Czym jest kątnica? Dowiedz się, jakie jest jej położenie oraz jakie schorzenia mogą rozwijać się w jej obrębie

Kątnica stanowi uwypuklenie jelita grubego. Ma długość około 8 cm i zlokalizowana jest między jelitem krętym a okrężnicą wstępującą. W obrębie kątnicy może się toczyć wiele procesów patologicznych, z których najczęstsze są stany zapalne oraz nowotwory. Badaniem umożliwiającym ocenę kątnicy jest kolonoskopia.

Jelito grube to końcowy odcinek przewodu pokarmowego o długość około 1,5 metra, który znajduje się w obrębie jamy brzusznej. W jego przebiegu wyróżniamy kilka odcinków. Przy jelicie grubym kątnica jest pierwszym z nich, a jednocześnie najgrubszym. Od jelita cienkiego oddziela ją zastawka Bauhina (zastawka krętniczo-kątnicza), jej drugi koniec przechodzi w okrężnicę wstępującą. Dzięki obecności zastawki, która oddziela jelito cienkie od grubego, niemożliwe jest cofanie się kału.

Zapalenie kątnicy – objawy wskazujące na patologię w jej obrębie

W obrębie kątnicy mogą mieć miejsce różne procesy patologiczne. Najczęściej spotykamy zapalenie kątnicy, ale w tej lokalizacji diagnozowane są także nowotwory kątnicy. Czasami przejawem schorzeń jest ból kątnicy zlokalizowany zwykle w prawym dole biodrowym, gdyż tam anatomicznie jest ona zlokalizowana. Badaniem umożliwiającym ocenę kątnicy z ewentualnym jednoczesnym pobraniem materiału do badania histopatologicznego jest kolonoskopia. Mimo niechęci pacjentów do tego badania, w razie dolegliwości, które mogą wskazywać na choroby kątnicy, jego wykonanie jest niezbędne. Wiedząc już, co to jest kątnica, warto zapoznać się z najczęstszymi chorobami, które są z nią związane oraz objawami, które mogą towarzyszyć tym stanom. Zapalenie rzadko obejmuje samą tylko kątnicę, częściej proces zapalny dotyczy także dalszych odcinków jelita grubego. Przyczyna stanu zapalnego nie jest do końca poznana. Może być związana z zaleganiem kału w obrębie kątnicy lub z toksycznym działaniem leków, które są zawarte w kale. Zdecydowanym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zapalenia kątnicy są stany, w których dochodzi do upośledzenia odporności. Dzieje się tak np. u osób po przeszczepach narządowych czy zakażonych wirusem HIV. Ponadto, w związku z lokalizacją kątnicy, stany zapalne wiążą się z zapaleniem wyrostka robaczkowego oraz chorobą Leśniowskiego-Crohna. Jest to jedno z nieswoistych zapaleń jelit, w których zmiany w śluzówce jelita oraz stan zapalny mogą dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego. Przy zapaleniu kątnicy objawy są niespecyficzne i czasami mogą nie wskazywać na lokalizację stanu zapalnego. Należą do nich:

• bóle głowy,
• biegunka,
• wymioty,
• gorączka,
• przelewania w obrębie jamy brzusznej.

Często pojawia się także ból w okolicy kątnicy, czyli w lokalizacji prawego dołu biodrowego. Takie dolegliwości, zwłaszcza utrzymujące się i niemające związku z błędami dietetycznymi, powinny skłonić do konsultacji lekarskiej, gdyż szybka diagnostyka i leczenie może uchronić przed groźnymi powikłaniami.

Rak kątnicy – jakie mogą być objawy choroby w tej lokalizacji?

Rak jelita grubego może wystąpić w każdym jej odcinku, zatem również w obrębie kątnicy. Niestety nowotwory w tej lokalizacji są bardzo podstępne, gdyż przez długi okres nie dają żadnych objawów. Pojawienie się dolegliwości oznacza zwykle tak duży stopień zaawansowania nowotworu, że niemożliwe staje się jego usunięcie ze względu na rozległość i obecność przerzutów odległych. Nowotwory jelita grubego nie należą do rzadkości, występują u obydwu płci, a częstość ich występowania wzrasta wraz z wiekiem. Inne czynniki ryzyka to m.in.:

• palenie papierosów,
• nieswoiste zapalenia jelit,
• obecność gruczolaków w obrębie jelita,
• niewłaściwa dieta.

Dodatkowo w przypadku raka jelita zostało potwierdzone jego genetyczne podłoże. W związku z tym wyróżniamy postać rodzinną, która wiąże się z mutacjami w określonych genach oraz zwiększonym ryzykiem schorzenia w obrębie danej rodziny. Z tego względu osoby, które miały wśród najbliższych krewnych przypadki zachorowania na raka jelita grubego, powinny zwracać większą uwagę na możliwe dolegliwości. Przy raku kątnicy objawy obejmują bóle brzucha, skurcze i uczucia przelewania w jamie brzusznej. Najbardziej charakterystycznym symptomem jest jednak krew w stolcu, a czasem niewidoczne na zewnątrz krwawienie do światła jelita, które może być przyczyną anemii. Poza tym zmienia się charakter wypróżnień – mogą pojawiać się uciążliwe biegunki lub zaparcia. Czasami występują nudności i osłabienie apetytu, co przyczynia się do postępującej utraty masy ciała. Jeżeli guz jest duży, może być wyczuwalny przez powłoki brzuszne. Obecność jakichkolwiek z wymienionych dolegliwości jest wskazaniem do pilnej konsultacji lekarskiej i rozpoczęcia właściwej diagnostyki.