Co to jest i czym zajmuje się kinezjologia? Co ma wspólnego kinezjologia z fizjoterapią?

Kinezjologia to wielowymiarowa dziedzina nauki korzystająca z zasobów innych dyscyplin takich jak biologia, chemia, fizyka czy socjologia. Kinezjologia dzieli się na kilka rodzajów, w zależności od potrzeb pacjentów, np. kinezjologia edukacyjna, których zasady można wykorzystać zarówno w pracy z dziećmi jak i z osobami dorosłymi.

Kinezjologia i fizjoterapia to bliskie sobie dyscypliny skupiające się na biomechanice człowieka i jego strukturach układu ruchu. Kinezjologia stanowi swego rodzaju poddziedzinę fizjoterapii, łącząc wiedzę anatomiczną z pracą umysłu.

Co to jest kinezjologia?

Kinezjologia jest gałęzią nauki, która zajmuje się mechaniką ruchu ciała człowieka oraz psychologicznymi reakcjami organizmu na ruch. Kinezjologia w swej pracy korzysta z fundamentów nauk biochemicznych, socjologicznych i pedagogicznych. Głównym zadaniem kinezjologii jest analiza zależności ciała w ruchu a umysłem i psychiką oraz określenie form ich współpracy. Kinezjologia zajmuje się odkrywaniem i rozumieniem psychologiczno-fizjologicznych reakcji organizmu na intensywny wysiłek fizyczny oraz poznawaniem wszelkich form adaptacji ciała na aktywność ruchową. Kinezjologia skupia się na zrozumieniu naturalnych procesów kontrolujących ruch oraz czynników wpływających na kształtowanie umiejętności motorycznych. Kinezjologia to obszerna dziedzina podzielona na: kinezjologię stosowaną i kinezjologię edukacyjną.

Kinezjologia stosowana

Kinezjologia stosowana jest systemem oceniającym strukturalne i psychiczne aspekty zdrowotne organizmu przy użyciu metod diagnozowania w oparciu o manualne testy funkcjonalne i testy mięśniowe skupiające się na zależności funkcjonowania połączeń mięśniowych z układem nerwowym obwodowym i mózgiem. Kinezjologia stosowana zajmuje się wykrywaniem zaburzeń funkcjonalności narządów ruchu, narządów wewnętrznych, procesów biochemicznych i sfery psycho-emocjonalnej człowieka, a także bada reakcje organizmu na oddziaływanie czynników zewnętrznych i wewnętrznych, znajdując zastosowanie również w alergologii, toksykologii, dietetyce i suplementacji. Do kinezjologii stosowanej zalicza się m.in. metoda diagnozowania i terapii Vojty określana jako neurokinezjologia. Kinezjologia stosowana tego typu bazuje na wiedzy z zakresu rozwoju układu nerwowego i funkcjonowania mózgu oraz stymulacji mechanizmów rozwojowych przy pomocy technik sensoryczno-motorycznych optymalizujących pracę układu nerwowego.

Kinezjologia edukacyjna

Kinezjologia edukacyjna to dziedzina kinezjologii zajmująca się badaniem motoryki człowieka i jego wpływu na procesy uczenia się poprzez korzystanie z prostych ćwiczeń wspierających naturalne zasoby człowieka – Gimnastyki Mózgu. Kanon ćwiczeń kinezjologii edukacyjnej charakteryzuje się intensywną stymulującą określonych ośrodków mózgu. Kinezjologia edukacyjna dla dzieci i dorosłych usprawnia system cielesno-intelektualny człowieka, świadomie wzbogacając odpowiednie obszary mózgu o nowe połączenia nerwowe, dzięki czemu myśli stają się coraz bardziej kreatywne i przebiegają sprawniej w sieci systemu nerwowego. Kinezjologia edukacyjna wykorzystywana jest szczególnie w pracy z dziećmi wykazującymi trudności w uczeniu się, nadpobudliwymi psychoruchowo oraz w celu poprawy procesów pamięciowych. Kinezjologia edukacyjna w przedszkolu, dla dzieci starszych i osób dorosłych odwołuje się w swym działaniu do trzech funkcji mózgu, tzn. myślenia lateralnego, skupienia i ześrodkowania, czyli kreatywności, dostrzegania nowych możliwości oraz przeformułowania istniejącego problemu i rozwiązania go innymi metodami.

Kinezjologia edukacyjna – przykłady ćwiczeń

Kinezjologia edukacyjna i gimnastyka mózgu może nie tylko stanowić element rehabilitacji usprawniającej, ale również być wstępem do zajęć lekcyjnych i korekcyjnych. Ćwiczenia kinezjologiczne trwają do 10 minut, a przed rozpoczęciem poleca się wypić szklankę czystej wody.

Przykładowe ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej dla dzieci i dorosłych:

• ćwiczenie dynamiczne: dotknięcie lewym łokciem prawego kolana, prawym łokciem lewego kolana;
• bazgranie: rysowanie jednocześnie obiema rękoma figury geometrycznej lub dowolnego kształtu, przy czym każda rysowana linia jest lustrzanym odbiciem drugiej;
• słoń: lewe ucho na lewym ramieniu, lewa ręka wyprostowana; rysowanie przed sobą wzoru poziomej ósemki zaczynając od środka; oczy śledzą ruch palców;
• skłony: siad płaski, nogi proste, skrzyżowane w kostkach, ręce nad głową; skłon w przód z wydechem i przeniesieniem ciężaru na jeden pośladek; powrót do pozycji wyjściowej z wydechem; kolejny skłon ze zmianą strony obciążenia pośladka i kierunkiem skrzyżowania nóg;
• ziewanie: delikatny masaż okolic skroni wywołujący ziewanie;
• myśliciel: kciuk i palec wskazujący masują małżowinę uszną od góry do dołu, rozwijając ją lekko.