Witamina C lewoskrętna i prawoskrętna – właściwości witaminy C

Witamina C lewoskrętna – głośno o niej zrobiło się kilka lat temu. Temat do dziś budzi spore kontrowersje. Czy rozróżnienie na prawoskrętną i lewoskrętną witaminę C ma uzasadnienie naukowe? Skąd wzięły się te określenia? Wątpliwości w kwestii rodzajów i właściwości witaminy C wyjaśnia farmaceutka Zofia Winczewska.

Czym jest witamina C lewoskrętna?

Nazwa witamina C lewoskrętna sugeruje, że struktura tego związku kręci się lub skręca w lewą stronę (analogicznie struktura witaminy C prawoskrętnej miałaby skręcać się w stronę prawą). Prawdopodobnie źródło tej teorii tkwi w nazwie kwas L-askorbinowy, która oznacza po prostu witaminę C. Zofia Winczewska z instagramowego profilu Okiem farmaceuty tłumaczy jednak, że kojarzenie litery „l” z lewoskrętnością witaminy C jest nieporozumieniem.

Przedrostek L w nazwie (kwas L askorbinowy) nie oznacza skręcalności optycznej danego związku. Literka „L” nie jest wiec skrótem słowa „lewoskrętny”.

Co więcej, kwas L-askorbinowy znajduje się we wszystkich produktach z witaminą C dostępnych w aptekach czy sklepach, niezależnie od ceny i niezależnie od tego, czy witamina C występuje w proszku, tabletkach, czy innej postaci. Nie jest więc prawdą, że jedne z nich działają słabiej, bo znajduje się w nich „gorsza” witamina C:

Witamina C, którą planujesz zakupić, zawsze zawiera ten sam składnik aktywny, czyli kwas L- askorbinowy. Czy to tabletki, proszek czy postać płynna. Wszystkie są tak samo „prawdziwe”.

Mit o lewoskrętnej witaminie C

Niestety, mimo braku uzasadnienia naukowego, mit o lewoskrętnej witaminie C przyjął się bardzo dobrze. Autorka posta przywołuje sytuacje z pracy:

Niejednokrotnie przy okienku byłam pouczana, że tylko witamina C lewoskrętna (ta w proszku) działa, a inne postaci, tj. tabletki z witaminą C nie działają.

Farmaceutka stawia sprawę jasno – „nie ma czegoś takiego jak lewoskrętna witamina C”.

Właściwości witaminy C

Witamina C, inaczej nazywana kwasem askorbinowym w naszym organizmie pełni wiele ważnych funkcji, m.in.:

• ma działanie antyoksydacyjne, przez co chroni komórki naszego ciała m.in. przed nowotworami,
• pomaga w zachowaniu dobrego stanu skóry, naczyń krwionośnych, kości, chrząstek,
• wspomaga proces gojenia ran.

W naturalnej postaci witamina C występuje głównie w owocach i warzywach. Najwięcej kwasu askorbinowego znajdziemy w:

• owocach cytrusowych,
• papryce,
• truskawkach,
• porzeczkach,
• warzywach kapustnych,
• natce pietruszki,
• kiwi.

Dzienna zalecane spożycie witaminy C to 75 mg dla kobiet i 90 mg dla mężczyzn. Taką dawkę witaminy bardzo łatwo dostarczyć z dietą, jeśli uwzględnimy w niej produkty wymienione powyżej. Dla przykładu: 1 duża pomarańcza zawiera prawie 140 mg witaminy C, a pół dużej papryki – około 130 mg.

Czy witamina C może zaszkodzić?

Podczas dyskusji na temat lewoskrętnej i prawoskrętnej witaminy C – w stosunku do tej drugiej często padają zarzuty, że jest szkodliwa. Teraz, gdy już wiemy, że ten podział jest bzdurą, warto wyjaśnić możliwe niebezpieczeństwa związane z zażywaniem witaminy C. Kiedy i kto powinien zachować szczególną ostrożność przy przyjmowaniu tego suplementu diety? Jakie powinno być dawkowanie witaminy C? Kwestię wyjaśnia Zofia Winczewska:

Stosowanie nieograniczonych ilości witaminy C (np. 5 łyżek stołowych proszku dziennie) nie jest bezkarne – m.in. dla naszego przewodu pokarmowego, szczególnie przy stanach zapalnych śluzówki żołądka/dwunastnicy.

Przyjmowanie witaminy C w dawkach powyżej 1000 mg dziennie może powodować skutki uboczne, takie jak:

• ból brzucha,
• biegunka,
• wzdęcia.

Bibliografia:

1. Jarosz M.(red.) (2017) Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
2. National Health Service (2020) Vitamins and minerals. Vitamin C.