dzisiejszych czasach, często przekłada się na duże problemy z psychiką. Należy pamiętać, że w przypadku zaburzeń nastroju i obserwacji w kierunku depresji, konieczne jest jednoczesne wykluczenie problemów z hormonami.

Co należy robić, gdy widzimy zmiany na twarzy? 

Jeśli zauważysz niepokojące objawy w postaci nieswoistych obrzęków na twarzy, obrzęków obwodowych, zmęczenia czy innych dolegliwości, koniecznie zgłoś się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Pierwszym krokiem diagnostycznym jest wykonanie szeregu badań laboratoryjnych, takich jak: 

• morfologia; 
• poziom elektrolitów; 
• badanie ogólne moczu; 
• kreatynina; 
• poziom TSH i ewentualnie badanie wolnych hormonów tarczycy, w tym fT3 i fT4; 
• glukoza na czczo. 

Po uzyskaniu wyników badań laboratoryjnych obiera się dalszą ścieżkę diagnostyczno-terapeutyczną.

Bibliografia: 

1. Łącka K., Choroby tarczycy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001. 
2. Szczeklik A. (red), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020. 
3. Ślubowska K., Hashimoto. Poradnik Pacjenta, Wydawnictwo RM (ebook), 2019. 
4. Wormer E. J., Hashimoto. Jak rozpoznać i skutecznie leczyć, Wydawnictwo Kobiece, 2018.