Choroba lokomocyjna – sposoby na kinetozę. Objawy, przyczyny, leczenie

Choroba lokomocyjna to zespół zaburzeń, które dotykają aż 20 proc, populacji. Pojawia się ona podczas przemieszczania się różnymi środkami komunikacji: samochodem, pociągiem, samolotem. Jej głównymi objawami są zawroty głowy, nudności oraz wymioty. Jakie są skuteczne sposoby na  chorobę lokomocyjną i jak zahamować jej objawy? Podpowiadamy.

Choroba lokomocyjna, określana również mianem kinetozy, występuje zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Szczególnie daje się ona we znaki podczas wakacji i, niestety, potrafi niekiedy zamienić je w koszmar. Dlatego też tak ważne jest to, aby wiedzieć, jak można jej przeciwdziałać.

Sposoby na chorobę lokomocyjną

Oto najbardziej skuteczne sposoby na chorobę lokomocyjną.

• Zaklejanie pępka na chorobę lokomocyjną

Zaklejanie pępka u osób z choroby lokomocyjną to dość częsta – można powiedzieć, że babcina – metoda radzenia sobie kinetozą. Niektórzy twierdzą, że dzięki niej uciska się receptory we właściwy sposób, co z kolei hamuje uciążliwe objawy. Jak zakleić pępek przy chorobie lokomocyjnej? Wystarczy plastry nakleić na krzyż. Powszechnie uważa się, że jest to najskuteczniejsza metoda radzenia sobie z kinetozą u młodzieży, jednak warto ją sprawdzić bez względu na wiek.

• Opaska na chorobę lokomocyjną

W zapobieganiu niechcianych objawów dobrze sprawdzi się również opaska przeciw chorobie lokomocyjnej. To, innymi słowy,  zakładana na przegub dłoni, uciskowa opaska, której  działanie bazuje na zasadach akupresury. Na nadgarstkach znajduje się tzw. punkt Neiguan, który jest odpowiedzialny za hamowanie nudności i wymiotów. Jak się okazuje, opaska uciska ten punkt, zapobiegając pojawianiu się objawów kinetozy.

• Dogłębny odpoczynek

Przed każdą podróżą należy dobrze wypocząć. W przypadku bezsenności warto wziąć środek uspokajający lub nasenny.

• Unikanie alkoholu i palenia

W przeddzień oraz w dzień samej podróży należy unikać alkoholu, a także ograniczyć palenie.

• Unikanie ciężkich zapachów

Choroba lokomocyjna może się uaktywnić w wyniku obecności w środku transportu duszących perfum oraz innych ostrych zapachów. Choinki, dyfuzory, odświeżacze powietrza… Z założenia mają sprawiać, że w kabinie będzie przyjemnie pachniało, jednak chemiczne aromaty imitujące morską bryzę czy rześki las mogą powodować bóle i skręcanie w żołądku.

• Przekąski w podróży

Czekoladowe cukierki, kabanosy, a do tego napoje pełne bąbelków… W podróży trzeba się czymś zająć, a przekąski nie dość, że przez chwilę całkowicie potrafią pochłonąć, to jeszcze zapewniają jako taką ciszę na pokładzie. Jeśli dodatkowo zamieni się gazowane napoje na wodę mineralną, a kiełbaski i czekoladki na owoce, wyjdzie to osobom z chorobą lokomocyjną na zdrowie.

• Odpowiednie odżywianie

Należy również pamiętać, że zarówno przejadanie się, jak i poszczenie mogą pogłębić chorobę lokomocyjną. W dzień podróży należy unikać picia mleka, a także gazowanych napojów. Preferowane są za to te o lekko kwaśnym smaku. Jedzenie powinno być lekkostrawne, wysokokaloryczne, nie może wywoływać objawów alergicznych, podrażnień żołądka i wzdęć. Wyjazd najlepiej zaplanować po upływie od 1,5 do 2 godzin od czasu śniadania lub obiadu. Podczas długich podróży należy zjadać także małe posiłki, jeśli to możliwe – w odstępie 4–5 godzin.

