Czym jest ból korzonków? Jak sobie z nim radzić?

Ból korzonków znacznie utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Zwykle atakuje on dolną część pleców i, aby całkowicie minął, trzeba odczekać z reguły kilka tygodni. W tym artykule opisujemy, z czym wiąże się ból korzonków i jakie są jego przyczyny, a także jak należy go leczyć. 

Czym jest ból korzonków? 

Ból korzonków to tak naprawdę zespół korzeniowy. Zacznijmy jednak od tego, że mianem „korzonków” określa się korzenie nerwowe, które odchodzą od rdzenia kręgowego przez otwory międzykręgowe. Odpowiadają za ruch i czucie, ale nie są osłonięte, a przez to mało odporne na podrażnienia. Zdarza się więc czasem, że zostają objęte stanem zapalnym – wówczas dochodzi do wspomnianego zespołu korzeniowego. Gdzie bolą korzonki? Najczęściej choroba obejmuje odcinki krzyżowo-lędźwiowy oraz szyjny. W obrębie zespołu korzeniowego można wyróżnić 3 rodzaje rwy: 

• rwa kulszowa – najbardziej powszechny zespół korzeniowy. Ból w tym przypadku jest jednostronny, promieniuje do pośladka oraz tylno-bocznej części nogi, 
• rwa barkowa – charakterystyczne są dla niej nadmierne napięcie szyi, ból barku promieniujący do ręki, a także ból pleców pomiędzy łopatkami, 
• rwa udowa – cechuje się uporczywym bólem promieniującym na przednią część uda.

Zespół korzeniowy – objawy 

Najbardziej charakterystycznym objawem zespołu korzeniowego jest ostry i nagły ból dolnej części pleców – mówi się o nim „lumbago”. Co więcej, promieniuje on na kończyny górne i dolne, a także na pośladki, wówczas mamy do czynienia z rwą kulszową. Czasem pojawia się również inny symptom zapalenia korzonków – ból w górnej części pleców, który promieniuje do stawu ramiennego i karku. Najczęściej dolegliwości te są jednostronne. Bolące korzonki bardzo utrudniają codzienne funkcjonowanie. Towarzyszą im takie objawy jak: 

• drętwienie, 
• brak siły w mięśniach nóg lub rąk, 
• mrowienie, 
• przykurcze mięśni. 

Czasami pojawiają się również symptomy, które kojarzą się nam z infekcjami, np. bóle głowy, bóle mięśni, gorączka, kaszel. Najbardziej niepokojący jest jednak brak czucia objawiający się w pośladkach, w nogach, czy w organach płciowych. Jeżeli chodzi o zapalenie korzonków szyjnych, zwykle pacjenci odczuwają sztywność karku i paraliżujący ból szyi. 

Przyczyny bólu korzonków 

Zastanawiasz się, od czego bolą korzonki? Jak się okazuje, ból jest efektem ucisku nerwu rdzeniowego na nerw kulszowy. W ten sposób dochodzi do stanu zapalnego. Przyczyniają się do niego: 

• choroby kręgosłupa (choroba zwyrodnieniowa, dyskopatia), 
• kręgozmyk, 
• choroby zapalne stawów, 
• schorzenia kości, 
• cukrzyca, 
• przewlekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, 
• infekcje wirusowe i bakteryjne, 
• półpasiec, 
• ropień nadtwardówkowy, 
• wady postawy (np. skolioza), 
• choroby nowotworowe z przerzutami do kręgosłupa, 
• nadwaga i otyłość, 
• mało aktywny tryb życia, 
• nieodpowiednie uprawianie aktywności fizycznej, 
• ciężka praca fizyczna. 

Ból korzonków może być również następstwem przewiania pleców oraz przeziębienia. Na zespół korzeniowy narażone są bardziej także kobiety w ciąży, u których dochodzi do większego obciążenia kręgosłupa na skutek wzrostu wagi oraz dodatkowego ciężaru płodu. 

Leczenie bólu korzonków 

Co na bóle korzonków sprawdzi się najlepiej? Z pewnością pomogą tu odpowiednie, przepisane przez lekarza leki – przeciwbólowe oraz przeciwzapalne, a czasem też rozluźniające mięśnie. Dzięki nim chory odczuwa ulgę. Niekiedy zalecana jest również maść na bóle korzonków, np. zawierająca w składzie żywokost lekarski. Warto wypróbować plastry rozgrzewające.  

Przydatna może okazać się także rehabilitacja, a konkretnie masaże, laseroterapia, krioterapia, nagrzewanie lampą czy fizykoterapia. W przypadku zaawansowanego etapu zespołu korzeniowego lekarz może zastosować zastrzyk nadtwardówkowy na obszarze, na którym pojawił się stan zapalny. Bardzo rzadko przeprowadza się także leczenie operacyjne. 

Domowe sposoby na ból korzonków 

Jeśli chodzi o leczenie domowe bólu korzonków, warto na obszarze ucisku stosować termofor wypełniony ciepłą wodą. Dobrym rozwiązaniem będą również kąpiele rozgrzewające – oddziaływanie ciepłem może przynieść bardzo dobre rezultaty oraz zminimalizować ból. Pomocna bywa także aktywność fizyczna, choć nie zawsze jest ona możliwa – wówczas dobrym rozwiązaniem będzie po prostu leżenie i odpoczynek. Najlepiej, żeby nogi leżały wyżej i kolana oraz biodra były zgięte pod kątem 90 stopni. 

Jak długo bolą korzonki? 

Nie ma jednej teorii, która mówiłaby, jak długo bolą korzonki. Zależy to od tego, w jakim stopniu włókna nerwowe są podrażnione. Każdy przypadek jest inny, po zastosowaniu tabletek przeciwbólowych dolegliwość jednak powinna ustąpić lub zmniejszyć się. Jeśli tak się nie dzieje, należy dzwonić po pogotowie. Symptomy zapalenia korzonków całkowicie ustępują często z kolei po 4-6 tygodniach. Warto zaznaczyć, że im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym krótszy będzie okres rekonwalescencji. 

Jak zapobiegać bólowi korzonków? 

Aby zapobiegać bólowi korzonków, warto pamiętać o kilku zaleceniach. Przede wszystkim dobrze jest regularnie uprawiać sport, zwłaszcza te aktywności, które wzmacniają mięśnie pleców. Należy także dbać o odpowiednią masę ciała. Nie mniej istotne jest zdrowe odżywianie. Dobrze jest także zwrócić uwagę na materac, na którym śpisz – powinien on być dobrze dopasowany do twoich potrzeb, tak aby mięśnie mogły odpocząć. Wskazane są także lecznicze masaże, dzięki którym można zminimalizować napięcie mięśniowe. 

Bibliografia: 

1. Feneis H., Ilustrowany słownik międzynarodowego mianownictwa anatomicznego, Warszawa 1986. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546593/ [dostęp 20.08.23]. 
3. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Warszawa 2012. 
4. Zawadka M., Fijewski A., Gawda P., Bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa a zmiany zwyrodnieniowe, Geriatria 2017;11:56-65.