Czym jest hiperlordoza – charakterystyka, objawy, leczenie, ćwiczenia

Hiperlordoza to znaczne pogłębienie fizjologicznej krzywizny przednio-tylnej kręgosłupa, występującej w odcinku szyjnym i lędźwiowym, które wpływa niekorzystnie na wydolność motoryczną kręgosłupa i ogólny wygląd sylwetki. Hiperlordozę należy leczyć.

Hiperlordoza lędźwiowa czy szyjna może rozwijać się pod wpływem czynników zewnętrznych, np. nadmiernych długotrwałych obciążeń fizycznych, lub wewnętrznych, stanowiąc efekt powikłań przewlekłych chorób, np. układu kostno-mięśniowego kręgosłupa. Hiperlordozę można wyprowadzać, stosując metody fizjoterapii, np. ćwiczenia na hiperlordozę. Zaawansowane przypadki wymagają jednak inwazyjnych metod leczenia.

Czym jest hiperlordoza?

Hiperlordoza oznacza pogłębioną postać fizjologicznej lordozy kręgosłupa, czyli parabolicznego układu kostnego kręgosłupa, przypominającego kształtem literę C, ze szczytem łuku skierowanym w stronę brzuszną. Hiperlordoza może wystąpić w szyjnym i lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Swoją patologiczną konstrukcją wpływa na zaburzenie podstawowych funkcji motorycznych kręgosłupa – hiperlordoza lędźwiowa destabilizuje ogólny środek ciężkości organizmu, nieprawidłowo amortyzuje i rozkłada obciążenia mechaniczne na kości miednicy i kończyny dolne oraz duże partie mięśniowe obręczy biodrowej. Z kolei hiperlordoza szyjna dezorganizuje funkcjonalność statyczno-dynamiczną górnego odcinka kręgosłupa oraz struktur ruchowych w obszarze karku i obręczy barkowej. Hiperlordoza zwykle jest skutkiem:

• wad wrodzonych układu kostno-mięśniowego kręgosłupa,
• nawykowej nieprawidłowej postawy ciała,
• niewystarczającej ilości i jakości aktywności fizycznej oraz otyłości,
• przewlekłych chorób wpływających na stan kośćca i napięcie mięśniowe kręgosłupa,
• urazów, przeciążeń i mikrouszkodzeń struktur kręgosłupa.

Hiperlordoza powstaje również jako reakcja kompensacyjna na inne patologiczne rodzaje ustawienia kręgosłupa i wady postawy, np. hiperkifozę piersiową, przykurcze w obrębie stawu biodrowego, kręcz karku.

Hiperlordoza – objawy ogólne

Do grupy ogólnych objawów hiperlordozy należą m.in. dolegliwości bólowe kręgosłupa oraz nieprawidłowy profil sylwetki, tzw. plecy wklęsło-wypukłe, w przebiegu których dochodzi do zbliżenia odległości końców wygięcia litery C kręgosłupa w jego segmencie lędźwiowym i szyjnym, najbardziej widocznym w płaszczyźnie bocznej. Ze względu na lokalizację i zasięg hiperlordozy schorzenie można podzielić na dwa typy:

• hiperlordozę miejscową, czyli krótką, ograniczoną tylko do danego odcinka kręgosłupa, z towarzyszącą jej kifozą piersiową o długim prawidłowym łuku,
• hiperlordozę wysoką, czyli długą, obejmującą wygięciem także dolny odcinek kręgosłupa piersiowego (w przypadku hiperlordozy lędźwiowej) oraz górny odcinek kręgosłupa piersiowego (w przypadku hiperlordozy szyjnej). Hiperlordoza odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa w przebiegu tego typu kształtuje kifozę piersiową na krótki i ostry łuk.

Hiperlordoza szyjna – objawy

Oprócz charakterystycznego zaostrzenia wygięcia kręgosłupa hiperlordoza szyjna może być przyczyną dokuczliwych objawów miejscowych i problemów ogólnoustrojowych, ze względu na liczne struktury nerwowe i krwionośne przebiegające wzdłuż szyi oraz bezpośrednie sąsiedztwo z głową. Do objawów hiperlordozy szyjnej należą m.in.: wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych w części grzbietowej odcinka, sztywność karku, parestezje i różnego stopnia niedowłady rąk wynikające z ucisku rdzenia kręgowego, zawroty głowy, szumy w uszach, a nawet zaburzenia widzenia.

Hiperlordoza lędźwiowa – objawy

Hiperlordoza lędźwiowa charakteryzuje się nadmiernym przodopochyleniem miednicy, co w efekcie objawia się wypiętym brzuchem i uwidocznieniem pośladków. Ponadto obserwuje się miejscowe bóle i parestezje kręgosłupa często promieniujące do pośladków i nóg oraz na wyższy segment kręgosłupa. Osłabieniu ulegają mięśnie grupy kulszowo-goleniowej oraz obręczy biodrowej, z wyjątkiem zginaczy biodra, które charakteryzują się ustawieniem w przykurczu zgięciowym. Hiperlordoza lędźwiowa może być też przyczyną: przewlekłych bólów brzucha i krzyża, zaburzeń perystaltyki jelit i funkcjonowania pęcherza moczowego, a także bolesnych i nieregularnych miesiączek.

Leczenie hiperlordozy

Stopień zaawansowania schorzenia wyznacza metody leczenia. Zwykle proces usprawniania rozpoczynają ćwiczenia korekcyjne hiperlordozy, czyli gimnastyka ukierunkowana na rozciąganie przykurczonych mięśni i wzmacnianie ich osłabionych partii. Ćwiczenia na hiperlordozę lędźwiową i szyjną proponuje się uprawiać codziennie według zaleceń fizjoterapeuty lub ortopedy. Leczenie schorzenia można uzupełnić o gorsety i ortezy ortopedyczne. W zaawansowanych stadiach przeprowadza się operacje chirurgiczne przywracające prawidłowe ustawienie kręgosłupa i biomechanikę ruchu.