• Odpowiednia pozycja w samochodzie

W przypadku transportu lądowego najlepiej jest usadowić się  przodem w kierunku jazdy. Nie należy odwracać głowy i obserwować mijanego otoczenia. Dobrze jest usiąść na przednim siedzeniu i patrzeć przed siebie. Można też zamknąć oczy i wygodnie się ułożyć, odchylając krzesło tak bardzo, jak to możliwe. Jeśli pozostaje do dyspozycji jedynie tylna kanapa, to najodpowiedniejsze będzie miejsce po środku – tak, aby wzrok pasażera skierowany był daleko w przód, gdzie krajobraz nie zmienia się aż tak szybko.

• Odpowiednie miejsce w autobusie i pociągu

W pociągu lub autobusie, gdzie można określić swoje preferencje dotyczące siedzenia, dobrze jest również wybierać te skierowane przodem w kierunku jazdy – wówczas narząd równowagi aż tak nie daje o sobie znać.  Osoby z chorobą lokomocyjną nie powinny siadać również w tych miejscach, gdzie mocno trzęsie, czyli na kole, na tyle autobusu lub też w ostatnim wagonie pociągu. Większość małych podróżników uwielbia podczas jazdy podskakiwać, jednak wstrząsy jedynie pogarszają sprawę. Dzieci ze skłonnościami do choroby lokomocyjnej powinny sobie tę przyjemność darować.

• Optymalna temperatura

W czasie podróży ważne jest unikanie przegrzewania się i wychłodzenia. Temperatura wewnątrz środka transportu powinna być odpowiednia dla organizmu.

• Skupienie się na wybranej czynności

Chorobę lokomocyjną można spowolnić, jeśli zignoruje się otoczenie i skupi się swoją uwagę na czymś interesującym, koncentrując się na tym całkowicie. Na pasażerów korzystnie wpływa np. słuchanie lekkiej, rytmicznej muzyki.

• Regularne wietrzenie auta

W samochodzie okna są często szczelnie zamknięte, ponieważ jest np. zbyt zimno. Czasem warto jednak szybę opuścić chociaż o pół centymetra. Utrzymujący się w pojeździe zaduch może doprowadzić do mdłości nawet tych, którzy choroby lokomocyjnej nie mają, a świeże powietrze potrafi zdziałać cuda. Kabinę samochodu warto porządnie przewietrzyć przed podróżą oraz na każdym postoju.

• Częste postoje

Wiele osób z chorobą lokomocyjną myśli, że im szybciej dotrze się do celu, tym lepiej, z nadzieją, że choroba nie zdąży się uaktywnić. To błąd. Okazuje się, że to właśnie częste postoje pomagają zapanować nad nudnościami – to czas na zaczerpnięcie powietrza, położenie się i uspokojenie zdezorientowanego błędnika.

•  Inne sposoby na mdłości

W przypadkach delikatnych objawów choroby lokomocyjnej ulgę przynoszą naturalne sposoby na mdłości: herbatki lub cukierki z imbirem. Gdy zawroty głowy są silne, a mdłości prowadzą do wymiotów, można – po konsultacji z lekarzem – sięgnąć po preparaty z apteki.

Choroba lokomocyjna – objawy

Wiele osób, które podróżują powietrznymi, morskimi czy też drogowymi środkami transportu, doświadcza takich dolegliwości, jak:

• ból i zawroty głowy,
• pogorszenie samopoczucia,
• ślinotok (zwiększone wydzielanie śliny),
• mdłości i wymioty,
• senność.

Warto zaznaczyć, że choroba lokomocyjna u dorosłych, a zwłaszcza jej ostre przejawy, mogą świadczyć o ukrytej chorobie towarzyszącej. Dlatego, jeżeli cierpisz na chorobę lokomocyjną, powinieneś zgłosić się na badania lekarskie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, warto zastosować się do opisanych na początku zaleceń, których przestrzeganie sprawi, że choroba lokomocyjna będzie cię dopadać rzadziej, a gdy już to się zdarzy, jej objawy nie będą tak silne.

