Mykoplazma – czy bakteria stanowi zagrożenie w krajach rozwiniętych? 

Bakteria mykoplazma, choć bytuje m.in. w gardle, może niekiedy wywołać infekcje układu oddechowego i moczowego. Nie każda jest jednak groźna. Za mykoplazmozę odpowiadają w szczególności Mycoplasma pneumoniae i Mycoplasma genitalium. Jakie objawy towarzyszą infekcji? Jak można sprawdzić, czy obserwowane symptomy świadczą o mykoplazmozie? 

Jak dochodzi do zainfekowania mykoplazmą? 

W przypadku Mycoplasma pneumoniae bakterie przenoszone są drogą kropelkową, dlatego szczyt infekcji przypada na okres wiosny oraz jesieni, czyli tzw. sezonu chorobowego. Ten rodzaj odpowiada za zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych. Najczęściej mykoplazmoza wywołana przez Mycoplasma pneumoniae diagnozowana jest u dzieci w wieku powyżej 7. roku życia. Jednak ze względu na sposób przenoszenia się patogenu, narażeni na zakażenie są wszyscy ci, którzy przebywają w dużych skupiskach. 

Natomiast do zainfekowania przez Mycoplasma genitalium dochodzi drogą płciową, co skutkuje rozwojem m.in. zapalenia pochwy i szyjki macicy u kobiet oraz nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej u mężczyzn. Mykoplazmoza wywoływana przez Mycoplasma genitalium najczęściej diagnozowana jest u mężczyzn między 25. a 34. rokiem życia oraz u kobiet między 35. a 44. rokiem życia. 

Jakie są objawy mykoplazmozy? 

Myślisz, że to mykoplazma? Objawy towarzyszące mykoplazmozie nie są jednakowe dla każdej postaci choroby ze względu na to, że różne gatunki bakterii Mycoplasma przenoszone są odmiennymi drogami i odpowiadają za inne rodzaje zakażeń. 

Mycoplasma pneumoniae po okresie inkubacji (wylęgania się) trwającym około 3. tygodni, powoduje infekcję górnych i dolnych dróg oddechowych. Objawy, jakie temu towarzyszą, nie są charakterystyczne. Można je przypisać wielu innym chorobom układu oddechowego. To: 

• dreszcze, 
• gorączka, 
• pogorszenie samopoczucia, 
• ból gardła, 
• kaszel, 
• chrypiący głos. 

Bardziej charakterystycznymi, ale też rzadziej występującymi objawami są m.in. dermatozy (np. pokrzywka, stan zapalny błon śluzowych), dyskomfort lub ból w klatce piersiowej czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty i biegunka). 

W przypadku zakażenia przez bakterię Mycoplasma genitalium, która odpowiada za mykoplazmozę dróg moczowych i płciowych, mogą pojawić się: 

• pieczenie podczas oddawania moczu, 
• częstsza potrzeba oddawania moczu, 
• ropny wyciek z cewki moczowej, 
• bóle podbrzusza, 
• świąd i ból pochwy u kobiet, 
• plamienia międzymiesiączkowe u kobiet. 

Jakie jeszcze symptomy daje mykoplazma? Objawy neurologiczne, ze strony układu krwionośnego czy sercowo-naczyniowego zdarzają się jedynie w bardzo ostrych przebiegach choroby i występują raczej jako powikłania po zignorowanym, nieleczonym zakażeniu. 

Jakie są skutki mykoplazmozy? 

W większości przypadków mykoplazmoza ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie. Niestety nie zawsze, dlatego nie należy ignorować objawów infekcji dróg oddechowych, moczowych oraz okolic intymnych. Zdarza się bowiem, że schorzenie pociąga za sobą groźne konsekwencje. W przypadku zakażeń dróg oddechowych powikłania mogą być: 

• ze strony skóry, m.in. rumień wielopostaciowy, pokrzywka, rumień guzowaty, 
• ze strony układu nerwowego, m.in. zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, psychoza, 
• ze strony układu kostno-stawowego, m.in. zapalenie dużych stawów, 
• ze strony układu pokarmowego, m.in. zapalenie wątroby i trzustki, nudności, wymioty, biegunka, 
• ze strony układu krwiotwórczego, m.in. niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość, 
• ze strony układu sercowo-naczyniowego, m.in. zapalenie mięśnia sercowego i małych naczyń, zaburzenie pracy serca, 
• ze strony układu moczowo-płciowego, m.in. zapalenie nerek, nefropatia. 

Natomiast groźnymi skutkami infekcji dróg moczowych i płciowych mogą być stany zapalne narządów miednicy mniejszej, a nawet bezpłodność. W przypadku, gdy mykoplazmoza rozwinie się w ciąży, pojawia się zagrożenie przedwczesnego porodu. 

Mykoplazmoza – badania diagnostyczne 

Pomocne w diagnostyce mykoplazmozy dróg oddechowych jest z pewnością oznaczenie przeciwciał IgG i IgM specyficznych dla bakterii. Badanie wykonuje się już po tygodniu od wystąpienia symptomów. Ponadto lekarz może zalecić wykonanie RTG klatki piersiowej, aby ocenić, czy rozwinęło się zapalenie płuc (po uprzednim stwierdzeniu nieprawidłowości osłuchowych przy badaniu stetoskopem).  

Wartościowych danych dostarcza też test RT-PCR na podstawie wymazu np. z gardła (koszt prywatnie to ok. 250-290 zł). Wymaz nie jest pobierany przy zakażeniach genitalnych, ponieważ Mycoplasma genitalium naturalnie bytują w drogach moczowo-płciowych. W tym przypadku pomocne może być natomiast badanie USG służące ocenie zmian w obrębie miednicy. 

Leczenie mykoplazmozy 

W leczeniu mykoplazmozy wykorzystuje się antybiotyki. Wybór tych odpowiednich nie jest oczywisty, ponieważ bakterie Mycoplasma nie mają ścian komórkowych, dlatego przy mykoplazmozie wybór musi paść na preparaty działające wewnątrzkomórkowo (makrolidy).  

Czy mykoplazmoza jest groźna? Najczęściej nie. Jeśli przebieg choroby jest łagodny, wówczas sięganie po nie nie jest konieczne. W takim wypadku odpoczynek i regeneracja są często wystarczające do odzyskania zdrowia. Schorzenie nie ma też charakteru nawrotowego. 

Bibliografia: 

1. Galińska E., Zakażenia mykoplazmowe człowieka, Medycyna Środowiskowa 2021, t. 24, nr 1-4, s. 38-42. 
2. Mierzejewska A., Rustecka A., Jobs K., Mycoplasma pneumoniae jako czynnik etiologiczny ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek – opis przypadku, Pediatria i Medycyna Rodzinna 2015, nr 11 (3), s. 321-327. 
3. Norberciak E., Posadzy-Małaczyńska A., Zakażenia przenoszone drogą płciową a płodność w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, t. 11, nr 1, s. 7-20.