Co to jest tyreoglobulina? Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie

Tyreoglobulina to białko powstające w komórkach tarczycy, które jest prekursorem jej aktywnych hormonów. Pomiar tyreoglobuliny po wycięciu tarczycy lub po leczeniu jodem z powodu raka tego gruczołu wykonywany jest w celu monitorowania ewentualnych nawrotów choroby i spełnia kryteria markera nowotworowego.

Oznaczanie poziomu tyreoglobuliny nie ma większego znaczenia w innych zaburzeniach ze strony tarczycy. Obecność przeciwciał antytyreoglobulinowych może być wspomagająco oznaczane w związku z możliwością interferencji z oznaczaniem tyreoglobuliny.

Tyreoglobulina – funkcja w organizmie

Tyreoglobulina to substancja będąca glikoproteiną – strukturą białkową, która produkowana jest przez komórki pęcherzykowe tarczycy. Jest głównym składnikiem koloidu znajdującego się w gruczole i prekursorem hormonów tarczycy. Zawiera trójjodotyroninę oraz tyroksynę. Stanowi również istotne źródło jodu w organizmie. Za jej jodynację odpowiedzialny jest enzym – peroksydaza tarczycowa. Niewielkie ilości tyreoglobuliny przedostają się do krwi, szczególnie w stanach patologicznych, co wykorzystywane jest w diagnostyce niektórych chorób tego gruczołu. Stężenie tyreoglobuliny zwiększa się wraz z masą tarczycy.

Tyreoglobulina – normy

Badanie tyreoglobuliny wykonuje się z krwi żylnej pobranej na czczo, zazwyczaj z naczynia zlokalizowanego po wewnętrznej stronie stawu łokciowego. Wynik określa ilość tego białka w jednostce surowicy. Norma tyreoglobuliny u osób z zachowaną tarczycą wynosi 1–30 μg/l, natomiast po całkowitym wycięciu gruczołu lub leczeniu jodem z powodu raka mniej niż 1μg/l. W czasie leczenia tyroksyną po strumektomii poziom tyreoglobuliny powinien być mniejszy niż 0,2 μg/l.

Oznaczenie poziomu białka można wykonać na podstawie skierowania od lekarza lub odpłatnie. Zazwyczaj krew pobiera się od razu również w celu pomiaru innych parametrów tarczycowych, do których zaliczana jest tyreoglobulina. Cena badania wynosi około 30 zł, w zależności od laboratorium.

Przydatność pomiaru Tyreoglobuliny

Określenie poziomu tyreoglobuliny znalazło zastosowanie w diagnostyce zróżnicowanych raków tarczycy – brodawkowatego oraz pęcherzykowego. Białko to jest markerem zróżnicowanych odmian nowotworów złośliwych po leczeniu operacyjnym oraz jodem promieniotwórczym. Tyreoglobulina podwyższona w badaniach kontrolnych po takiej terapii sygnalizuje wznowę raka, natomiast obniżona świadczy o remisji. Badanie wykonuje się kilkakrotnie i porównuje różnicę stężeń pomiędzy kolejnymi pomiarami. Jeżeli tuż po wycięciu tarczycy poziom tyreoglobuliny jest stały, a po kilku tygodniach lub miesiącach zaczyna wzrastać, może to oznaczać reaktywację nowotworu. Należy pamiętać, że pomiar białka nie ma znaczenia w diagnostyce nowotworów przed operacją – na jego podstawie nie można stwierdzić, iż osoba choruje na raka tarczycy, i nie może od niego zależeć rozpoznanie. Lekarz może zlecić badanie przed zabiegiem rozpoznanego już nowotworu w celu porównania z późniejszymi wynikami.

Drugą sytuacją, w której może być przydatne oznaczenie tyreoglobuliny, jest różnicowanie endogennej i egzogennej nadczynności tarczycy lub też ocena skuteczności leczenia tyroksyną. Spadek tego białka w chorobie Gravesa-Basedowa świadczy o prawidłowej odpowiedzi na leczenie.

Należy pamiętać o regularnym wykonywaniu badań, szczególnie w przypadku leczenia operacyjnego nowotworów.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie

W niektórych sytuacjach dochodzi do aktywacji odpowiedzi immunologicznej przeciwko tkankom i narządom własnego organizmu, także tarczycy. Drugie co do częstości występowania przeciwciała produkowane przeciwko komórkom tarczycy to przeciwciała antytyreoglobulinowe (anty-Tg). Zaangażowane w ich produkcję są limfocyty B, a powstać mogą w dowolnym momencie życia.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie oznacza się zwykle wraz z pomiarem tyreoglobuliny. Z ich pomocą możliwe jest wykrycie możliwości interferowania z oznaczeniem tyreoglobuliny u osób monitorujących ewentualną wznowę po wycięciu tarczycy, ponieważ mają one zdolność wiązania się tyreoglobuliną znajdującą się we krwi. Praktycznie oznacza to, iż obecność przeciwciał zaniża wynik poziomu tego białka.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie można zaobserwować również u zdrowych osób. Uważa się, że ich podwyższony poziom może być związany z większą predyspozycją do rozwinięcia hashimoto. Czasem wykorzystuje się je w monitorowaniu choroby Gravesa-Basedowa.