Choroba lokomocyjna – przyczyny

Choroba lokomocyjna zwykle pojawia się wtedy, gdy pojazd intensywnie przyspiesza i hamuje, a ruch odbywa się w dwóch różnych kierunkach. Jest ona efektem pewnego chaosu informacyjnego. Kluczową i bezpośrednią przyczyną choroby lokomocyjnej jest to, że fragment naszego zmysłu równowagi odczuwa fakt, iż jesteśmy w ruchu, natomiast pozostała część – nie. Kinetoza pojawia się zatem wtedy, gdy do mózgu dochodzą sprzeczne sygnały, których nie potrafi on zintegrować naraz.

Choroba lokomocyjna – jak wyleczyć?

Jedną z metod zapobiegania chorobie lokomocyjnej jest przyjmowanie środków farmakologicznych. Ich wybór zależy od stopnia nasilenia objawów i klinicznej postaci choroby lokomocyjnej, czasu trwania podróży, indywidualnej wrażliwości oraz tolerancji preparatu farmakologicznego.

Należy pamiętać, że stosując leki, konieczne jest monitorowanie czynności serca i ciśnienia krwi, szczególnie u osób z niskim lub wysokim ciśnieniem. Dlatego też, przy wyborze środków, wskazane jest skonsultowanie się z lekarzem, który może przeprowadzić specjalne testy i wybrać najskuteczniejszy lek zapobiegający chorobie lokomocyjnej.

Leki na chorobę lokomocyjną

Jeśli choroba lokomocyjna mocno daje się we znaki i utrudnia życie, zdecydowanie warto rozważyć przyjmowanie leków – najczęściej przepisuje się je dzieciom. Środki, które zapobiegają pojawianiu się różnych objawów oraz je hamują to tzw. leki antyhistaminowe.

Choroba lokomocyjna u dzieci

Jak się okazuje, czasem można zaobserwować chorobę lokomocyjną już u 2-latka, a najbardziej narażone są na nią dzieci w wieku 2–12 lat. Wraz z wiekiem, gdy aparat przedsionkowy dziecka staje się fizjologicznie ukształtowany, choroba ta zwykle stopniowo zanika, choć nie zawsze. Kinetoza dotyka również wielu starszych nastolatków. Warto jednak pamiętać, ze dzieci łatwiej tolerują podróż w pozycji leżącej z lekko odchyloną głową.

Choroba lokomocyjna u niemowląt

Choroba lokomocyjna u rocznego dziecka i – generalnie – u niemowląt, pojawia się bardzo rzadko. Wynika to z tego, że maluszki przyzwyczajone są do przemieszczania się we wszystkich możliwych kierunkach – zwłaszcza podczas kołysania czy też noszenia w chuście. U niektórych dzieci odnotowuje się jednak  niekiedy zawroty głowy, bóle brzucha, zimne poty, ślinotok czy też nudności. Czasem choroba ta objawia się również w nieco bardziej subtelny sposób, poprzez ziewanie, bladość, ślinienie się czy też płacz. Rozpoznanie choroby lokomocyjnej u  młodszych dzieci jest jednak bardzo trudne, a zwykle wręcz niemożliwe.

Choroba lokomocyjna u dorosłych

Co dziesiąty dorosły nie wyrasta z choroby lokomocyjnej, u większości jednak ona przemija. Zwykle jej objawy w wieku dorosłym obserwuje się kobiet, w tym najczęściej u pań w ciąży oraz w trakcie miesiączki. Należy jednak zaznaczyć, że wraz z wiekiem jej symptomy stają się coraz mniej widoczne. Warto też zaznaczyć, że u dorosłych osób  choroba lokomocyjna w samolocie objawia się tak samo, jak w samochodzie czy też na statku.

Choroba lokomocyjna – o czym jeszcze warto pamiętać?

Warto dodać, że w przypadku lotu samolotem, nawet jeśli nie występują żadne objawy choroby lokomocyjnej, może nastąpić pogorszenie samopoczucia podczas transportu lądowego z portu lotniczego. Ponadto, gwałtowne zmiany prędkości oraz ostre i częste zakręty znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia objawów oraz ich nasilanie się. Okoliczności te warto wziąć pod uwagę przy wyborze środka transportu oraz ustalaniu trasy.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4112051/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5378784/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6241144/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539706/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24961738/