Co oznacza kłujący ból głowy? Czym jest samoistny kłujący ból głowy?

Bóle głowy nie zawsze muszą występować w obrębie całej czaszki. Niekiedy przyjmują postać ostrego i nagłego impulsu bólowego, który pojawia się w różnych miejscach głowy. Choć zwykle taka dolegliwość nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, potrafi skutecznie obniżyć komfort życia. Bywa także niebezpieczna, zwłaszcza jeżeli kłujący ból głowy w jednym punkcie pojawi się podczas czynności wymagającej skupienia, jak jazda samochodem. Co oznacza kłujący ból głowy? 

Czym jest kłujący ból głowy? 

Pierwsze opisy kłującego bólu głowy pochodzą jeszcze z końca lat 70. ubiegłego wieku, gdzie definiowano go jako icepick-like pain, czyli bóle przypominające dźgnięcie lodowym kolcem. Choć nazwa wydaje się obrazowa, dobrze odzwierciedla, jak pacjenci odczuwają tego rodzaju dolegliwości. Ból kłujący jest stosunkowo rzadki. Szacuje się, że dotyczy on zaledwie 2% populacji ogólnej. 

Kłujący ból głowy objawia się w postaci nagłych i często dojmujących szarpnięć (ang. jolt) lub dźgnięć (ang. jab). Mogą one pojawić się w różnych miejscach, np. na czubku głowy, z boku lub z tyłu na potylicy. Ich cechą wspólną jest dosyć duże natężenie bólu oraz ścisłe umiejscowienie. Ból nie rozlewa się i nie promieniuje, ale dotyczy wyraźnie odgraniczonego obszaru o promieniu do kilku centymetrów. Najczęściej bóle dotyczą okolicy skroniowej, ciemieniowej lub oczodołu. 

Kłujący ból z tyłu głowy lub w innym obszarze może pojawiać się jednostkowo, a także w seriach, nawet kilkudziesięciu „ataków” na dobę, choć każdy z nich jest krótki i może być liczony w sekundach. Co istotne dolegliwości mogą występować jednostronnie, obustronnie, ale też zmieniać lokalizację przy poszczególnych atakach.  

Ból kłujący częściej dotyka osoby chorujące na migrenę oraz doświadczające klastrowych bólów głowy. Pojawia się również u osób cierpiących na stwardnienie rozsiane. Nierzadko przybiera postać przewlekłą, obejmując nawet 80% dni w roku. 

Przyczyny kłującego bólu głowy 

Kłujący ból głowy zalicza się do tzw. bólów pierwotnych (ang. primary headaches). Oznacza to, że wykrycie jego przyczyny może nie być możliwe i to nawet z wykorzystaniem zaawansowanej diagnostyki, jak rezonans magnetyczny czy potencjały wywołane. Przypuszcza się, że za bóle głowy może odpowiadać rozgałęzienie nerwów czuciowych albo zaburzenia ośrodków kontrolujących ból. 

Lekarze przeprowadzający wywiad z pacjentem powinni zachować jednak szczególną czujność, ponieważ u podłoża bólu pierwotnego mogą leżeć różnego rodzaju infekcje, urazy mechaniczne, a nawet zmiany onkologiczne. Dlatego kluczowe znaczenie ma prawidłowo przeprowadzona diagnostyka różnicująca. Zgłaszanych przez pacjenta objawów nigdy nie należy bagatelizować: 

• kłujący ból głowy z lewej strony lub kłujący ból głowy z prawej strony obejmujący głowę i okolice oka może oznaczać wzmożone napięcie mięśni, ale też chorobę neurologiczną; 
• kłujący ból głowy na czubku może oznaczać problemy z zatokami lub niedotlenienie mózgu; 
• kłujący ból z tyłu głowy za uchem jest jednym z typowych objawów ostrego zapalenia ucha środkowego. 

Jak objawia się kłujący ból głowy? 

Podstawowym objawem kłującego bólu głowy są oczywiście dolegliwości bólowe zazwyczaj oceniane jako umiarkowanie silne lub silne. Niezależnie od nich pacjenci zgłaszają mdłości i wymioty, światłowstręt, trudności ze skupieniem się. W przypadku wyjątkowo silnych ukłuć mogą pojawić się niekontrolowane grymasy, a nawet okrzyki bólu. Serie ataków kłującego bólu głowy nie są regularne, więc osoba chora nigdy nie wie, ile takich bolesnych „impulsów” jeszcze doświadczy w danej serii. 

Jak przebiega leczenie kłującego bólu głowy? 

W większości przypadków leczenie kłującego bólu głowy nie jest potrzebne. Jedynie w przypadku wyjątkowo silnych dolegliwości zaleca się sięgnięcie po farmakologię. W literaturze wskazuje się na skuteczność indometacyny. Jeżeli jej przyjmowanie nie daje rezultatów lub też substancja jest źle tolerowana przez pacjentów (indometacyna sama może powodować ciężkie bóle głowy) zaleca się przyjmowanie innych preparatów. Do przykładowych zalicza się nifedypinę, celokoksyb, gabapentynę oraz melatoninę. 

Bibliografia: 

1. Domitrz I., Jak klasyfikujemy i rozpoznajemy pierwotne bóle głowy?, Migrena News 2021, vol. 4, nr 2(13), s. 41-45. 
2. https://neurologia-praktyczna.pl/a3770/Pierwotny-klujacy-bol-glowy.html [dostęp: 25.09.2024]. 
3. Prusiński A., Pierwotny kłujący ból głowy, Migrena 2011, 1: 10-14. 
4. Tabak J., Pierwotne bóle głowy, Journal of Clinical Healthcare 2018, 2.