Ćwiczenia relaksacyjne – sposób na walkę ze stresem dla osób w każdym wieku

Ćwiczenia relaksacyjne to jedna z metod walki ze stresem, ale też nadmiernym napięciem fizycznym mięśni. Proste ćwiczenia relaksacyjne można wykonywać bez względu na miejsce i porę dnia. Jak wyglądają ćwiczenia relaksacyjne dla dzieci w wieku szkolnym? Jakie ćwiczenia relaksacyjne powinny praktykować osoby dorosłe?

Ćwiczenia relaksacyjne dla dzieci są coraz częściej praktykowane podczas szkolnych zajęć wychowania fizycznego i charakteryzują się niecodzienną formułą. Ćwiczenia relaksacyjne dla młodzieży i dorosłych wykorzystują wszelkie metody aktywności fizycznej. Wszystkie rodzaje ćwiczeń relaksacyjnych mają wspólny cel i wywołują zbieżne efekty w organizmie i umyśle człowieka.

Ćwiczenia relaksacyjne

Ćwiczenia relaksacyjne to rodzaj ćwiczeń stanowiących zespół technik i metod aktywności ruchowej o różnym charakterze i stopniu intensywności, mających na celu osiągnięcie stanu relaksu poprzez złagodzenie napięć fizjologicznych i psychiczno-emocjonalnych. Ćwiczenia relaksacyjne stanowią główny element terapii behawioralnych dzieci i dorosłych oraz wykorzystywane są jako jeden z etapów zakończenia każdego treningu sportowego. Do uprawiania ćwiczeń relaksacyjnych nie ma żadnych przeciwwskazań. Dobierając rodzaj ćwiczeń relaksacyjnych, należy uwzględnić swoje potrzeby oraz predyspozycje i możliwości psychofizyczne.

Rodzaje ćwiczeń relaksacyjnych

Ćwiczenia relaksacyjne uprawiane w przebiegu rehabilitacji ruchowej i psychoterapii nieustannie się rozwijają. Nowe gałęzie ćwiczeń relaksacyjnych budowane są na bazie klasycznych technik prowadzących poprzez pracę na wszystkich zmysłach: węchu – czyli aromaterapii, słuchu (muzykoterapii), wzroku (chromoterapii), dotyku (masaży i terapii sensorycznych) oraz zmysłu smaku. Najbardziej powszechne techniki w zakresie ćwiczeń relaksacyjnych to:

• ćwiczenia relaksacyjne Jacobsona – polegają na wykonywaniu celowych ruchów nogami, tułowiem, rękami, głową i twarzą oraz napinaniu i rozluźnianiu mięśni tych okolic;
• ćwiczenia relaksacyjne Wintreberta – polegają na wykonywaniu ruchów biernych na leżącej na plecach osobie; ruchy obejmują kolejno obszary kończyn górnych, głowy, twarzy i kończyn dolnych; wykorzystywane ruchy to przede wszystkim obroty, krążenia, balansowanie, bierne opuszczanie;
• ćwiczenia relaksacyjne Schultza – polegają na nauce świadomego odczuwania ciężaru, ciepła, chłodu, pracy serca i oddechu na poszczególnych częściach ciała.

Dla kogo wskazane są ćwiczenia relaksacyjne?

Ćwiczenia relaksacyjne wykorzystywane są w przebiegu leczenia chorób i zaburzeń psychiczno-emocjonalnych. Polecane są osobom cierpiącym na bezsenność, długotrwały stres, depresje, przewlekłe bóle głowy, migreny i obniżony nastrój. Korzystanie wpływają na osoby w każdym wieku. Wyciszają i odprężają umysł po ciężkim dniu pracy, nauki, w przebiegu napiętych i konfliktowych sytuacji interpersonalnych. Ćwiczenia relaksacyjne poleca się osobom uprawiającym zawodowo bądź amatorsko sport. Regulują tętno i oddech, zwalniają pracę mięśni oraz utrwalają wypracowane zmiany we włóknach mięśniowych i aparatach ruchu. Wskazaniem do ćwiczeń relaksacyjnych jest również siedzący tryb życia.

Ćwiczenia relaksacyjne dla dzieci

Ćwiczenia relaksacyjne dla dzieci pod względem metodyki nie różnią się od ćwiczeń relaksacyjnych dla młodzieży czy dorosłych. Wyróżniają się formą i charakterem zajęć. W przebiegu ćwiczeń relaksacyjnych dla dzieci wymienia się:

• ćwiczenia oddechowe i stretchingowe;
• aktywne metody relaksacyjne, jak gry i zabawy edukacyjne;
• doświadczenia sensoryczne;
• sport.

Ćwiczenia relaksacyjne dla dzieci – przykłady:

• „budzący się kwiatek” – pozycja skulona; na hasło „świeci słońce” – powolne wstawanie do pozycji pionowej, lekki skłon w tył z jednoczesnym wymachem rąk; na hasło „susza” – powrót do pozycji skulonej;
• „aniołki” – siad skrzyżny, ręce luźno; wdech – ręce bokiem do góry; wydech – ręce bokiem w dół;
• ćwiczenia relaksacyjne z dźwiękiem; leżenie na plecach, nasłuchiwanie konkretnych dźwięków w muzyce; taniec i zabawy muzyczne, np. klaskanie lub tupanie do taktu muzyki;
• wizualizacja relaksacyjna; wygodna pozycja, zamknięte oczy, wizualizacja w myślach opowiadania terapeuty;
• gry zespołowe, np. dwa ognie, gąski do domu.

Ćwiczenia relaksacyjne dla młodzieży i dorosłych

Ta grupa osób ćwiczenia relaksacyjne może wykonywać w domu oraz jako rodzaj odprężenia w trakcie pracy. Ćwiczenia relaksacyjne dla młodzieży i dorosłych wymagają pełnej koncentracji i skupienia na wykonywanych ruchach. W ćwiczeniach relaksacyjnych wyróżnia się 2 rodzaje aktywności:

• aktywność fizyczna o umiarkowanej, średniej i wysokiej intensywności;
• ćwiczenia oddechowe, stretchingowe, medytacja.

Ćwiczenia relaksacyjne dla młodzieży i dorosłych – przykłady:

• ćwiczenia aerobowe: jogging, aerobic, zumba, taniec, spacery, marszobiegi, piesze wycieczki, rower;
• ćwiczenia oddechowe i rozciągające, strząsanie napięcia;
• pilates, tai chi, joga;
• sztuki walki, np. judo, kickboxing;
• gry zespołowe, np. siatkówka, koszykówka, badminton;
• wizualizacja.