Czy znasz wszystkie objawy cukrzycy typu 2.? Nie daj się zaskoczyć!

Cukrzyca typu 2. to podstępna choroba, która przez wiele lat może rozwijać się, nie dając żadnych objawów. Zwykle jest diagnozowana na późnym etapie, kiedy jedyną opcją leczenia pozostaje farmakoterapia. Tymczasem jej wczesne wykrycie nierzadko pozwala ustabilizować poziom cukru we krwi za pomocą kilku zmian w trybie życia. Jakie są wczesne objawy cukrzycy typu 2.? W jaki sposób można je rozpoznać?

Jak rozwija się cukrzyca typu 2.? 

Cukrzyca typu 2. to przewlekła choroba metaboliczna, w wyniku której organizm nie potrafi prawidłowo regulować poziomu glukozy we krwi. Na początku tkanki stają się coraz bardziej oporne na działanie insuliny – hormonu odpowiedzialnego za dostarczenie im cukru. To prowadzi do wzrostu jej syntezy w trzustce, jednak z czasem produkujące ją komórki ulegają wyczerpaniu i poziom insuliny w organizmie spada. 

Jednocześnie stale rośnie stężenie glukozy we krwi – jej zbyt wysoki poziom to stan zwany hiperglikemią. Jest ona odpowiedzialna za rozwój objawów cukrzycy typu 2., a jeśli utrzymuje się przez lata, to prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, np. chorób serca, uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów, a także zaburzeń odporności.

Pierwsze objawy cukrzycy typu 2. 

Wczesne objawy cukrzycy typu 2. są na tyle niepozorne, że często pozostają niezauważone. Jednym z nich jest np. zwiększone odczuwanie głodu. Glukoza to ważne źródło energii dla komórek, a cukrzyca nie pozwala jej trafić do nich w odpowiedniej ilości. Dlatego często chorobie towarzyszy zwiększony apetyt, ciągłe zmęczenie, wahania nastroju, a czasem także niezamierzona utrata wagi. 

Organizm próbuje obniżyć poziom cukru we krwi na różne sposoby, m.in. poprzez nasilenie pracy nerek. Prowadzi to do częstego oddawania moczu, zwłaszcza w nocy. W konsekwencji może to prowadzić do odwodnienia, które wywołuje kolejne objawy cukrzycy typu 2., takie jak: 

• zwiększone pragnienie, 
• suchość w ustach, 
• przesuszona, swędząca skóra. 

Ponadto hiperglikemia uszkadza nerwy i naczynia krwionośne, więc upośledza różne procesy przebiegające w organizmie, m.in. krążenie krwi oraz zasklepianie się ran. Nawet małe skaleczenia mogą goić się niepokojąco długo, przez co rośnie też ryzyko ich zakażenia. 

Do pierwszych objawów cukrzycy typu 2. należą też częstsze zakażenia grzybicze skóry i błon śluzowych, m.in. w jamie ustnej czy okolicy narządów płciowych. Ponadto w pachwinach i na szyi mogą też pojawiać się ciemniejsze plamy w kolorze czerwonawym lub brązowym. To tzw. rogowacenie ciemne, często bagatelizowany objaw skórny cukrzycy typu 2., który bywa mylony z przebarwieniami, otarciami czy nierówną opalenizną.

Jakie są objawy cukrzycy typu 2. w późniejszych stadiach? 

Wraz z upływem czasu wymienione wcześniej objawy cukrzycy typu 2. nasilają się, a hiperglikemia wywołuje kolejne zmiany w organizmie. Jedną z nich jest postępujące uszkodzenie nerwów, czyli neuropatia cukrzycowa. W jej wyniku pojawia się mrowienie, drętwienie i ból stóp oraz dłoni. 

Neuropatia może też prowadzić do zaburzeń widzenia, jeśli dotknie nerwów ocznych. Oprócz niej późnym objawem cukrzycy typu 2. jest także retinopatia, czyli uszkodzenie siatkówki, które może prowadzić nawet do ślepoty. Jednak na początku pojawiające się dolegliwości to: 

• zaburzenia ostrości wzroku, 
• mroczki przed oczami, 
• rozmazany obraz, 
• zaczerwienienie i suchość oczu, 
• słabe widzenie w ciemności i przy bardzo jasnym świetle. 

Do objawów cukrzycy typu 2 należą także te niespecyficzne, np. bóle głowy, trudności w koncentracji, zaburzenia pracy serca czy zaburzenia odporności prowadzące do częstych infekcji. 

Cukrzyca typu 2. Objawy skórne 

Dużym problemem u osób chorujących na cukrzycę jest utrudnione gojenie się ran. To w połączeniu z większym ryzykiem infekcji grzybiczych i osłabioną odpornością sprawia, że każde skaleczenie jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnej rany przewlekłej. 

Szczególnie narażone są kończyny dolne, ponieważ dodatkowo dochodzi w nich do uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów i utraty czucia. W ten sposób niezauważone skaleczenie, np. pęknięty pęcherz czy drobne otarcie, może rozwinąć się w poważną, zainfekowaną ranę. Niestety często prowadzi to do tzw. stopy cukrzycowej – zespołu objawów, które w późnym stadium mogą wymagać nawet amputacji chorej kończyny. Należą do nich: 

• trudno gojące się owrzodzenia, 
• sucha, łuszcząca się, pękająca skóra, 
• deformacje stopy, np. palce młoteczkowate, 
• opuchlizna. 

Objawy cukrzycy typu 2. bywają mało charakterystyczne, więc przez wiele lat potrafią pozostać niezauważone. Dlatego warto regularnie badać poziom cukru we krwi. Wczesne wykrycie choroby pozwala skutecznie ją kontrolować. 

Bibliografia: 

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/type-2-diabetes/symptoms-causes/syc-20351193 [dostęp 06.09.2024]. 
2. https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/symptoms-causes [dostęp 06.09.2024]. 
3. Nóżka J., Cukrzyca. Przyczyny, objawy, farmakoterapia. Choroby towarzyszące cukrzycy, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Ratownictwo medyczne, Praca dyplomowa 2017: 1-11.