Ciąża a HPV. Z jakim ryzykiem wiąże się nosicielstwo wirusa?

W ciąży priorytetem staje się troska o zdrowie swoje i rozwijającego się w łonie dziecka. Jednym z aspektów, które mogą budzić niepokój, jest nosicielstwo wirusa HPV. Choć w większości przypadków infekcja przebiega bezobjawowo, niepokojące może być jego potencjalne oddziaływanie na przebieg ciąży oraz zdrowie matki i dziecka. Ciąża a HPV – co warto wiedzieć? 

Czym jest HPV? 

HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, to infekcja, która przenoszona jest drogą płciową, ale też poprzez kontakt ze skórą nosiciela, jego krwią lub śliną. W wielu przypadkach nie daje żadnych objawów – to z kolei sprawia, że pacjentki nie zawsze mają świadomości, iż są nosicielkami. Ministerstwo Zdrowia podaje, że tego wirusa w pewnym momencie życia ma aż 80 proc. całej populacji. 

Wirus HPV a ciąża 

W artykule opublikowanym w czasopiśmie „The Journal of Infectious Diseases” wykazano, że wirus HPV przyczynia się nierzadko do poronień ze względu na pojawianie się przewlekłego stanu zapalnego tkanki szyjki macicy. Co więcej, doprowadza on także do porodów przedwczesnych.  

Zdania lekarzy na ten temat są jednak podzielone i w magazynie „BJM” przytoczono w 2019 roku zarówno wspomniane badanie, jak i to, w którym nie ma żadnej korelacji między HPV a poronieniami i przedwczesnymi porodami – związek ten pozostaje zatem niejasny. Nie wiadomo również, czy wirus wpływa na przedwczesne pękanie błon płodowych. 

Udowodniono, że ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko jest minimalne, a jeśli nawet maleństwo się zarazi, najpewniej bez problemu pokona HPV w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia – dowodzą tego badania opublikowane w „JAMA Pediatrics”. Co więcej, ów wirus nie stanowi przeciwwskazania do porodu naturalnego, chyba że dojdzie do powstania kłykcin kończystych olbrzymich. Wówczas można zauważyć u siebie swędzenie, upławy, a także krwawienie czy ból – czasem przypadłość przebiega jednak bez żadnych symptomów. 

Kłykciny kończyste mogą doprowadzić również do brodawczakowatości krtani lub spojówek u dzieci, które zostały urodzone bez konieczności przeprowadzania carskiego cięcia. Ważne jest także to, że wirus HPV nie powinien przeszkadzać w karmieniu dziecka piersią. 

A co się dzieje, jeżeli zajdziesz w ciążę, mając już kłykciny kończyste? Bardzo możliwe, że będą się one rozwijały szybciej – dzieje się tak ze względu na wydzielinę z pochwy, która zapewnia im sprzyjające warunki do wzrostu. Jeżeli wiesz, że masz HPV i zaszłaś w ciążę, koniecznie powinnaś powiedzieć o tym swojemu lekarzowi. Może to wpływać wszak na gorsze dotlenienie dziecka, a u matki przyczyniać się do nadciśnienia. 

Warto podkreślić, że podczas ciąży ryzyko zarażenia się wirusem HPV jest dwa razy większe niż u kobiet, które nie oczekują dziecka. Wynika to ze zmian hormonalnych oraz osłabionego układu immunologicznego. Dlatego w niektórych przypadkach dobrze jest w ramach przygotowań do zapłodnienia zdecydować się na badanie cytologiczne na obecność brodawczaka ludzkiego. 

Wirus może prowadzić również m.in. do raka szyjki macicy. Ginekolodzy dodatkowo zalecają wykonanie diagnostyki wtedy, gdy pacjentka ma niepokojącą historię infekcji lub niezbyt dobre wyniki z poprzedniej cytologii. Jeżeli nie ma żadnych wyraźnych sygnałów, nie trzeba takiego badania wykonywać. 

Wirus HPV a zajście w ciążę – czy istnieje tutaj korelacja? 

HPV utrudnia często zachodzenie w ciążę. Związane jest to najpewniej z mniejszą zdolnością zarodka do zagnieżdżania się w ścianie macicy. Co więcej, wirus niekiedy doprowadza do uszkodzenia zarodka, a do tego przyczynia się do obniżenia poziomu progesteronu, którego odpowiednia ilość jest niezbędna do prawidłowego przebiegu ciąży.  

Ciekawostką jest to, że jeżeli to mężczyzna jest nosicielem opisywanego wirusa, trzeba liczyć się z tym, że plemniki mogą być mniej ruchliwe i żywotne. Dlatego, jeśli para stara się o potomstwo, partner również powinien wykonać test na wirusa HPV. 

Bibliografia: 

1. Khayargoli P., Niyibizi J., Mayrand M., Human Papillomavirus Transmission and Persistence in Pregnant Women and Neonates, JAMA Pedriatrics, 2023, 22. 
2. Morris A., HPV during pregnancy, BJM, 2019, 2. 
3. Sucato A., Buttà M., Bosco L., Di Gregorio L., Perino A., Capra G., Human Papillomavirus and Male Infertility: What Do We Know?, International Journal of Molecular Sciences 2023, 16, 24(24):17562.