Co to jest trójkąt śmierci? Powikłania po wyciskaniu pryszczy

Która z nas choć raz nie wycisnęła niechcianej krostki lub pryszcza? Zdarzyło się to chyba każdej, bez względu na wiek. Zapominamy jednak, że wyciskanie pryszczy może pociągać za sobą daleko idące konsekwencje, nie tylko estetyczne. Szczególnie groźne w skutkach może być niewłaściwe działanie w obrębie tzw. trójkąta śmierci. Czym jest trójkąt śmierci? Jakie konsekwencje może mieć zakażenie w części trójkąta twarzy?

Co to jest trójkąt śmierci? 

Trójkąt śmierci (z łac. triangulum mortis), nazywany także trójkątem nosowo-wargowym, to szczególny anatomiczny obszar twarzy. Choć pojęcie to nie jest powszechnie znane, warto zaznaczyć, że jest terminem od dawna używanym w otolaryngologii. Gdzie znaleźć trójkąt śmierci na twarzy? Jest to obszar w formie trójkąta, którego podstawę tworzy linia łącząca kąciki ust z piramidą nosa. Do trójkąta śmierci zalicza się także wargę górną i obszar nad nią. 

Czym charakteryzuje się trójkąt śmierci twarzy? Posiada ona niezwykle specyficzne unaczynienie żylne. Żyły nosa i wargi górnej łączą się bowiem z układem żylnym szyi poprzez żyłę twarzową, a przez żyłę kątową i oczną wnikają do zatoki jamistej.  

Trójkąt śmierci a pryszcze i ich wyciskanie 

Krostki, zaskórniki i pryszcze, które pojawiają się na naszej twarzy nie omijają także obszaru trójkąta śmierci. Warto pamiętać, że ich wyciskanie nie jest nigdy zalecane przez specjalistów – dermatologów, ani kosmetologów. Szczególnie negatywne mogą być zaś jego konsekwencje w przypadku pryszczy zlokalizowanych w trójkącie śmierci. Dlaczego? Przerwanie ciągłości skóry, z którym mamy do czynienia w przypadku wyciskania pryszczy i krostek, zawsze niesie ze sobą ryzyko powstania zakażenia. W razie ich pojawienia się w obrębie trójkąta śmierci, zwiększa się ryzyko powikłań i przeniesienia zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgowe.  

Trójkąt śmierci – na jakie objawy zwrócić szczególną uwagę? 

Jeśli zdarzy ci się wycisnąć niechcianego pryszcza lub krostkę w trójkącie śmierci, powinnaś uważnie obserwować swoją twarz. Szczególną uwagę zwróć na czyraki nosa lub górnej wargi. Są to ropne okołomieszkowe zmiany z odczynem zapalnym. Może im towarzyszyć rumień, miejscowa bolesność i powstanie czopa martwiczego po środku zmiany. Jeśli występują one samodzielnie, po kilku, a niekiedy po kilkunastu dniach powinny ustąpić samoistnie. Jeśli jednak pojawi się ich kilka lub więcej, konieczne jest zwrócenie się do specjalisty.  

Zwróć także uwagę na swoje ogólne samopoczucie. Jeśli czyrakowi wargi górnej lub przedsionka nosa towarzyszy ogólne osłabienie, wysoka gorączka, a nawet powiększenie węzłów chłonnych, powinnaś jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Konieczne jest bowiem postawienie właściwej diagnozy – należy m.in. wykluczyć grzybicę, ropień przegrody nosa, zapalenie ochrzęstnej, różę, kaszaka ze stanem zapalnym. Niezbędne jest także wdrożenie odpowiedniego leczenia – antybiotykoterapii, a niekiedy nawet hospitalizacji. 

Zakrzepica zatoki jamistej 

Dlaczego tak ważne jest odpowiednie postępowanie przy wystąpieniu czyraka nosa lub górnej wargi? W jego przebiegu mogą pojawić się bowiem liczne powikłania, do których zalicza się ropień wierzchołka nosa, ropowicę twarzy, zapalenie tkanek oczodołu, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, a nawet zapalenie opon mózgowych.  

Zakrzepica zatoki jamistej jest jedną z groźniejszych konsekwencji niewłaściwego leczenia czyraka, a jednocześnie dość często spotykaną. Rozpoczyna się ona na ogół dość gwałtownie i rozwija w ciągu jednego lub dwóch dni. Jej objawem jest obrzęk skóry wokół oka, obrzęk powieki, narastający ból w części oczodołu, stopniowa utrata wzroku, a także zaburzenia neurologiczne. Dodatkowo może wystąpić także gorączka, bóle głowy i wymioty. W dalszym stadium może wystąpić zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.  

Pamiętaj, że w razie wystąpienia zakrzepicy zatoki jamistej hospitalizacja, antybiotykoterapia, wdrożenie leczenia przeciwzakrzepowego i ogólnej intensywnej opieki medycznej jest niezbędne.  

Pryszcze – wyciskać czy nie? 

W kontekście trójkąta śmierci na twarzy, warto postawić sobie pytanie – czy powinno się wyciskać pryszcze czy nie? Przede wszystkim należy podkreślić, że usuwanie pryszczy i innych zmian skórnych u kosmetologa to zgoła odmienne rozwiązanie od ich wyciskania w warunkach domowych.  

Jak podkreślają specjaliści, nie powinno się samodzielnie usuwać krost, zaskórników, czy też innych zmian skórnych. Czy zauważyłaś, że po wyciśnięciu niewielkiego pryszcza po krótkim czasie pojawiają się na twarzy kolejne? To efekt rozproszenia bakterii po większej powierzchni skóry. Warto też zaznaczyć, że próbując usunąć niedoskonałości bez pomocy kosmetologa, na ogół nie pozbywasz się ropnej zawartości do końca. Nawet niewielka jej ilość, która pozostaje pod skórą powoduje namnażanie bakterii i przez to powstawanie kolejnej, często znacznie poważniejszej zmiany zapalnej. Pamiętaj, jeśli borykasz się z trądzikiem i zmianami skórnymi im rzadziej dotykasz twarzy palcami, tym lepiej. 

Czy wyciskanie pryszczy może stać się nałogiem? 

Choć w większości przypadków wyciskanie pryszczy jest podyktowane chęcią szybkiego pozbycia się niedoskonałości, w skrajnych przypadkach może przybrać postać nałogu.  W połączeniu z niską samooceną, zaburzeniami nastroju, stanami depresyjnymi, czy zaburzeniami lękowymi może zaś przerodzić się w jednostkę chorobową.   

Skin picking, czyli patologiczne skubanie skóry to zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, które polega na powtarzającym się uszkadzaniu skóry poprzez jej skubanie, dłubanie, wyciskanie. Konsekwencją takiego działania są blizny, przebarwienia i trwałe oszpecenia. Jego wynikiem może być także tzw. trądzik z zadrapania, nazywany również trądzikiem neuropatycznym. W takim wypadku konieczne jest podjęcie leczenia dermatologicznego, psychologicznego, a niekiedy i psychiatrycznego. 

Źródła: 

1. G. Janczewski „Otolaryngologia praktyczna” Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2007. 
2. H. Korabel, D. Dudek, A. Jaworski, A. Wojas-Pelc „Psychodermatologia: psychologiczne i psychiatryczne aspekty w dermatologii” Przegląd Lekarski 2008/65/5.