Czy  migreny brzuszne występują tylko u dzieci? 

Migrena to nie tylko napadowe, silne bóle głowy. Nieprawidłowość ta może też objawiać się wyłącznie dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Wówczas nazywana jest migreną brzuszną. Ta jej forma częściej pojawia się u dzieci niż dorosłych, co nie znaczy oczywiście, że w tej drugiej grupie w ogóle nie występuje. Jakie są objawy migreny brzusznej? Co ją powoduje? Jak sobie z nią radzić? 

Jak objawia się migrena brzuszna u dziecka? 

Napady migrenowe u dzieci różnią się od tych, które dotykają osoby dorosłe. Głównymi objawami są dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które obserwuje się u ok. 12 proc. nieletnich pacjentów. Pierwsze napady występują przeważnie w wieku 7. lat, natomiast szczyt zachorowań przypada na 10. rok życia. Częściej też zmagają się z tym problemem dziewczynki niż chłopcy. Charakterystycznymi objawami migreny brzusznej u dzieci są: 

• silny ból brzucha na wysokości pępka (ale bywa też rozlany), 
• nudności i wymioty, 
• zaczerwienienie twarzy, 
• blada cera, 
• zasinienia pod oczami, 
• światłowstręt, 
• nadwrażliwość na dźwięki. 

U niektórych dzieci pojawiają się dodatkowo nieswoiste objawy wczesne (prodromalne): 

• zmiana zachowania lub nastroju, 
• utrata apetytu, łaknienia, 
• zaburzenia widzenia i błyski światła (tzw. aura migrenowa), 
• drętwienie lub mrowienie, 
• zaburzenia mowy, 
• osłabienie siły mięśniowej. 

Migrenie brzusznej u dzieci rzadko kiedy towarzyszą bóle głowy. Zdarza się to sporadycznie. Jednak dolegliwości w obrębie brzucha są tak silne, że podobnie, jak to ma miejsce przy napadowym bólu głowy, utrudniają codzienne funkcjonowanie. U aż 70 proc. dzieci migrena brzuszna wraz z dorastaniem przekształca się w klasyczną postać migreny. 

Jak objawia się migrena brzuszna u dorosłych? 

Migrena brzuszna zwykle ustępuje wraz z dorastaniem i przybiera postać klasycznej migreny. Dlatego u dorosłych nie jest często diagnozowana. Niekiedy jednak utrzymuje się przez całe życie, a nawet pojawia się po raz pierwszy w średnim wieku. Objawy są analogiczne jak u dzieci. Pojawiają się: 

• silne napady bólu brzucha, lokalizujące się w linii środkowej ciała i na wysokości pępka (rzadziej ból jest rozlany), 
• blada cera, 
• sińce pod oczami, 
• nadwrażliwość na światło (fotofobia), 
• nadwrażliwość na dźwięki (fonofobia),
• utrata apetytu, 
• nudności i wymioty. 

 Objawy te pojawiają się nagle, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie i równie niespodziewanie ustępują. 

Kiedy lekarz może zdiagnozować migrenę brzuszną? 

O migrenie brzusznej mowa jest, dopiero gdy charakterystyczne dla choroby objawy nawracają przez co najmniej sześć miesięcy. Muszą też zostać spełnione następujące kryteria diagnostyczne: 

• epizod silnego bólu brzucha na wysokości pępka trwa co najmniej jedną godzinę, 
• powrót do stanu sprzed epizodu migreny brzusznej trwa tygodnie lub miesiące, 
• ból brzucha utrudnia codzienne funkcjonowanie, 
• dolegliwościom towarzyszą przynajmniej dwa problemy spośród wymienionych – anoreksja, nudności, wymioty, bóle głowy, fotofobia (nadwrażliwość na światło), bladość skóry, 
• nie da się wskazać innych niż migrenowe przyczyn odczuwanych dolegliwości. 

Diagnostyka migreny brzusznej jest skomplikowana. Objawy budzą bowiem naturalne skojarzenie z alergią, nietolerancją pokarmową lub chorobami układu pokarmowego. Zwykle więc konieczne jest wykonanie licznych badań wykluczających inne podłoże odczuwanych symptomów, np.: 

• zaburzenia układu moczowo-płciowego, 
• wrzody żołądka, 
• zapalenie pęcherzyka żółciowego, 
• zwężenie dwunastnicy, 
• refluks żołądkowo-przełykowy, 
• choroba Leśniowskiego-Crohna, 
• zespół jelita drażliwego. 

Co powoduje migrenę brzuszną? 

Migrena brzuszna podobnie, jak klasyczna postać choroby, może wystąpić na skutek silnego stresu, przemęczenia, wygłodzenia oraz niedostatków snu. Ponadto napad silnego bólu stanowi niekiedy konsekwencję choroby lokomocyjnej czy stosowanej diety (choć nie ma związku z alergią czy nietolerancją pokarmową). 

Na czym polega leczenie migreny brzusznej? 

Jeśli lekarz potwierdzi migrenę brzuszną, podstawą terapii jest odpoczynek w warunkach ograniczonego napływu bodźców (hałasu, zapachów, światła). Dla zredukowania odczuwanych dolegliwości, specjalista może zaproponować: 

• środki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne), 
• leki przeciwko nudnościom i wymiotom (np. metoklopramid i domperydon), 
• sumatryptan dożylnie lub donosowo, jeśli współwystępuje silny ból głowy, 
• walproinian IV, będący lekiem przeciwpadaczkowym. 

Warto też zadbać o dietę, ponieważ ta nieprawidłowo skomponowana przyczynia się do napadów bólów brzucha. Warto ograniczyć albo wyeliminować spożycie czekolady, żywności przetworzonej (niekorzystny jest zwłaszcza glutaminian sodu, tyramina i azotany). Ważne jest też zadbanie o to, aby nie doprowadzać do wygłodzenia i niedostatków snu. Są to bowiem czynniki powodujące napady migreny brzusznej. 

Bibliografia: 

1. Linde M.,  Migrena: współczesne kierunki leczenia, Polski Przegląd Neurologiczny 2008, supl. C, s. 1-13. 
2. Stępień A., Migrena – od patofizjologii do terapii, Neurologia po Dyplomie 2020 [dostęp: 12.09.2024 r.]
   
3. Stępień A., Kryteria diagnostyczne i leczenie migreny w oparciu o obowiązujące zalecenia międzynarodowe. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Bólu Głowy dotyczące leczenia migreny, Medycyna po Dyplomie 2011(20); 9(186): 81-87.