Polidypsja, czyli kiedy pragnienie staje się patologią

O polidypsji mówi się w sytuacji, kiedy pacjent czuje silne pragnienie w momencie, gdy jego ciało wcale nie jest odwodnione, a on sam spożywa właściwą ilość płynów w ciągu doby. Dlaczego dochodzi do takiej sytuacji? Czy ma ona podłoże psychologiczne, czy też może być objawem jakiegoś schorzenia?

Jakie są niegroźne przyczyny polidypsji?

Naturalnie uczucia pragnienia możesz doświadczać, kiedy w upalny dzień zapomniałaś zabrać ze sobą wodę na spacer albo po wysiłku fizycznym, gdy nie uzupełniałaś płynów w trakcie ćwiczeń. Polidypsja to jednak nienaturalny stan, kiedy chce ci się pić, chociaż wcale nie powinnaś tego czuć.

Oczywiście wystąpienie omawianego problemu wcale nie musi oznaczać choroby! Często dzieje się tak w sytuacji, kiedy pragnienie starasz się gasić kawą lub zieloną czy czarną herbatą albo pijesz jej po prostu za dużo, zupełnie pomijając w diecie wodę czy soki. Dlaczego? Ponieważ napoje zawierające kofeinę oraz składniki moczopędne nie nawadniają organizmu w sposób dostateczny. Inne czynniki, dla których charakterystyczna jest polidypsja, to:

• nadmiar witaminy D lub soli w diecie,
• niektóre leki (np. kortykosteroidy, farmaceutyki moczopędne).

Poważne przyczyny polidypsji

Uczucie pragnienia niewynikające z potrzeb fizjologicznych mogą odczuwać osoby, u których rozwija się cukrzyca albo stan przedcukrzycowy – to jeden z pierwszych objawów i dlatego nie wolno go bagatelizować. Objaw powstaje na skutek zbyt wysokiego stężenia cukru we krwi.

Inna choroba, której symptomem jest polipsydia, to moczówka prosta. Charakteryzuje się tym, że ilość oddawanego moczu nie jest tożsama z ilością spożywanych płynów. Możesz pić bardzo dużo i rzadko dochodzi do mikcji lub na odwrót – pijesz mało, a wciąż chodzisz do toalety, przez co organizm może się odwodnić i wtedy pojawia się uczucie pragnienia.

Polidypsja psychogenna ma tło psychiczne

Polidypsja psychogenna to objaw, który często jest spotykany u pacjentów zmagających się z zaburzeniami psychicznymi. W takiej sytuacji człowiek odczuwa nadmierne pragnienie i wciąż sięga po wodę, a spożycie ogromnych ilości płynów może wywołać hiponatremię, czyli niedobór sodu i wszystkie jego symptomy, w tym zaburzenia oddychania, a nawet śmierć.

Jakie objawy towarzyszą polidypsji? Jak ją leczyć?

Polidypsja sama w sobie jest objawem, a nie chorobą. Symptomy, które jej towarzyszą, są często związane z chorobą podstawową, np. wspomnianą cukrzycą. Inne zaburzenia obejmują efekty spożywania zbyt dużych ilości płynów w stosunku do zapotrzebowania. Są to m.in.:

• oddawanie bardzo dużych ilości moczu,
• zawroty i bóle głowy, dezorientacja,
• drgawki niewyjaśnionego pochodzenia,
• niekontrolowane skurcze mięśni.

Jeżeli chodzi o leczenie polidypsji, jest ono oczywiście zależne od przyczyny wystąpienia nadmiernego pragnienia. Na początku spróbuj zwiększyć ilość wody w diecie kosztem innych napojów. Jeżeli to nie pomoże, skonsultuj się z lekarzem. Opowiedz mu, jak często odczuwasz pragnienie, ile musisz wypić płynów, aby zaspokoić swoje potrzeby oraz czy towarzyszą ci inne symptomy.

Na podstawie wywiadu lekarz zaleci ci odpowiednie postępowanie lub dalszą diagnostykę w celu wykluczenia cukrzycy czy schorzeń obejmujących układ moczowy. Jeżeli specjalista uzna, że twoje dolegliwości występują na tle nerwowym lub przyczyną mogą być inne zaburzenia psychiczne, powinnaś skonsultować się z psychologiem lub psychoterapeutą.

Bibliografia:

1. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/24050-polydipsia [dostęp 26.11.2023].
2. Kotagiri R., Sridharan G. K., Primary Polydipsia, StatPearls 2023.
3. Inada T., Psychogenic Polydipsia: The Result, or Cause of, Deteriorating Psychotic Symptoms? A Case Report of the Consequences of Water Intoxication, Case Reports in Psychiatry 2015.