Choroba Leśniowskiego-Crohna – dieta o wielu obliczach

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna jest kluczowa, choć nie ma działania leczniczego. Choroba ta to bowiem w istocie przewlekłe zapalenie przewodu pokarmowego, które obejmować może zakres od jamy ustnej aż do odbytu. Choroba może atakować różne odcinki przewodu, natomiast za każdym razem jej nasilenie wywołuje poważne objawy: wymioty czy biegunkę.

W chorobie Leśniowskiego-Crohna (zwanej też chorobą Crohna) dieta jest uzależniona przede wszystkim od etapu choroby. To nieswoiste zapalenie jelit ma charakter przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji. Dieta w chorobie Crohna jest ważnym elementem, który pozwala pacjentowi odzyskać siły, jednocześnie bez zbędnego podrażnienia przewodu pokarmowego.

Choroba Crohna – dieta w okresie zaostrzeń

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna jest mocno redukcyjna, przede wszystkim jeśli chodzi o pokarmy zawierające duże ilości błonnika. Szczególnie w okresach zaostrzeń, kiedy po żywieniu dojelitowym można przejść na żywienie doustne, błonnik prawie zupełnie eliminuje się z diety. Dieta Crohna w tym przypadku opiera się przede wszystkim o jasne pieczywo, sucharki, kleiki, mannę na wodzie, cienki makaron, biały ryż lub gotowane warzywa. Nie ma mowy o produktach pełnoziarnistych, które – przez obecność w nich dużych dawek błonnika – mogłyby podrażniać ściany jelit.

Jeśli pacjent tylko poczuje się lepiej, należy do diety Leśniowskiego-Crohna włączyć ryby, chude mięso (najlepiej indyk), masło i oleje roślinne. Pacjenci cierpiący na zaostrzenie nie powinni w ogóle przyjmować laktozy, więc mleko jest tutaj zabronione. Sam nabiał jest jednak najbardziej wskazany, ale ten fermentowany, bez laktozy. Dieta przy chorobie Crohna i jej zaostrzeniu wyklucza surowe, wzdymające warzywa oraz cytrusy.

Warto pamiętać, że w przypadku zaostrzeń dieta doustna to najczęściej dopiero drugi etap żywienia. Pierwszy – ze względu na ostre wymioty, biegunkę – stanowi żywienie dojelitowe lub pozajelitowe. Dlatego też pierwszy etap po wprowadzeniu żywienia doustnego jest tak restrykcyjny.

Leśniowski-Crohn: dieta w trakcie remisji

Przy chorobie Leśniowskiego-Crohna i jej remisji dieta pacjenta być zbliżona do tej codziennej, natomiast wyeliminować z niej należy te produkty, które wzmagają dolegliwości jelitowe. Najczęściej są to:

• alkohol
• mleko i przetwory mleczne z laktozą
• masło, margaryny, oleje
• czerwone mięso
• kawa, herbata
• czekolada
• produkty wysokobłonnikowe
• kapusta, fasola, soczewica.

W trakcie remisji głównym zadaniem diety przy Crohnie jest utrzymanie odpowiedniego poziomu odżywienia organizmu, zapobieganie niedoborom pokarmowym i utracie wagi. Do polecanych produktów należą:

• bezlaktozowy nabiał
• łatwostrawne drobne kasze (np. kasza jaglana)
• ryż
• ziemniaki
• mięso drobiowe
• ryby
• jaja.

Posiłki w diecie Leśniowskiego-Crohna powinny być przyjmowane 4–6 razy w ciągu dnia. Dla lepszego trawienia mogą być one zmiksowane lub przecierane. Jedzenie powinno być wysokokaloryczne. Ważna w diecie przy Crohnie jest podaż żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, cynku oraz wapnia. Przyjmowane przez pacjenta substancje szybko są tracone ze względu na biegunki i wymioty. Dieta przy chorobie Leśniowskiego-Crohna powinna więc być bogata we wszystkie makro- i mikroelementy, ale jednocześnie musi być ona lekkostrawna.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – dieta bez laktozy i glutenu?

Choroba Crohna i dieta w jej przebiegu wymaga sporej suplementacji wapnia, a najlepszym jego źródłem jest mleko. W przypadku wielu pacjentów występuje natomiast nietolerancja cukru mlecznego, czyli laktozy. W związku z tym mleko, twarogi, sery twarde i lody są niewskazane, ponieważ wywołują bóle brzucha, biegunkę lub nadmiar gazów. Warto więc sięgać jedynie po te produkty mleczne, które nie mają laktozy (mleko i sery bezlaktozowe, fermentowane produkty mleczne).

Zobacz także: Dieta bezlaktozowa 

Choroba Crohna – dieta bezglutenowa nie jest koniecznością u większości pacjentów. Tylko około 8–10% cierpi jednocześnie na celiakię i wtedy wyłączenie pszenicy oraz pochodnych jest konieczne. W pozostałych przypadkach diety bezglutenowej się nie zaleca, ponieważ oznaczałoby to rezygnację z jasnego pieczywa czy makaronu, które stanowią podstawę żywienia w zaostrzeniu choroby. Natomiast niektórzy dietę bezglutenową traktują jako szansę na zapobieżenie chorobie Leśniowskiego-Crohna i nieszczelności jelit.