Cytologia płynna i jej przewaga nad klasycznym badaniem
Cytologia to jedno z podstawowych badań w profilaktyce nowotworów szyjki macicy, mające kluczowe znaczenie dla wczesnego wykrywania zmian świadczących o rozwoju choroby. W ostatnich latach coraz większą popularność zyskuje cytologia płynna, oferująca nowoczesne podejście do analizy próbek komórkowych. W niniejszym artykule przyjrzę się szczegółowo, czym jest, jakie korzyści niesie ze sobą ta metoda oraz jak interpretować wyniki.
Cytologia płynna czy zwykła? Różnice
Cytologia płynna LBC (ang. Liquid Based Cytology), zwana również cienkowarstwową lub jednowarstwową, to nowoczesna technika badawcza, która rewolucjonizuje tradycyjne podejście do badań cytologicznych szyjki macicy. Cytologia LBC oferuje bowiem znacznie lepszą jakość i dokładność diagnostyczną niż cytologia konwencjonalna.
Cytologia na podłożu płynnym – co wykrywa i jak przebiega badanie?
Cytologia płynna zaczyna się od pobrania próbki komórek z tarczy i kanału szyjki macicy przy użyciu specjalnej szczoteczki cytologicznej. Następnie komórki są umieszczane w pojemniku ze specjalnym płynem konserwującym. W laboratorium preparat jest oczyszczany – komórki nabłonka oddziela się od wszelkich zanieczyszczeń, takich jak śluz, krew czy bakterie. Potem całość jest równomiernie rozprowadzana na szkiełku, dzięki czemu cytopatolog badający preparat ma większą szansę na efektywną ocenę komórek.
Technika ta minimalizuje ryzyko otrzymania wyniku niewiarygodnego z powodu zbyt dużej liczby nakładających się na siebie komórek lub zanieczyszczeń, co jest typowe dla tradycyjnej cytologii. Dodatkową zaletą LBC jest możliwość wykorzystania tej samej próbki do przeprowadzenia dodatkowych badań, na przykład testów na obecność wirusa HPV, co jest szczególnie ważne, biorąc pod uwagę jego rolę w rozwoju raka szyjki macicy.
Cytologia płynna – cena badania
Cytologia na podłożu płynnym jest zazwyczaj droższa od konwencjonalnej, co wynika głównie z wykorzystania specjalistycznych roztworów oraz sprzętu do przetwarzania próbek. Cena cytologii płynnej na rynku prywatnym może się różnić w zależności od kliniki i lokalizacji, ale ogólnie waha się od 100 do 200 złotych.
Cytologia płynna – NFZ czy prywatnie?
Cytologii płynnej nie wykonuje się w ramach NFZ, zatem zawsze będziesz musiała za nią zapłacić. Warto jednak pamiętać, że każda pacjentka w wieku od 25. do 59. lat może skorzystać z bezpłatnego badania cytologicznego metodą konwencjonalną raz na trzy lata w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wyniki cytologii LBC według systemu Bethesda
System Bethesda jest standardem używanym do raportowania wyników cytologii szyjki macicy, w tym tych uzyskanych za pomocą metody Liquid Based Cytology. Jest to szczegółowy system klasyfikacji, który pomaga w jednoznacznym określeniu stanu zdrowia pacjentki na podstawie analizy cytologicznej. Poniżej przedstawiam, jakie elementy są brane pod uwagę oraz co oznaczają poszczególne wyniki cytologii według Bethesdy.
Ocena ogólna preparatu
Rodzaj próbki informuje, czy analiza dotyczy cytologii konwencjonalnej, czy cienkowarstwowej. Charakterystyka i przydatność preparatu to ogólna jakość próbki, w tym liczba i rodzaj komórek nabłonka, sposób utrwalenia oraz prawidłowość wybarwienia materiału.
Wyniki szczegółowe cytologii płynnej – tabela
| Wynik cytologii | Co oznacza? |
| NILM (ang. negative for intraepithelial lesion or malignancy) | Wynik NILM wskazuje na brak zmian przednowotworowych lub nowotworowych. Jest to wynik pożądany, oznaczający, że nie stwierdzono obecności nieprawidłowości w komórkach nabłonka szyjki macicy. |
| ASC (ang. atypical squamous cells) | Wynik ASC wskazuje na obecność nieprawidłowych komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego. |
| ASC-US (ang. atypical squamous cells of undetermined significance) | Sugeruje możliwość przewlekłego stanu zapalnego. Wymaga dalszej diagnostyki, często testu na obecność HPV. |
| ASC-H (ang. atypical squamous cells, cannot exclude HSIL) | Wskazuje na możliwość obecności zmian śródnabłonkowych wysokiego stopnia, wymaga intensywniejszej diagnostyki. |
| LSIL (ang. low-grade squamous intraepithelial lesion) | Oznacza obecność zmian przednowotworowych niskiego stopnia (CIN 1), często związanych z infekcją HPV. |
| HSIL (ang. high-grade squamous intraepithelial lesion) | Wysoki stopień zmian przednowotworowych (CIN II i CIN III). Wymaga szybkiego i zdecydowanego postępowania diagnostycznego oraz leczniczego. |
| CIS (ang. carcinoma in situ) | Oznacza nowotwór płaskonabłonkowy in situ, stan przedinwazyjny raka. |
| AGC (ang. atypical glandular cells) | Nieprawidłowe komórki nabłonka gruczołowego, mogą wskazywać na poważniejsze zmiany. |
| AIS (ang. adenocarcinoma in situ) | Rak gruczołowy in situ, stan przedinwazyjny raka gruczołowego. |
Bibliografia:
- Makde M. M., Sahawane P. S., Liquid-based cytology: Technical aspects, Cytojournal 2022, 19: 41.
- Nishio H., Iwata T., Nomura H., Liquid-based cytology versus conventional cytology for detection of uterine cervical lesions: a prospective observational study, Japanese Journal of Clinical Oncology 2018, 48(6):522-528.
- Patel N., Bavikar R., Buch A., A Comparison of Conventional Pap Smear and Liquid-Based Cytology for Cervical Cancer Screening, Gynaecology and Minimally Invasive Therapy 2023, 12(2); 77-82.
- The Bethesda System for Reporting Cervical Cytology: Definitions, Criteria, and Explanatory Notes, 3rd ed. Springer, New York 2015.
Zobacz także
„Polska pod względem zachorowalności na raka szyjki macicy znajduje się na 1. miejscu w Europie” – alarmuje położna Natalia Korzeniowska
3,2 tys. – tyle kobiet co roku w Polsce dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. „Pierwsza reakcja na diagnozę? Niedowierzanie, strach, zaprzeczenie…” – mówi dr Robert Jach, ginekolog-onkolog
Australia pierwszym krajem, który całkowicie wyeliminuje raka szyjki macicy?
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Rośnie liczba zachorowań na raka głowy i szyi. „Czynniki często idą w parze z niskim statusem materialnym”
„Rak prostaty to bat na twardzieli. Jak się spojrzy na PESEL-e, to dotyka ludzi, którzy łzy nie uronią, tacy panowie świata, tak wychowani. A tutaj, proszę, zwyczajne badanie”
Dzieci założyły zbiórkę na leczenie mamy. „Najważniejsza kobieta w naszym życiu walczy z czerniakiem”
Jenna Fischer o zmaganiach z rakiem piersi: „Gdybym czekała sześć miesięcy dłużej, to mogłoby się rozprzestrzenić”
się ten artykuł?
