Czym jest i jak wygląda ostroga piętowa? Przyczyny, objawy i leczenie schorzenia powstałych w wyniku zmian zapalnych włókien

Ostrogi na piętach powstają w wyniku zmian zapalnych włókien ścięgnistych i tkanek miękkich w okolicy guza kości piętowej. Dają dokuczliwe objawy bólowe o różnym charakterze, nasilające się podczas chodzenia. Zaniechanie leczenia ostrogi piętowej skutkuje zaostrzeniem objawów i często wydłuża czas powrotu do zdrowia.

Postępowanie lecznicze w przypadku ostrogi piętowej wykorzystuje wiele tradycyjnych metod fizjoterapeutycznych oraz zabiegi chirurgiczne. W ramach domowych sposobów leczenia ostrogę piętową traktuje się moczem i ziołowymi okładami. Metody te nie mają jednak oparcia w świecie nauki. Usunięcie pierwotnej choroby zazwyczaj jest długotrwałe, a same ostrogi piętowe mają tendencję do nawracania, dlatego po leczeniu zaleca się profilaktykę.

Czym jest ostroga piętowa?

„Ostroga piętowa” to powszechnie używana nazwa na wyrostek kostny powstały na guzie piętowym w wyniku:

• zapalenia ścięgna podeszwowego w okolicy jego przyczepu początkowego, który z postępem zwyrodnienia zmienia strukturę na tkankę kostną odchodzącą od guza piętowego, co nadaje mu charakterystyczny kształt wyrostka (jest to ostroga piętowa dolna);
• zwapnienia górnej części pięty najczęściej w wyniku powikłań zapalenia ścięgna Achillesa (jest to ostroga piętowa górna).

Ostroga pięty jest jednym z najczęściej występujących schorzeń stóp. Utrudnia chodzenie, dokucza w trakcie odpoczynku i ma tendencję do nawrotów. Leczenie jest długotrwałe i wymagające.

Ostrogi piętowe – objawy

Głównym objawem ostrogi piętowej jest ból, początkowo pojawiający się podczas obciążenia stopy, np. w trakcie chodzenia, który może utrzymywać się na stałym poziomie, słabnąć i zaatakować niespodziewanie, a z czasem obciążać pacjenta nawet w trakcie odpoczynku. W wyniku dolegliwości bólowych ostrogi piętowe objawiają się również trudnościami w chodzeniu, utykaniem, chodzeniem na palcach, szybszą męczliwością i ogólnym dyskomfortem. Schorzenie ogranicza codzienne funkcjonowanie, a przeszywający i kłujący ból dokucza nawet podczas zakładania obuwia. Aby mu przeciwdziałać, leczenie ostrogi piętowej należy wdrożyć jak najszybciej, wykorzystując wszelkie dostępne metody.

Ostroga piętowa – przyczyny

Przyczynami ostrogi piętowej dolnej są zmiany zwyrodnieniowe powstałe w wyniku stanu zapalnego przyczepów początkowych rozcięgna podeszwowego od strony kości piętowej. Z kolei ostroga piętowa górna powstaje na skutek patologii włókien ścięgna Achillesa zlokalizowanych w górnej części guza piętowego. Ze względu na potrzebę lokomocji człowieka podrażnione struktury pięty poddawane są ciągłej pracy i narażone są na postęp zniszczeń i nasilenie dolegliwości bólowych. Czynnikami ryzyka powstania ostrogi kości piętowej są m.in.:

• urazy, kontuzje stawu skokowego i podeszwy stopy;
• nieodpowiednie obuwie, szczególnie z twardą podeszwą;
• wady stóp, np. płaskostopie, stopa wydrążona;
• podeszły wiek;
• nadwaga, otyłość;
• dynamiczne, zwrotne dyscypliny sportowe, które obciążają stopy;
• praca zawodowa w długotrwałej pozycji stojącej.

Jak pozbyć się ostrogi piętowej?

W przebiegu leczenia ostrogi piętowej prowadzi się farmakoterapię, kinezyterapię, czyli rehabilitację ruchową, oraz fizykoterapię z zastosowaniem wysokoenergetycznych zabiegów w celu rozbijania ostrogi piętowej. Uzupełnieniem postępowania może być przeciwbólowe leczenie domowe ostrogi piętowej. Do najbardziej popularnych i skutecznych metod zwalczania schorzenia należą m.in.:

• fala uderzeniowa na ostrogi piętowe, tzn. fale ultradźwiękowe o wysokim natężeniu, generujące skondensowaną energię w miejsce wyrostka kostnego, rozkruszające narośl kostną oraz rozbijające patologiczne zrosty i zwapnienia guza piętowego;
• rozbijanie ostrogi piętowej ultradźwiękami, działające na podobnej zasadzie do fali uderzeniowej, z wykorzystaniem mniejszej siły energii, poprawiające miejscowy metabolizm tkanek, przyspieszające regenerację włókien kolagenowych, ścięgien oraz tkanek miękkich; ultradźwięki z maścią na ostrogi piętowe mogą być uzupełnieniem leczenia (jest to tzw. jonoforeza);
• masaż ostrogi piętowej poprzeczny oraz klasyczny z koncentracją na rozcięgnie podeszwy i pięty lub ścięgnie Achillesa i podudziu, zmniejszający napięcie i poprawiający ukrwienie i odżywienie tkankowe, a zarazem przynoszący odprężenie;
• laseroterapia, zimne okłady, masaże lodem, jonoforeza, czyli podawanie leku przeciwzapalnego bezpośrednio przez skórę w miejscu ostrogi za pomocą elektroterapii;
• wkładki na ostrogę piętową i inne ortezy, np. opaska uciskowa, odciążające, amortyzujące wstrząsy, podnoszące komfort chodzenia;
• ćwiczenia na ostrogi piętowe polegające na biernym rozciąganiu podeszwy, np. siad płaski, chwyt za palce i przyciągnięcie stopy w stronę tułowia; utrzymanie pozycji przez 5 s; powrót do pozycji wyjściowej; ćwiczenie może wykonać inna osoba odgrywająca rolę terapeuty; dla rozluźnienia między ćwiczeniami poleca się ruchy czynne na podobnej zasadzie bez pomocy rąk;
• kinesiotaping rozciągający podeszwę stopy;
• operacyjne wycięcie ostrogi.