Co to jest kauteryzacja i kiedy się ją wykonuje? 

Kauteryzacja, znana również jako przyżeganie, jest techniką medyczną stosowaną od czasów starożytnych, mającą na celu zatrzymanie krwawienia oraz niszczenie patologicznie zmienionych tkanek. Pomimo rozwoju medycyny, nadal pozostaje ważną opcją terapeutyczną w wielu dziedzinach, oferując szybkie i skuteczne rozwiązanie np. w sytuacjach zagrażających życiu pacjenta. W artykule opowiem, na czym polega zabieg kauteryzacji i kiedy się go wykonuje.

Czym jest kauteryzacja? 

Kauteryzacja to proces leczniczy, polegający na zastosowaniu ciepła do przyżegania tkanki, co w efekcie prowadzi do jej zniszczenia lub koagulacji krwi, zatrzymując krwawienie. Metoda ta jest wykorzystywana w trakcie wielu procedur medycznych, od małych zabiegów pochodzących jeszcze z czasów starożytnych po zaawansowane techniki chirurgiczne stosowane współcześnie.  

Kauteryzacja skutecznie skraca czas potrzebny na wykonanie zabiegu i zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych poprzez szybkie zamykanie krwawiących naczyń krwionośnych wzdłuż linii cięcia operacyjnego. To przyspiesza także proces gojenia się ran chirurgicznych.

Jakie są rodzaje kauteryzacji? 

Istnieją różne formy kauteryzacji, w tym: 

• kauteryzacja termiczna – wykorzystuje wysoką temperaturę do przerwania ciągłości tkanki, 
• kauteryzacja chemiczna – polega na stosowaniu silnie działających substancji, takich jak kwas trichlorooctowy czy azotan srebra, które prowadzą do miejscowej nekrozy tkanki. Ta metoda jest często wykorzystywana w leczeniu drobnych zmian skórnych oraz w otolaryngologii, 
• elektrokauteryzacja – tutaj stosuje się prąd elektryczny do generowania ciepła, co pozwala na precyzyjne kontrolowanie procesu i minimalizowanie uszkodzeń otaczających tkanek, 
• kauteryzacja laserowa – wykorzystuje wysokoenergetyczne skoncentrowane wiązki światła laserowego do celowanego niszczenia tkanki. Technologia ta znajduje zastosowanie zarówno w zabiegach estetycznych, jak i w zaawansowanych procedurach medycznych, 
• kriokoagulacja – zamrażanie tkanek przy użyciu ekstremalnie niskich temperatur.

Jakie są wskazania do kauteryzacji? 

Kauteryzacja znajduje zastosowanie w szerokim zakresie procedur medycznych, zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych. Wykorzystuje się ją m.in. w leczeniu żylaków odbytu oraz usuwaniu polipów w jelitach i jamie macicy, ale nie tylko. Jak wspomniano, jest to technika wybierana do kontrolowania krwawień, usuwania zmienionych chorobowo tkanek oraz leczenia różnorodnych stanów. W jakich jeszcze dziedzinach stosowana jest ta metoda? 

Kauteryzacja w chirurgii 

W chirurgii głównym zastosowaniem kauteryzacji jest zatrzymywanie krwawień i uszczelnianie naczyń krwionośnych. Techniki te skracają czas operacji, a także minimalizują ryzyko powikłań pooperacyjnych. Kauteryzacja jest nieoceniona podczas zabiegów laparoskopowych, gdzie precyzja i minimalna inwazyjność są kluczowe. 

Kauteryzacja w ginekologii 

W ginekologii kauteryzacja, szczególnie elektrokauteryzacja, stosowana jest do usuwania nadżerek szyjki macicy oraz leczenia zespołu policystycznych jajników (PCOS). Dzięki tej metodzie usuwa się nieprawidłowe pęcherzyki oraz torbiele na jajnikach, co ma znaczenie w terapii niepłodności. W niektórych przypadkach kauteryzacja może być również zastosowana do usunięcia ognisk endometriozy, co pomaga złagodzić objawy tej choroby i poprawić jakość życia pacjentek. 

Kauteryzacja w dermatologii 

W dermatologii szerokie zastosowanie znajduje kriokauteryzacja i elektrokoagulacja, które służą do usuwania zmian skórnych, takich jak brodawki, znamiona czy teleangiektazje (pajączki żylne). Metoda ta pozwala na precyzyjne modelowanie tkanek, zapewniając estetyczne i zadowalające efekty leczenia. 

Kauteryzacja w otolaryngologii 

W otolaryngologii kauteryzacja jest używana do leczenia przewlekłych krwawień z nosa – wykorzystuje się tutaj azotan srebra, który zapewnia szybką i skuteczną hemostazę. 

Kauteryzacja w stomatologii 

W stomatologii kauteryzacja znajduje zastosowanie przy zatrzymywaniu krwawień z dziąseł oraz w plastyce wędzidełek. Jest to również metoda wykorzystywana przy leczeniu aft i innych zmian śluzówkowych. 

Bibliografia: 

1. https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24032-electrocauterization [dostęp 07.03.2024]. 
2. https://www.healthline.com/health/electrocauterization [dostęp 07.03.2024]. 
3. https://www.thewoundpros.com/post/chemical-cauterization-techniques-for-wound-care [dostęp 07.03.2024]. 
4. Zakka K., Erridge S., Cidambaram A., Beatty J. W., Electrocautery, Diathermy, and Surgical Energy Devices, Annals of SurgerY 2020, 272 (3): e257–e262.