Co to są leukocyty? Jakie są ich normy we krwi oraz w moczu?

Za co odpowiadają leukocyty? Jaki poziom leukocytów jest niebezpieczny? Ile powinno ich być w moczu, a ile we krwi? Białe krwinki są niezwykle istotne dla poprawnego funkcjonowania organizmu, bo są kluczowym elementem układu odpornościowego. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej na ich temat, zapoznać się z treścią niniejszego artykułu.

Leukocyty, czyli białe krwinki – co warto o nich wiedzieć?

Leukocyty, inaczej białe krwinki (ang. white blood cells, WBC), stanowią barierę dla wszelkich patogenów, które chcą się dostać do twojego ciała. Ich naturalnym środowiskiem życia jest krew, a podstawową funkcją odpowiedź immunologiczna, ponieważ stanowią integralną część układu odpornościowego. W dużym uproszczeniu, kiedy identyfikują niebezpieczną, chorobotwórczą lub patologicznie zmienioną komórkę, zaczynają produkować tzw. przeciwciała i w ten sposób starają się zwalczyć problem.

Rodzaje i funkcje leukocytów

Leukocyty dzielą się na pięć rodzajów. Są to:

1. Neutrofile – jest ich najwięcej. Te białe krwinki stanowią niemal 50% wszystkich leukocytów w organizmie człowieka. One jako pierwsze wychwytują patogeny i ostrzegają pozostałe komórki układu odpornościowego o niebezpieczeństwie. Są produkowane w szpiku kostnym, a po uwolnieniu do krwiobiegu żyją ok. 8 godzin,
2. Eozynofile – stanowią ok. 5% składowej wszystkich leukocytów. Są odpowiedzialne za odpowiedź immunologiczną organizmu. Ich główną rolą jest rozpoznanie antygenu danego patogenu, dzięki czemu układ odpornościowy może zacząć produkować skuteczne przeciwciała,
3. Bazofile – mimo że jest ich mało (bo w porównaniu do pozostałych leukocytów jest ich zaledwie 1%), są bardzo ważnym elementem odpowiedzi odpornościowej. Odpowiadają za wywoływanie niektórych stanów zapalnych, a także produkują i magazynują heparynę zapobiegającą zatorom w naczyniach krwionośnych,
4. Limfocyty – wyróżnia się limfocyty B i T. Te pierwsze produkują przeciwciała przyklejające się do patogenów w celu oznaczenia ich do eliminacji przez różne mechanizmy (humoralna odpowiedź odpornościowa). Limfocyty T samodzielnie likwidują niebezpieczeństwo po rozpoznaniu antygenu w procesie fagocytozy (komórkowa odpowiedź odpornościowa). Dzięki nim kolejna infekcja wywołana tym samym wirusem czy bakterią ma łagodniejszy przebieg, bo limfocyty zapamiętują „najeźdźców”,
5. Monocyty – mogą stanowić 5-12% wszystkich leukocytów we krwi. Usuwają martwe komórki z organizmu, a także sprzątają po pracy pozostałych białych krwinek.

Neutrofile, eozynofile oraz bazofile są często zbiorczo nazywane granulocytami. To określenie stosuje się ze względu na ich wyraźnie ziarnistą budowę. Warto także wiedzieć, że ilość pojedynczych rodzajów białych krwinek we krwi obwodowej jest szacunkowa, ponieważ normy różnią się w zależności od wieku oraz płci człowieka.

Jaka jest norma leukocytów we krwi?

Normy leukocytów są zależne od wieku człowieka, a zakresy referencyjne są naprawdę szerokie. Zaprezentowano je w poniższej tabeli:

W celach diagnostycznych często oznacza się także ilość pojedynczych składowych leukocytów (np. granulocytów i limfocytów lub oddzielnie neutrofilów, bazofilów i eozynofilów) we krwi obwodowej.

Podwyższone leukocyty we krwi – przyczyny leukocytozy

Leukocyty powyżej normy najczęściej świadczą o toczącym się w organizmie stanie zapalnym – ich liczba wzrasta bowiem naturalnie w odpowiedzi na zagrożenie. Podwyższone leukocyty we krwi, zwłaszcza utrzymujące się przez dłuższy czas lub bez wyraźnych objawów, mogą świadczyć również o poważnej chorobie, także o nowotworze, dlatego zawsze wymagają konsultacji lekarskiej.

Niskie leukocyty, czyli leukopenia

Obniżenie leukocytów występuje na skutek chorób autoimmunologicznych, chorób wirusowych, ale także o podłożu zapalnym. Mogą być efektem niedoboru kwasu foliowego, miedzi albo witaminy B12. Mogą także świadczyć o zaburzeniach produkcji białych krwinek, a więc np. z białaczką. Tak jak w przypadku leukocytozy, tak i leukopenia zawsze wymaga konsultacji ze specjalistą.

Leukocyty w moczu w ciąży, u dziecka i u dorosłego

Masz leukocyty w moczu? Normy w laboratoriach diagnostycznych mogą się od siebie różnić, ale najczęściej przyjmuje się, że w badanej próbce w polu widzenia powinno się znajdować 0-5 leukocytów niezależnie od wieku pacjenta. Podwyższone leukocyty w moczu świadczą najczęściej o infekcjach układu moczowego, w tym pęcherza oraz nerek. Często obserwowane są również w przypadku rozwoju kamicy nerkowej.

Bibliografia:

1. Bono M. J., Leslie S. W., Reygaert W. C., Uncomplicated Urinary Tract Infections, StatPearls 2023.
2. https://www.hematology.org/education/patients/blood-basics [dostęp 02.12.2023].
3. Lam L., Mumford J., Keber B., Flanagan B., Hematologic Conditions: Leukopenia, FP Essentials 2019, 485: 11-16.
4. Tigner A., Ibrahim S. A., Murray I. V., Histology, White Blood Cell, Stat Pearls 2022.