Medycyna alternatywna – czym się różni od medycyny komplementarnej?

Medycyna alternatywna cieszy się sporą popularnością. W szczególności interesują się nią osoby poważnie chore oraz te, które mają dość przyjmowania kolejnych leków z apteki. Czym jest medycyna alternatywna i czy jest skuteczna? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.

Co to jest medycyna alternatywna?

Medycyna alternatywna, określana też jako medycyna niekonwencjonalna, polega na „leczeniu” chorób metodami, które nie zostały zweryfikowane naukowo. Niektóre praktyki akceptowane są jednak w środowisku medycznym i zyskują w nim coraz większe grono zwolenników. Warto jednak potraktować ją jedynie jako uzupełnienie standardowej terapii, stosowanej w ramach medycyny konwencjonalnej, czyli leczeniu opartym na dowodach naukowych i doświadczeniu lekarzy oraz której skuteczność została udowodniona i udokumentowana. 

Medycyna alternatywna obejmuje takie obszary, jak: 

• ziołolecznictwo, 
• terapie manualne, 
• kosmetyki naturalne, 
• leczenie chorób, 
• zdrowa żywność i dietetyka naturalna. 

Czym jest medycyna komplementarna oraz integracyjna? W tym momencie dobrze jest dokonać właściwego rozróżnienia: 

• medycyna alternatywna – to rodzaj terapii stosowany zamiast medycyny konwencjonalnej; 
• medycyna komplementarna – to rodzaj terapii stosowany wraz ze standardową opieką medyczną; 
• medycyna integracyjna – to podejście łączące medycynę konwencjonalną z elementami medycyny alternatywnej i komplementarnej, co do których skuteczności oraz bezpieczeństwa istnieją dowody naukowe. 

Czym jest natomiast medycyna naturalna? Jak się okazuje, jest to rodzaj terapii zaliczanej do medycyny alternatywnej. Określa się ją również mianem medycyny ludowej. Ma ona bardzo długą historię, a podstawą leczenia są w tym przypadku rośliny – niektórym z nich dawniej przypisywano lecznicze, a nawet magiczne właściwości. Dziś naukowcy znów skoncentrowani są na poszukiwaniu leków i suplementów bazujących na związkach roślinnych. Medycyna naturalna często stosowana jest wraz z medycyną konwencjonalną. 

Warto zaznaczyć, że medycyna alternatywna często opiera się na tradycji, religii oraz wierze w zjawiska nadprzyrodzone. Nierzadko związana jest również z pseudonauką, propagandą czy nawet ze zwykłym oszustwem – dobrze jest mieć to na uwadze, zanim się na nią zdecydujesz. Ciekawostką jest jednak to, że na badanie metod należących do medycyny niekonwencjonalnej przeznaczane są dziś ogromne sumy pieniędzy.

Rodzaje medycyny alternatywnej

Można wyróżnić następujące rodzaje medycyny alternatywnej: 

• aromaterapia – związana jest z leczeniem aromatami olejków eterycznych, które – jak twierdzą jej zwolennicy – wpływają na nasz nastrój; 
• bioenergoterapia – wychodzi z założenia, że wszystkie organizmy są źródłami pola bioenergetycznego; 
• urynoterapia – niekonwencjonalne metody leczenia polegają w tym przypadku na wykorzystywaniu własnego moczu, aby wzmocnić organizm i usunąć z niego toksyny; 
• aurikuloterapia – polega na nakłuwaniu poszczególnych fragmentów ucha, które mają odpowiadać rożnym, poszczególnym częściom ciała; 
• irydologia – w tym przypadku leczenie niekonwencjonalne związane jest z rozpoznawaniem chorób na podstawie wyglądu tęczówki oka; 
• koloroterapia (chromoterapia) – wychodzi z założenia, że w leczeniu może pomagać światło jednobarwne, 
• litoterapia – metoda relaksacji, która polega na leczeniu kamieniami szlachetnymi, ponieważ mają one skrywać w sobie energię mogącą uleczyć ciało i umysł; 
• biostymulacyjne sprzężenie z mózgiem (BSM) – w tym przypadku leczy się dłońmi, które kładzie się na głowę; 
• hipnoza – ta niekonwencjonalna metoda leczenia wyróżnia się tym, że nie działa na ciało, a na zmysły, jej celem jest pogodzenie się z rzeczywistością; 
• chiropraktyka – ma łagodzić dolegliwości bólowe poprzez terapię manualną; 
• biorezonans – w tym przypadku wykorzystuje się aparaty mierzące opór elektryczny skóry; 
• metoda Batesa – polega na leczeniu poprzez „relaksację” oczu; 
• ortopatia – w tej metodzie ważne jest wykorzystanie samoregenerującego się działania organizmu; 
• sylwoterapia – to rodzaj terapii polegającej na przebywaniu wśród drzew i krzewów; 
• radiestezja – kładzie nacisk na stosowanie wahadła.

Rodzaje medycyny naturalnej

Medycyna naturalna obejmuje z kolei m.in.: 

• przyrodolecznictwo – zalicza się do niego m.in.: balneoterapię, ciepłolecznictwo, hydroterapię, klimatoterapię, światłolecznictwo; najczęściej metody te stosuje się w ramach rehabilitacji; 
• homeopatia – związana jest z podawaniem leków, które mają wywoływać objawy choroby i jednocześnie je minimalizować; 
• akupunktura – ma na celu udrożnienie kanałów energetycznych i pobudzenie krążenia krwi, poprzez stymulację konkretnych punktów na ciele pacjenta przy pomocy igieł; terapia tego typu została oficjalnie uznana przez służbę zdrowia w wielu krajach; 
• akupresura – lżejszy wariant akupunktury, ugniata się w niej i naciska określone obszary na ludzkim ciele; 
• ziołolecznictwo (fitoterapia) – polega na wykorzystaniu surowców i przetworów roślinnych; 
• apiterapia – ta metoda leczenia polega na podawaniu produktów pochodzących od pszczół; 
• zdrowe żywienie – chodzi o dostarczanie organizmowi składników spożywczych, których mu brakuje i które wpływają na jego stan; 
• masaże – poprawiają one nie tylko samopoczucie i ogólną kondycję, ale także pomagają leczyć niektóre choroby i dolegliwości; 
• gimnastyka – w tym przypadku wychodzi się z założenia, że nic – tak naprawdę – nie zastąpi ruchu. 

Kojarzysz zabieg stawiania baniek? On również zaliczany jest do medycyny alternatywnej.

Czy medycyna niekonwencjonalna jest skuteczna?

Zastanawiasz się, czy medycyna niekonwencjonalna jest skuteczna? Istnieją osoby, które twierdzą, że tak i że ich zdrowie poprawiło się poprzez zastosowanie określonej terapii. Lekarze twierdzą natomiast z reguły, że jest to efekt placebo. Oznacza to, że pacjent wierzy tak mocno w skuteczność terapii, że czuje się po jej przeprowadzeniu znacznie lepiej. Warto jednak zaznaczyć, że w stosunku do niektórych rodzajów medycyny alternatywnej są oni przychylni (np. do akupunktury). 

Źródła: 

1. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam (dostęp: 9.02.23) 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538520/ (dostęp: 9.02.23)