Co to jest cystoskopia i jak się do niej przygotować – czyli wszystko, co warto wiedzieć przed badaniem

Cystoskopia to niezbyt przyjemne, ale wyjątkowo ważne badanie dla wszystkich osób zmagających się z chorobami układu moczowego. Poznaj odpowiedzi na najbardziej popularne pytania nurtujące pacjentów przed przystąpieniem do badania.

Cystoskopia to badanie, dzięki któremu możliwe jest diagnozowanie problemów układu moczowego. Wykorzystuje się je w różnych dziedzinach medycyny, takich jak urologia, nefrologia czy uroginekologia.

Co to jest cystoskopia?

Cystoskopia to jedne z ważniejszych badań w diagnostyce patologii układu moczowego. Podczas badania lekarz wprowadza specjalne urządzenie – cystoskop, dzięki któremu może dokładnie ocenić stan całego pęcherza oraz cewki moczowej. Cystoskopię wykorzystuje się także do diagnozowania zmian pod kątem nowotworów.

Cystoskopia nie ogranicza się do badania diagnostycznego. Metodologia endoskopowa pozwala także na wykonanie biopsji pęcherza moczowego oraz usunięcie niektórych niepożądanych zmian czy guzów na pęcherzu. Cyklicznie powtarzany zabieg cystoskopii daje możliwość usunięcia nowotworu czy zalegających w pęcherzu moczowym kamieni.

Kolejną możliwością jest także cystoskopia z kontrastem, która umożliwia uzyskanie dokładniejszych badań RTG (prześwietlenia) czy rezonansu magnetycznego (przedstawiającego przekrój narządów wewnętrznych) i uzyskanie w ten sposób precyzyjnego obrazu układu moczowego.

Cystoskopia – wskazania

Cystoskopię zaleca się przy długotrwałych chorobach układu moczowego, choć nie tylko. Wskazania do cystoskopii:

• nawracające zapalenie pęcherza moczowego,
• sprawdzenie drożności cewki moczowej,
• sprawdzenie drożności ujścia pęcherzowego moczowodów,
• kontrola stanu błony śluzowej pęcherza,
• dolegliwości bólowe i infekcje układu moczowego,
• krwiomocz (w celu wykluczenia nowotworu pęcherza moczowego),
• diagnostyka guza pęcherza moczowego,
• kontrolowanie po zabiegu usunięcia nowotworu,
• podejrzenie kamicy moczowej,
• podejrzenie wad rozwojowych układu moczowo-płciowego,
• podrażnienia pooperacyjne, kontrola po operacjach urologicznych.

Podczas cystoskopii możliwe jest też:

• rozbicie i usunięcie kamieni w pęcherzu moczowym (tzw. cystolitotomia),
• usunięcie guzów z układu moczowego (przezcewkowa resekcja brodawczaków pęcherza moczowego),
• wykonanie biopsji pęcherza moczowego.

Jak przygotować się do cystoskopii? Czy badanie boli?

Przed przeprowadzeniem cystoskopii lekarz może zalecić wykonanie badania krwi. Warto pamiętać, aby przed znieczuleniem poinformować lekarza o ewentualnej alergii na wszelkie leki, w tym przede wszystkim na środki znieczulające.

Jeśli badanie będzie wykonane w znieczuleniu ogólnym, pacjent powinien przyjść na nie na czczo. Tuż przed wizytą należy dokładnie umyć krocze oraz cewkę moczową. Warto pamiętać, aby tuż przed wejściem do gabinetu skorzystać z toalety i postarać się opróżnić pęcherz.

Cystoskopia jest badaniem, które polega na wprowadzeniu wziernika przez cewkę moczową – jest więc nieprzyjemne, może też sprawiać ból. Z tego względu lekarze zalecają znieczulenie – miejscowe lub ogólne, podawane dożylnie. Cystoskopia u mężczyzn jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym, u kobiet zaś w miejscowym. Cystoskopia u dzieci jest również wykonywania ze znieczuleniem podawanym dożylnie.

Cystoskopia – przebieg badania

Cystoskopia trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut i odbywa się w takiej samej pozycji jak przy zwyczajnym badaniu ginekologicznym, na specjalnym fotelu z podpórkami na nogi. Pacjent powinien usiąść na nim, lekko rozchylić nogi, zgiąć je w kolanach i oprzeć o podpórki. Dzięki tej pozycji lekarz będzie dobrze widział cewkę moczową.

W następnym kroku specjalista odkaża cewkę moczową i wstrzykuje sól fizjologiczną, która ma na celu jej rozszerzenie. Lekarz wprowadza przez cewkę do pęcherza przyrząd, po czym aplikuje płyn, który sprawia, że mięśnie się napinają, przez co ocena badanego miejsca jest znacznie łatwiejsza.

Powikłania po cystoskopii

Po przeprowadzeniu cystoskopii może pojawić się uczucie dyskomfortu podczas oddawania moczu. Niektórzy pacjenci mogą mieć także wrażenie parcia na pęcherz i pieczenia w cewce moczowej przez kilka dni po zabiegu.

Są to dość normalne objawy, które ustępują samoistnie. W celu wyeliminowania dyskomfortu po cystoskopii zaleca się przyjmowanie większej ilości płynów. Popularnym zaleceniem lekarskim jest również przyjmowanie środków antybakteryjnych.  Ewentualne skrajne i rzadko występujące powikłania po cystoskopii to: uszkodzenie cewki moczowej lub pęcherza, krwiomocz czy zakażenie układu moczowego

Cystoskopia – cena

Cystoskopia jest refundowana przez NFZ. Czas oczekiwania na badanie zależy od kolejki w konkretnej placówce medycznej. Cystoskopii można poddać się również prywatnie, a jej cena wynosi od 200 złotych wzwyż.