Co to jest mięsak? Objawy, przyczyny, leczenie

Mięsaki należą do grupy rzadkich nowotworów złośliwych, które mogą lokalizować się w tkankach, narządach i kościach. Na całym świecie choruje na nie jedynie 1% dorosłych i aż 20% dzieci. Rozpoznanie bywa trudne, ponieważ mięsaki rozwijają się po cichu, nie dając żadnych objawów. Leczenie i rokowania są zależne od postaci nowotworu i jego stopnia zaawansowania.

W Polsce na mięsaki choruje tysiące osób rocznie. Liczba stale się zwiększa, ponieważ dotąd nie ustalono etiologii ich powstawania. Za czynnik predysponujący do zachorowania uważa się zaburzenia genetyczne i wadliwy system odpornościowy. Istnieje wiele rodzajów mięsaków, m.in. mięsak Kaposiego lub mięsak Ewinga. Czym charakteryzują się różne odmiany tego nowotworu?

Co to jest mięsak?

Mięsak (sarcoma) jest złośliwym nowotworem lokalizującym się w tkankach miękkich (naczyniowej, tłuszczowej, mięśniowej) i włóknistych (kości). Potrafi rozwijać się latami, zanim wystąpią pierwsze objawy. Z mięsakiem zmagają się głównie dzieci i młodzież w wieku 9–15 lat. U dorosłych pojawia się rzadko. W tej grupie zaledwie 1% przypadków to mięsak. Jak wygląda ten nowotwór?

Wygląd mięsaka jest zależny od jego postaci. Może on mieć charakter nacieków zapalnych lub wykwitów skórnych i guzków o różnym zabarwieniu.

Mięsak – objawy, rodzaje

Jest wiele rodzajów mięsaków. Do tych nowotworów zalicza się m.in. mięsak kości, który atakuje głównie dzieci między 9 a 15 rokiem życia. W przypadku mięsaka kości, objawy początkowe mogą być niezauważalne. Dopiero później, gdy nowotwór jest w fazie rozwoju, pojawia się ból kości nasilony zwłaszcza w porze nocnej. Do tej grupy zalicza się kostniakomięsak (mięsak kościopochodny) i mięsak Ewinga. Objawy zwiastujące pojawienie się tych nowotworów to jedynie dolegliwości bólowe. W niektórych przypadkach pojawia się obrzęk i zniekształcenie w chorej kończynie.

Inny rodzaj mięsaka to mięsak tkanek miękkich. Do tej postaci nowotworów należy tłuszczakomięsak i włókniakomięsak (może występować także w kościach). Przy mięsakach tkanek miękkich objawy manifestują się guzami lub wykwitami na skórze w kolorze czerwonym, niebieskim lub fioletowym. Zmianami skórnymi objawia się też mięsak Kaposiego.

Inną postacią mięsaków tkanek miękkich jest mięsak macicy. Guz umiejscawia się zwykle w jej trzonie, czego skutkiem jest ból podbrzusza i krwawienia z dróg rodnych niezależne od cyklu miesiączkowego. Jest to mięsak złośliwy, łudząco przypominający klasyczne mięśniaki macicy.

Równie złośliwy jest też mięsak maziówkowy, określany mianem maziówczaka złośliwego. Umiejscawia się w kończynach, rzadziej w innym miejscu w organizmie. Z maziówczakiem muszą zmierzyć się głównie osoby dorosłe.

W kończynach lokalizować się może mięsak prążkowanokomórkowy. Ten złośliwy i często spotykany mięsak u dzieci atakuje także ich układ płciowo-moczowy, jamę nosową i gardło oraz oczy i ucho środkowe. Nowotwór występuje u dzieci w wieku od 1 do 5 lat.

Mięsak nowotwór – przyczyny

Przyczyna pojawiania się mięsaków do dziś nie została wyjaśniona. Za czynniki ryzyka sprzyjające zachorowaniu uznaje się wadliwy system odpornościowy i zaburzenia genetyczne spowodowane nieprawidłową translokacją chromosomów.

Zachorowaniu mogą sprzyjać:

• leki immunosupresyjne stosowane po przeszczepach narządów,
• wirus HIV, AIDS,
• wady genetyczne takie jak zespół Downa.

Leczenie mięsaków jest uzależnione od lokalizacji zmian nowotworowych i stadium ich zaawansowania. W niektórych przypadkach terapia powinna być radykalna, aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się komórek nowotworowych.

Mięsak – leczenie

Do leczenia mięsaka niezbędne jest rozpoznanie. Diagnostyka opiera się głównie na biopsji i analizie histopatologicznej wyciętego fragmentu. Dorosłym chorującym wykonuje się badanie na obecność wirusa HIV.  Istotne jest także, czy wystąpiły przerzuty.

Najczęściej stosowane leczenie opiera się na zabiegu chirurgicznym, w trakcie którego wycina się guza. Chorego poddaje się terapii laserowej, radioterapii lub chemioterapii, która ma zniszczyć komórki nowotworowe. Osoby z wirusem HIV lub AIDS stosują leki antyretrowirusowe stymulujące układ odpornościowy.

Nie w przypadku wszystkich postaci mięsaków rokowania są dobre. Większość rodzajów da się wyleczyć całkowicie lub poddać guzy remisji, lecz w niektórych postaciach, zwłaszcza tych o bardzo złośliwym charakterze (np. mięsak macicy z przerzutami), dla chorego niewiele można zrobić.