Choroba wieńcowa – objawy, przyczyny, leczenie. Na jakiej podstawie stawiane jest rozpoznanie?

Choroba wieńcowa to jedna z częstszych chorób cywilizacyjnych. Czynniki ryzyka powstawania miażdżycy są predysponują również do choroby wieńcowej. Objawy są charakterystyczne, choć zdarza się, że pierwszym symptomem patologii w naczyniach mięśnia sercowego jest zawał serca.

Choroba wieńcowa objawia się gniotącym bólem w klatce piersiowej, występującym podczas wysiłku, który ustępuje po jego zaprzestaniu. W diagnostyce choroby wieńcowej (objawów) wykorzystuje się podstawowe badania laboratoryjne oraz przede wszystkim elektrokardiograficzną próbę wysiłkową.

Stabilna choroba wieńcowa – objawy dławicy piersiowej

Choroba wieńcowa należy do grupy chorób niedokrwiennych serca. Obejmuje stany niedokrwienia mięśnia sercowego związane ze zmianami w tętnicach wieńcowych. Typowym objawem stabilnej choroby wieńcowej jest ból, którego charakterystyczne cechy to:

• lokalizacja: zamostkowo, może promieniować do szyi, żuchwy, ramion (szczególnie lewego), aż do palców ręki, nadbrzusza lub w stronę pleców – okolicę międzyłopatkową,
• charakter: gniotący, piekący, dławiący, uczucie ucisku na klatkę piersiową,
• występowanie: po gwałtownych emocjach oraz po wysiłku, niezależnie od pozycji ciała,
• ustąpienie: 1–3 minut po podaniu nitrogliceryny podjęzykowo lub po zaprzestaniu wysiłku,
• czas trwania: kilka minut.

U niektórych grup osób objawy mogą nie być tak charakterystyczne i występować pod postacią „masek”. Dzieje się tak u osób w podeszłym wieku, chorych na cukrzycę. „Maski” choroby wieńcowej serca to:

• nudności,
• duszność wysiłkowa,
• ból brzucha,
• zmęczenie.

Szacuje się, że aż 50–80% incydentów niedokrwiennych przebiega bezobjawowo.

Choroba wieńcowa objawy – przyczyny

Najczęstszą przyczyną powstania objawów w chorobie wieńcowej, bo aż w 98%, jest blaszka miażdżycowa, która powoduje niedostateczną podaż tlenu do tkanek serca w wyniku zwężenia naczynia. Blaszka miażdżycowa zbudowana jest z cholesterolu odkładającego się w ścianie naczynia. Rozwija się przez wiele lat, a do czynników ryzyka należą: cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, nieodpowiednia dieta, palenie papierosów, picie alkoholu, wysoki poziom „złego” cholesterolu (LDL). Rzadsze przyczyny choroby to: skurcz tętnic wieńcowych, zator tętnicy wieńcowej, rozwarstwienie ściany aorty, zapalenie tętnicy wieńcowej oraz mostki mięśniowe, które podczas skurczu mięśnia sercowego uciskają tętnicę.

Choroba wieńcowa – rozpoznanie

Rozpoznanie choroby wieńcowej opiera się na obrazie klinicznym, a szczególnie na charakterystycznym obrazie bólu. Wykonuje się również badania laboratoryjne, mające określić ryzyko istnienia choroby miażdżycowej: profil lipidowy, glukozę, morfologię, kreatyninę oraz, zależnie od wskazań, dodatkowe parametry. Pod uwagę bierze się również wiek oraz płeć pacjenta. Kolejnym etapem w diagnostyce choroby wieńcowej jest wykonanie elektrokardiogramu (EKG) spoczynkowego oraz podstawowego w diagnostyce badania – elektrokardiograficznej próby wysiłkowej. W EKG spoczynkowym zazwyczaj nie obserwuje się zmian, natomiast w próbie wysiłkowym można zaobserwować zmiany charakterystyczne dla choroby wieńcowej. Inne badania przydatne w diagnostyce to: echokardiografia, obrazowe próby obciążeniowe, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. Do bezpośredniej oceny tętnic wieńcowych służy koronarografia, czyli inwazyjne badanie pozwalające uwidocznić ich anatomię.

Choroba wieńcowa – objawy i leczenie

Leczenie choroby wieńcowej dzieli się na farmakologiczne, niefarmakologiczne oraz zabiegowe. Leczenie niefarmakologiczne polega na redukcji ryzyka miażdżycowego, czyli: zwiększeniu aktywności fizycznej do 30 minut dziennie co najmniej 5 dni w tygodniu, zmniejszeniu masy ciała, zaprzestaniu palenia papierosów, modyfikacji diety poprzez zrezygnowanie ze spożywania nadmiernej ilości tłuszczów zwierzęcych, zastąpieniu ich roślinnymi oraz zwiększoną ilością warzyw, owoców i ryb. Leczenie farmakologiczne choroby wieńcowej obejmuje wdrożenie leków, takich jak:

• nitrogliceryna o działaniu naczyniorozszerzającym, która zwiększa napływ krwi do serca, lek ten redukuje odczuwanie objawów,
• beta-blokery, blokery kanału wapniowego – zmniejszają zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, ochraniają serce, poprawiają rokowanie i zapobiegają zawałowi serca,
• statyny – zapobiegają powstawaniu blaszek miażdżycowych, poprawiają rokowanie i zapobiegają zawałowi serca,
• leki przeciwpłytkowe, takie jak aspiryna – zmniejszają ryzyko powstawania skrzeplin w tętnicach wieńcowych.

Zabiegowe leczenie choroby wieńcowej polega na założeniu stentów (przezskórna interwencja wieńcowa) lub utworzenia połączeń omijających zwężenia (pomostowanie tętnic wieńcowych – tzw. by-passy) w tętnicach wieńcowych, które zapobiegają kolejnym incydentom niedokrwiennym.